Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yarın başlayacak ABD gezisinin en önemli gündem maddesi bu ülkeyi Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yapmaya razı etmek olacak. Bilindiği gibi ABD bir süre önce AB ile STA müzakerelerine başlamıştı. Bu süreçten Türkiye’nin de etkilenmeden, hatta kazançlı çıkması için müzakere masasında olması şart. Ancak AB, ABD ile yapacağı görüşmelerde Türkiye’yi aynı masaya kabul etmiyor. O yüzden de süreç devam ederken Türkiye’nin de ABD ile ayrı görüşmeler yürütmesi gerekiyor. Şayet ABD, AB ile STA imzalayıp bizimle de aynı anlaşmayı yapmazsa bunun dış ticarete faturasının 20 milyar dolar olması bekleniyor. Yapılan başka bir çalışmaya göre ise Türkiye bu sürecin dışında kalırsa büyümede yüzde 2.5 düşüş olacak.
STA, ihracatımızı yukarı taşır
Erdoğan’ın ziyareti öncesi STAR’a açıklama yapan DEİK’e bağlı Türk-Amerikan İş Konseyi Başkanı Haluk Dinçer “Türkiye’nin yapması gereken AB’ye paralel şekilde STA müzakerelerini yürütmek ve eş zamanlı olarak tamamlamak. Türkiye’den model ortak olarak söz eden ABD Başkanı Obama’nın Türkiye’ye bu desteği vereceğine inanıyorum” dedi. Dinçer, ABD ile yapılabilecek bir STA’nın ticareti hızla yukarı çekeceğini söyledi. Yılda 2 trilyon dolar ithalatı olan ABD’ye Türkiye’nin sadece 5 milyar dolar ihracat yapmasının kabul edilebilir olmadığına vurgu yapan Dinçer “AB ile 1996’da yapılan gümrük birliği anlaşması Türkiye’nin bölgeye ihracatını birkaç milyar dolardan bugün 50 milyar doların üstüne çıkardı. ABD ile yapılacak bir STA anlaşmasının olumlu etkileri de benzer seviyelerde olacaktır” dedi.
ABD İLE DIŞ AÇIK 8.5 MİLYAR DOLAR
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın ‘tek tarflı aşk’ ilişkisine benzettiği ABD ve Türkiye arasındaki ticari ilişkilerde geçen yıl Türkiye’den 5.6 milyar dolarlık ihracat yapılırken, ABD’nin Türkiye’ye ihracatı ise 14.1 milyar dolar oldu. Eş zamanlı yürütülmeyen bir STA müzakeresi sonucunda bu uçurumun Türkiye aleyhine giderek açılması bekleniyor. Çağlayan geçen ay ‘İstanbul Zirvesi’nde yaptığı konuşmada “Başbakan’ımızın Amerika’ya yapacağı ziyarette bilhassa işin ekonomik ve ticari boyutuna bakılacak. Bugünkü konumuzla ilgili ümit ediyoruz ki önemli mesajlar alınacaktır” demişti. AB ile serbest ticaret anlaşması yapan 3 ülkenin hâlâ masaya oturmadığına dikkat çekeren Çağlayan, bu ülkeleri “Defalarca birlikteliklerimizi anlatmamıza rağmen anlaşmaya yanaşmıyorlar, zaten tuzları kuru. 3 ülke ile geçen sene dış ticaret hacmimizde 2.5 milyar dolar eksimiz var” sözleriyle eleştirmişti.
Paralel müzakere gerçekçi
TÜSİAD’ın 6 Mayıs’ta gerçekleştirdiği toplantıda konuşan Avrupa Komisyonu Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTYO) Başmüzakerecisi Garcia Bercero ise paralel müzakere yaklaşımının daha gerçekçi olduğunu belirterek “Zaten Türkiye-ABD ve AB’nin çıkarları her zaman paralel olmayabilir” demişti. Türkiye’nin ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalama talebine ilişkin ABD Büyükelçilik Müsteşarı Laird D. Treiber de “Biz Türkiye’nin bu mesajını aldık. Mesajın farkındayız. Bizim için önemli bir mesaj. Ama biz bugün için Sayın Erdoğan’la Sayın Obama’nın buluşmasından önce konuşuyoruz şu an. Onun için önce patronlarımız buluşsun, konuşsun” demişti.