Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), şirketlerin yatırım tutarlarını onaylayarak tarifelerini belirliyor. Sektöre yönelik denetimlerde 10’un üzerindeki elektrik dağıtım şirketine gerekli yatırımları yapmadığı için soruşturma açıldı. Mevzuat gereği onaylanan yatırımları zamanında yapmayan şirket soruşturma sonucunda suçlu bulunması halinde lisansının iptal edilmesi gerekiyordu.
Dağıtım şirketlerine yönelik EPDK soruşturması devam ederken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın hazırladığı yeni Elektrik Piyasası Kanunu (EPK) TBMM’de kabul edildi. Yeni kanunla yatırımlarını yapmayan şirketlere lisans iptali cezası kaldırıldı. Böylece soruşturma kapsamındaki şirketlere sessizce lisans affı getirildi. Yeni kanunla yatırım yapmayan şirketler sadece para cezası ödeyecek. EPDK, 10’un üzerinde dağıtım bölgesinde yatırımların süresinde, öngörülen tutarda ve istenilen şartlarda yapılmadığı gerekçesiyle soruşturma başlatmıştı. EPDK, milyarlarca dolarlık lisans iptali için son aşamaya geldiği anda Elektrik Piyasası Yasası değiştirildi. Yeni yasada yatırım ile lisans iptali arasındaki ilişki kaldırıldı. Eski yasada yer alan yaptırım maddesi (lisans iptali) yeni yasaya konulmadı. Yeni Elektrik Piyasası Yasası’nın hafta sonunda Resmi Gazete’de yayımlandığını hatırlatan Enerji Yönetimi kaynakları, “Bu yasa çerçevesinde soruşturmalar yeniden değerlendirilecek. Lisanslar iptal edilmeyecek. İdari para cezaları gündeme gelecek.” değerlendirmesini yaptı. Mevzuat gereği her tarife döneminde dağıtım şirketleri ne kadar yatırım yapacaklarını (İletim, aydınlatma, trafo, altyapı gibi) gelir-giderlerini belirleyip EPDK’nın onayına sunuyor. Yatırım planlarını inceleyip onaylayan Kurul yatırım tutarlarına göre de şirketin tarifesini belirliyordu.
Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği’nin değerlendirmesi şöyle: “Eski kanunda kurgu yanlışlığı vardı. 100 liralık yatırımın 99 lirasını yapsanız 1 liralık kısmını yapmasanız ‘lisans iptali’ söz konusu oluyordu. Oysa o yapılmayan kısım kamu izin sürecinden kaynaklanıyordu. Bu kurgu yanlışlığı ve haksız müeyyide yeni kanunla giderildi. Yeni kanun yaptırımları daha da ağırlaştırdı. Yatırımların aksaması durumunda ortağın mal varlığına el koymaya kadar giden süreç var. Lisans iptallerinin hangi şartlarda olacağı da yeni kanunda yer alıyor.”