Türk bankaları son yıllarda çevre ülkelerde büyümeye çalışıyor. Kuzey Irak, Balkan ülkeleri ve Azerbaycan büyüme stratejilerinde ilk sırada yer alan ülkeler oldu. Bankaların bölgesel büyüme iştahlarındaki artış aslında Türkiye'nin 'bölgesel' bir güç olma stratejisi ile paralel hareket ediyor ve devlet tarafından da teşvik ediliyor.
Bankaların özellikle Batı ülkelerinde daha büyük ve iddialı büyümeye oldukça ihtiyatlı davranmaları dikkat çekiyor. "Yeterince büyük düşünmedikleri" gerekçesiyle bu stratejileri eleştiri alıyorlar.
The Wall Street Journal Türkiye'den Kerim Karakaya'nı haberine göre Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen işte bu eleştirilere cevap veriyor. Özen, Türk bankalarının global bir oyuncu olamayacağına inanıyor.
"Global bir oyuncu olma treni kaçmıştır. Burada ayağımızı sağlam yere basmamız gerekir" diyen Özen, "Sektörün 180 milyar sermayesi var. Bu büyüktür ama dünya çapında küçüktür. Batı'da bir bankanın sermayesi bizim hepimizden fazla. Onun için biraz ayağımızın yere sağlam basması gerekir" tespitinde bulunuyor.
Özen'e göre bölgesel büyüme stratejileri ise akıllıca bir strateji: "Bölgesel olarak tabi bazı avantajlar sağlayabiliriz mevcut konjonktürde. Örneğin Romanya'da, Avrupa bankaları fonlamayı kesince biz pazar payımızı artırdık. Akıllıca bölgesel büyüme stratejilerimize devam etmemiz gerekiyor. Yoksa global oyuncu olmak artık mümkün değil"
Özen, Garanti Bankası'nın Romanya'daki pazar payının, Avrupa bankacılık krizi ile binde 5'ten yüzde 1,5'in üzerinde çıktığı bilgisini verdi.
BÜYÜK SERMAYENİN KARI BÜYÜK OLUR
Bankacılık sektörüne verilen cezalar ve başta komisyonlar olmak üzere sektöre yönelik artan kamuoyu baskılarını değerlendiren Özen, eleştirilerin temelinde "parayla uğraşan insanların sevilmemesinin" yattığına savundu.
Özen, "Dünyanın her yerinde bu vardır: Parayla uğraşan insanlar sevilmez. Bu kadar basittir. Bütün eleştirilerin özünde bu vardır. Kimse kusura bakmasın ama biz de normal insanlarız. Biz de iş modellerimizi kar ve zarar önem vererek yapıyoruz" diyor ve ekliyor: "Türkiye ekonomisinin büyümesine, kültür sanat faaliyetlerinin gelişmesine önem veriyoruz. En şeffaf ve en yüksek vergi veren sektörüz. 'Bankacılık sektörü çok kar ediyor' lafı bana çok basit geliyor. Bankacılık sektörü bu kadar sermaye biriktirmiş. Büyük sermayenin karı da büyük olur. Türk bankacılık sektörü bu kadar güçlü olmasa Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşması sözkonusu değildir".
REKABET KURUMU CAN YAKTI
Kamuyoundaki eleştirileri cevaplayan Özen, hemen ardından sözü Rekabet Kurumu'nun bankalar hakkında verdiği cezaya getiriyor: Rekabet Kurumu'nun bu ikinci cezası oldu. 'Hakim durumu kötüye kullanmadan' verdiği ikinci ceza bu bankalara... Böyle birşey yok. Biz Merkez Bankası'nın politikalarına göre faizi indiririz ya da yükseltiriz. Eğer faizler yükselme trendinde ve ben buna katılmıyorsam, bankayı zarara sokarım. Çok daha kötü ve tehlikeli yönetirim. Bunun tersi için de aynı şey geçerli. Faiz indirimine katılmazsam bu kez de piyasanın dışında kalırım. Tamamen piyasa ekonomisinin gereğine göre hareket ederim"
Özen, Rekabet Kurumu'nun verdiği son cezanın canlarını yaktığını söyledi.
Rekabet Kurumu, Mart ayında aldığı kararla 12 bankaya toplam 1.1 milyar lira ceza kesmişti. Garanti Bankası, Garanti Ödeme Sistemleri ve Garanti Konut Danışmanlık 213.4 milyon lira caza almıştı.
3-4 KOMİSYON ALINMAYABİLİR
Özen, Rekabet Kurumu'nun "muhasebe" olarak ispat edemediği şeyler üzerinden bankacılık sektörüne ceza kestiği eleştirisinde bulundu. " Bunu daha fazla konuşmaya gerek yok. Ama ileriye dönük olarak niyet önemli. BDDK ve Rekabet Kurumu'nun uyumlu çalışması gerekiyor" diyen Özen, "Hakim durumu belirleyecek olan BDDK'dır. İki kurum arasında bir protokol yapıldı. Önemli bir gelişmedir bu ama bunun tebliğler ve her iki kurumun da kanununa girmesi rahatlatır bizi nihai olarak. Yoksa böyle olduğu sürece iki sene sonra ne olacağını bilemiyoruz" dedi.
Özen, Rekabet Kurumu'ndan tek istediklerinin "kendilerine ne yapmaları gerektiğini" anlatmaları olduğunu özellikle vurguladı.
Bankaların komisyon ve ücretlerinin yüksek olduğu yönündeki eleştileri yanıtlayan Özen, 33 tane komisyon kaleminin olduğunu bunlardan 3 ya da 4 tanesinin alınmamasının doğru olabileceğini kaydetti.
SERMAYE ÇIKIŞI KALICI DEĞİL
Hazine bankacılığından gelen Ergun Özen, Merkez Bankası'nın yılın geri kalanında para politikasında bir değişikliğe gitmeyeği öngörüsünde bulundu. Özen, "Mart'taki karar sonrasında Merkez Bankası'ndan sermaye çıkışlarının kalıcı olduğunu düşünüyor izlenimi almıştım. Benim senaryomda ise sermaye çıkışları kalıcı değil. Çünkü dünyada gevşek para politikaları devam edecek. ABD ve diğer ülkelerde faiz artırımları sözkonusu değil. O nedenle, kurda önemli bir değerlenme olmaz ise faizlerde ve zorunlu karşılıklarda bir değişiklik beklemiyorum" tahmininde bulundu.
Merkez Bankası, Mart ayındaki para politikası kurulu toplantısında faiz koridorunun üst bandını 100 baz puan indirerek yüzde 7,50'ye çekmişti. Rezerv Opsiyon Katsayısı (ROK) ise 0.1 puan artırılmıştı.
KARLILIK İLK ÇEYREKTE GÜÇLÜ
Garanti olarak ilk çeyrekte güçlü büyükdüklerini söyleyen Özen, karlılıkta da bütçe hedeflerinin üzerinde olduklarını söyledi. Ancak Özen, yılın geri kalanında hem sektör hem de Garanti olarak aynı karlılığın sürdürülebilir olup olmadığı konusunda emin olmadığını söyledi.
Ergun Özeni ilk çeyrek karının güçlü olduğunu ama yılın geri kalanında aynı ivmenin sürmesi konusunda şüpheleri olduğunu belirtti.
Özen, "Üç ay bitti. Karlılık ve hacimlerde bütçemizin üzerinde bir rakam elde ettik. Ama Rekabet Kurumu'nun cezası canımızı acıttı tabi. İlk çeyrekte bu cezanın karşılığını ayıracağız. Yılın geri kalanında ilk çeyrekteki karlılığı sürdürebilir miyiz emin değilim. İlk çeyrekte güçlü bir büyüme vardı. Bankalarada enflasyona endeksli kağıtlar vardı. Ocak enflasyonu çok kuvvetli geldi. Bu Mart ayında karları çok önemli şekilde artırdı" diye konuştu.
Garanti olarak 2013'ün olumlu bir yıl olacağını söyleyen Özen, yılsonunda karlılığın yüzde 20 oranında artacağını tahmin etti. Kredilerde yüzde 20, mevduatta yüzde 14-15 büyüme hedefledilerini söyleyen Özen, 1.300 kişi istihdam edip, 45 şube açacaklarını sözlerine ekledi.
Özen, bankadaki görevini ne kadar sürdüreceğine yönelik bir soruyu, "Mutlaka bir gün görevi bırakacağım ama kısa vadede böyle birşey sözkonusu değil" diyerek cevapladı.
KATILIM BANKACILIĞINA TALİBİZ
Dünyanın her yerinde katılım ve mevduat bankacılığı için ortak lisans verildiğine dikkat çeken Özen, "Şimdi Türkiye'de katılım bankacılığı lisansları yeniden verilyorsa biz de buna talip oluruz" dedi.
Türkiye'de yüzde 15 oranında kredi büyümesinin uzun vadede sağlıklı bir büyüme oranı olduğunu söyleyen Özen, hiçbir bankacının bu orandan şikayetçi olmacağını sözlerine ekledi.