En önemli değişikliklerin başında arama çalışmaları çerçevesinde Türkiye'nin 2 parçaya ayrılması geliyor. Mevcut kanuna göre Türkiye arazisi, 18 petrol bölgesine ayrılmıştı. Yeni Kanuna göre yatırım süresi ve çalışma koşulları dikkate alınarak, Türkiye; kara ve deniz olmak üzere 2 petrol bölgesine ayrıldı. Denizler de kendi içinde kıyı çizgisi esas alınarak kendi içinde; ikili anlaşmalar ve Uluslararası Deniz Hukuku uygulamalarına göre belirlenmiş 'münhasır ekonomik bölge'leri de kapsayacak şekilde karasuları içi ve karasuları dışı olarak iki bölgeye ayrıldı.
Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu' nda kabul edilen Türk Petrol Kanunu tasarısı önemli yenilikleri getiriyor. Tasarı, Türkiye'deki petrol kaynaklarının, devletinin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu öngörürken, ülke petrol kaynaklarının milli menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili bir şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamayı amaçlıyor.
"PETROL ÇALIŞMALARI İLE İLGİLİ DATALAR OLUŞTURULACAK"
Yeni düzenlemede dikkat çeken bir değişiklik de 'Araştırma İzni' üzerine. Mevcut Kanun'da arama veya işletme ruhsatı edinmeksizin bir sismik araştırma şirketinin veri toplamasına ilişkin düzenleme yoktu. Yeni Kanunda ise ruhsatlı ve ruhsatsız alanlarda arama sondajları hariç jeolojik ve jeofizik data toplanması için verilecek araştırma izni kapsamında yapılan araştırmalar sonucu elde edilen veriler, 8 yıl süreyle araştırıcıların kendisi tarafından bedeli karşılığı verilecek. Bir alanda araştırma izni verilmiş olması, bu alanda arama ruhsatı veya başka firmalara da araştırma izni verilmesine engel teşkil etmeyecek. Çalışmaların akabinde araştırıcılar tarafından PİGM'e bedelsiz olarak verilecek datalar 8. yılın sonunda bütün kullanıcılara açılacak.
Bu araştırma izni kapsamında, kara ve deniz bölgelerimizdeki ruhsatlı ve ruhsatsız alanların ihtiva ettiği petrol potansiyeline ilişkin veriler; işin uzmanı kuruluşlar tarafından yapılacak. Detaylı jeolojik ve jeofizik etütler ile çalışılarak elde edilecek verilerin gerek ruhsat sahibine ve gerekse yeni arama ruhsatı alacaklara hazır bir şekilde, bedeli karşılığında sunulacak. Ruhsatlı alanlarda verilecek araştırma izinleri kapsamındaki çalışma, ruhsat sahibinin yaptığı ve yapacağı çalışmaları engellemeyecek.
ARAMA RUHSATININ KAPSADIĞI ALAN KÜÇÜLTÜLDÜ
'Arama ruhsatı büyüklüğü', 'ruhsat uzatım şartları ve süreleri' konusunda da düzenlemeye gidildi. Mevcut kanuna göre her bir arama ruhsatının kapsadığı alan; karalarda ve karasuları içinde azami 50 bin hektar iken, karasuları dışında konumuna göre 4 ile 7 milyon hektar arasında değişmekteydi. Yeni kanuna göre, Arama ruhsatları büyüklüğü karada ve denizde kanunda ölçeği belirlenmiş pafta esasına göre verilecek. Paftanın konumuna göre; karalarda ve karasuları içinde 14 ila 56 bin hektar, karasuları dışında 250 bin ila 1 milyon hektar arasında olabilecek.
Evrensel standartlara uygun uluslar arası kabul gören, coğrafi grid sistemini esas alan bir ruhsatlandırma sistemi benimsendi. Böylece, ruhsatların sınırları ve büyüklüğü; herkes tarafından kolayca ulaşılabilen, tarifi basit, standart üretimi olan pafta sistemi ile uyumlu hale getirilmesi hedeflendi. Bu amaçla, ruhsatlandırılacak alanların şekli ve konumu aynı kalacağından her bir ruhsatta kalan paftalar aynı zamanda ruhsat veri tabanını oluşturacak.