Ödemeleri 9 ay geciktiren, insertten rafın elektriğine kadar her kalemi KOBİ'ye yıkan büyük şirketler, ipin ucunu kaçırdı. KOBİ'ye vade zulmü listesine yöneticilerin lüks tatilleri ve kreş masrafları da eklendi
Sabah'tan Metin Can'ın haberine göre piyasaları kilitleyen 'vade oyunları'yla zor günler geçiren KOBİ'lere bir darbe de 'ticaret dışı' ek hizmet bedellerinden geldi. Satın aldığı ürünün parasını KOBİ'lere 9 ay sonra ödeyen dev alıcıların, bu sürede tedarikçilerini faturaya boğduğu da ortaya çıktı. Önceden insert ve raf elektriği bedelleri ile temizlikçi ücreti gibi dayatmalar yapan dev firmaların bunlarla yetinmediği öğrenildi. Edilinilen bilgilere göre, vade oyunlarında etik dışı fatura dönemine geçilmiş durumda.
SALTANAT KURMUŞLAR
KOBİ'ler, vade oyunlarının avantajını kullanan dev perakende zincirleri ve yöneticilerinin kendilerini adeta 'Back up' (geri hizmet) gibi kullandığını ve etik dışı faturalar kestiğini belirtiyor. Küçük şirketlere kesilen faturalar, özellikle devlerin alım departmanlarında çalışan orta ve üst düzey yöneticilerin saltanat kurduğunu gözler önüne seriyor.
ETİK DIŞI FATURA YARGIDA
Halkalı bölgesinde kolonya ve esans üretimi yapan bir firmanın bu konuda yaşadığı örnek sistemi anlatıyor. Geçen yıl Türkiye'nin önde gelen yabancı bir perakende markasıyla anlaşma yapan KOBİ patronu, başına gelenleri şu sözlerle özetliyor: "İlk yıl için 250 bin liralık ürün anlaşması yaptık. Raftaki ürün satıldıktan 3 ay sonra paramı alacaktım. Ancak vade 6 aya çıktı. Bu sürede insert bedeli adı altında 3 ayrı fatura ödedim. Başka kalemlerde de faturalar kesildi. Daha sonra firmanın yöneticilerinin Paris tatilinin uçak parasını da bana faturalandırdığını gördüm. Ödemeyeceğimi söyleyince anlaşmamız bitti. 9 aydır da İstanbul 43'üncü Ticaret Mahkemesi'nde davamız devam ediyor."
AHLÂKSIZ 10 TEKLİF
Dev firmaların KOBİ'den mal almak için sıraladığı ticaret dışı tekliflerde öne çıkan 10 başlık şu şekilde:
 Paris tatili
 Kiralık araçların ödemesi
 Özel şoför masrafı
 Kreş taksitleri
 Kış lastiği
 LCD televizyon
 Raf hava parası
 Rafın elektrik bedeli
 Mağazanın reklam giderleri
 Rafın personel gideri
YUMURTACI YUFKACI NE YAPSIN?
Öte yandan her geçen gün uzayan ve 9 ayı bulan vadelerin en fazla günlük üretim yapan firmaları vurduğu ortaya çıktı. Özellikle günlük süt üreticileri, yufkacılar, fırınlar ve yumurta üreticileri ciddi sıkıntı içerisinde bulunuyor. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgiye göre bu alanda faaliyet gösteren ve dev firmalara mal satan birçok şirket yakında kepenk indirmek zorunda kalacak.
KONU STK'LARIN TAKİBİNDE
Öte yandan konu Türkiye'nin sivil toplum örgütlerinin de gündeminde. Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu Başkanı Erkan Güral konuyla uzun süredir ilgilendiklerini ifade ederek, "Uzun vadeler zincirleme olarak herkesi etkiliyor. Neredeyse piyasada nakit kalmadı. Küçükleri korumak için acil önlem alınması gerek" dedi.
YURTDIŞI TIKIR TIKIR ÖDÜYOR
Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği Başkanı İbrahim Burkay ise şöyle konuştu: "Yurtdışından paramızı tıkır tıkır alıyoruz. Türkiye'de faturayı tahsil etmek zor olmamalı. En fazla işbirliğine ihtiyacımız olan dönemde bu yapılmamalı. Üretici, dağıtıcı ve perakende alanında dayanışma olması gerekiyor. Maliyetlerini düşürecek modeller üretelim. Bu yaklaşım herkesin avantajına olur."