Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimle enerji anlaşmaları yapan 19 ülke ve 39 firmanın olduğunu belirterek, "Irak Anayasası onların yaptığı işlerde ihlal edilmiyor da Türkiye'nin yaptığı işlerde mi ihlal ediliyor" dedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a Washington ziyaretinde eşlik eden Enerji Bakanı Taner Yıldız, burada kendi muhataplarıyla da bazı temaslarda bulundu.Gazetecilere bu görüşmeleri hakkında bilgi veren Yıldız, dün ABD Enerji Bakan Vekili Daniel Poneman ile üç saatlik görüşme yaptıklarını, bugün de ABD Başkanı Barack Obama'nın Uluslararası Enerji İşleri Özel Temsilcisi Carlos Pascual ve heyetiyle bir araya geldiklerini belirtti.
Yıldız, son derece verimli geçen bu görüşmeleri sırasında bölgede Rusya Federasyonu, Türkmenistan, Azerbaycan, İran, Irak ve birçok ülkeyi de kapsayan değerlendirmenin yapıldığını, karşılıklı projelerin konuşulduğunu aktardı. Bakan Yıldız, Amerikalı yetkililerle görüşmelerinde, gerek enerji verimliliği gerek yenilenebilir enerji kaynakları gerekse stratejik projeler ve model ortaklığın altının doldurulmasıyla alakalı bir kısım konuları değerlendirdiklerini de anlattı.
Irak'ın kuzeyi ile enerji işbirliği
Irak'ın kuzeyindeki Kürt bölgesi ile Türkiye arasındaki enerji işbirliği konusu hangi çerçevede gündeme geldi" yönündeki soru üzerine Yıldız, şunları kaydetti:
"Biliyorsunuz biz o bölgede, özellikle Basra'da, Siba'da, Mansuriye'de, birçok yerde proje yürütüyoruz. Şu anda 25 milyar dolarlık bir projeyi 2,5 yıldan beri yürütüyoruz ve kendi hissemize düşen, TPAO'nun hissesine düşen 5,5 milyar dolarlık da iş yapıyoruz. Şu anda da iş fiili olarak yapılıyor. Madem ki Irak'ın güneyiyle kuzeyi fark etmiyor, bir bütün ki öyle, o zaman kuzeyinde de bir kısım ticari sözleşmelerle ister kamu isterse özel sektör, özel hukuk hükümlerine tabi hangi şirketler varsa onlar işbirliği içinde olabilecekler."
Yıldız, bunun sadece Türkiye'nin değil Irak'ın normalleşmesiyle de alakalı bir husus olduğuna değinerek, bunu Amerikalı muhataplarına da anlattığını, onların da kendisine yönelttikleri bazı soruların bulunduğunu, konuyu birlikte bütün şeffaflığıyla değerlendirdiklerini belirtti. Yıldız, "Biz bugün gerek Türkiye'nin gerekse Irak'ın karşılıklı kazandığı bir proje üzerinde değerlendirmeler yapıyoruz ve bunla alakalı ticari sözleşmeler yapıyoruz. Bunu son derece tabii olduğu muhakkaktır" ifadesini kullandı.
19 ülke 39 firma var
Yıldız, "Kuzey Irak yönetimiyle benzer anlaşmalar yapan başka ülkeler var mı" sorusu üzerine, şöyle devam etti: "19 ülke ve 39 firma var, o yüzden Irak Anayasası onların yaptığı işlerde ihlal edilmiyor da Türkiye'nin yaptığı işlerde mi ihlal ediliyor. Bu doğru bir yaklaşım değil. Ticari sözleşmeler bunlar. Tekrar söylüyorum; ister kamu şirketi isterse özel şirketler fark etmiyor, ticari sözleşmeler yaptığı takdirde bunda herhangi bir sakınca görmüyor ve yapıyorlar. Şu anda petrol üretiliyor. Üretilen petrole merkezi Irak hükümeti para aktarıyor, bunların her birisi orada yaşanıyor. Bizimle beraber başlamış bir konu değil bu. Biz doğru olduğuna inandığımız için başladık ve doğru olduğuna inandığımız için devam ediyoruz bu projelere. Biz herhangi bir manada tereddüt yaşamıyoruz ve biz buraya zihnimiz bulanık şekilde gelmedik, tereddütlü şekilde gelmedik. Biz aynen verdiğimiz kararları bir hukuk devleti olarak enine boyuna tartıştık ve ondan sonra özel şirketlerin orada bulunmasıyla alakalı hususu değerlendirdik. Burada Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir ve hukuka aykırı da bir süreç içerisinde bulunmaz."
Yıldız, "ABD'den Türkiye'ye LNG ihracatı gündeme geldi mi" sorusuna karşılık, bu konuyu da görüştüklerini söyledi. Türkiye'nin özellikle doğalgazla büyüdüğünü ama bu büyümesini makul kaynaklarla ve makul fiyatlarla yapmaya çalıştığını belirten Yıldız, ABD'nin özellikle kaya gazlarıyla beraber geliştirdiği kapasitenin Türkiye'ye makul fiyatla vereceği bir yapı bulunması halinde buna talip olduklarını söylediklerini aktardı. Yıldız, "Ama kendileri (ABD tarafı) 2014'te değil 2016'da dahi vermelerinin zor olduğunu, buna rağmen gelişmeleri beraber takip edeceklerini, özel şirketlerle beraber bunun yollarının açılabileceğini, biz de özel şirketlerin tekliflerine açık olduğumuzu belirttik. Ben, tekrar aracılığınızla, herhangi bir firmanın bu konuda makul bir teklif getirmesi halinde bunu önümüzdeki yıl içerisinde dahi değerlendirebileceğimizi bir kez daha tekrar ediyorum" değerlendirmesinde bulundu.
Yıldız, ABD ile Türkiye arasındaki olası bir serbest ticaret anlaşmasına yönelik soru üzerine, "Çalışma grubu kurulacak, çalışma grubu serbest ticaretle alakalı mutlaka Türkiye'ye getirileri olacak bir çalışma olacaktır" diye konuştu. Bakan Yıldız, başka bir soru üzerine "ABD tarafı Türkiye'nin nükleer politikasını tasvip etti. Doğru karar alındığını belirtti ve bizi tebrik etti" dedi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Akdeniz'de petrol ve gaz arama çalışmalarıyla ilgili olarak da Yıldız, konunun görüşmelerinde gündeme geldiğini söyledi. Yıldız, "Güney Kıbrıs'ın özellikle Kıbrıs halkının tamamına bu gelirler paylaştırılmadıkça bu projelerin yasal hale gelmeyeceğine dair kararlılığımızı kendilerine tekrar aktardık. Doğrusunun da bu olduğuna inanıyoruz. Irak'ın bütünlüğüne gösterilen nezaketin aynı şekilde Kıbrıs'ın tamamına da gösterilmesi gerektiğini, bunun bir mantık bütünlüğü içinde olduğunu söyledik ve bu konuda da son derece makul şeyler söyledik" ifadesini kullandı.