Vergi kanunlarındaki değişikliklere yönelik ciddi iddianın sahibi Zaman Gazetesi yazarı Yusuf Keleş. Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu eski Başkan Yardımcısı olan Keleş, Zaman’daki köşesinde konuyu şöyle ele aldı: 
 ‘Komisyon’ keyfince vergi koyup kaldırabilecek!
 Bilindiği gibi son yıllarda vergi kanunlarında yapılan esaslı değişikliklerle vergi incelemelerine ciddi bir standart getirildi. Bu yapılırken mükelleflere geniş ve yerinde haklar tanınmış oldu.
    Bu değişikliklere birkaç kez bu köşede değinmiş ve değişiklikleri desteklemiş birisi olarak; son tebliğde ne yapılmak istendiğini anlamadığımı itiraf etmek isterim. Aslında ne yapıldığı oldukça aşikâr ancak bunun ne için yapıldığının birileri tarafından izah edilmesi gerekir.
    Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 413’üncü maddesi uyarınca, mükellefler, Maliye Bakanlığı’ndan veya Maliye Bakanlığı’nın bu hususta yetkili kıldığı makamlardan vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından şüpheli veya anlayamadıkları ve tereddüt ettikleri konular hakkında izahat isteyebiliyorlar. Yetkili makamlar istenecek muktezayı yazı ile veya sirkülerle cevaplamak mecburiyetinde. Alacakları muktezaya göre hareket eden mükelleflerin bu hareketleri cezayı gerektirse bile ceza kesilmiyor. Ancak denetim elemanları idarenin verdiği muktezaya katılmıyorsa eleştiri raporu yazarak vergiyi isteyebiliyorlar.
    Ancak bu raporlar işleme konulmadan önce bir komisyon tarafından okunuyor ve raporların hukuki, maddi, sayısal hata içermediği tutanakla tespit ediliyor. Komisyon bu raporları değerlendirirken vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve muktezalara müracaat eder. Kısacası doğrudan vergi inceleme elemanını bağlamayan mukteza, komisyon vasıtasıyla etkili hale gelmiş oluyor. İnceleme elemanı muktezaya bağlı değilken, rapor değerlendirme komisyonu üyeleri muktezanın doğru olduğunu düşünüyorsa; raporun düzeltilmesini isterler. İnceleme elemanının kendi yorumunda ısrar etmesi halinde rapor bir üst komisyonda görüşülür.
    425 sayılı VUK genel tebliğiyle gelen değişiklik sonrasında rapor değerlendirme komisyonları, sadece incelenen mükelleflere verilen muktezalarla sınırlı kalmadan idare tarafından verilen tüm muktezaları takip etmek zorunda kalacak. Rapor değerlendirme komisyonları raporları muktezalara uygunluk yönünden değerlendirirken eleştiri konusu yapılan hususla ilgili olan ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nca verilmiş muktezaları dikkate alacak ve varsa adına rapor düzenlenen mükellefe verilmiş mukteza ile sınırlı kalmayacak. Raporda, herhangi bir mükellefe verilmiş muktezada yer alan görüş aksine bir tenkit varsa rapor olumsuz değerlendirmeye konu edilecek. Olumsuz değerlendirmenin yapılabilmesi için muktezada (özelgede) yer alan görüşün tam olarak raporda tenkit edilen konuyla ilgili olması diğer bir ifadeyle verilen izahatın aynı durumda olan tüm mükellefler bakımından uygulanabilir olması gerekiyor. Rapor değerlendirme komisyonunun dikkate alacağı özelge, ilgili konuda verilmiş en güncel özelge olmalı. Bu durumda bundan itibaren komisyon üyelerinin güncel muktezaları takip etmesi gerekecek.
    Bu değişikliğin incelenen büyük firmaları korumak adına yapıldığı söyleniyor. Bazı kişi veya kurumları düşünerek atılan adımların yapılan düzenlemelerin yarın başka bir mükellefler için sorun oluşturması büyük ihtimaldir. Elinde inceleme konusu ile ilgili görüşü olan bir mükellefe, inceleme elemanı veya rapor okuma komisyonu üyeleri “idarenin görüşü değişmiş artık sizin aldığınız mukteza geçerli değil” diyebilir. Böylece de bu komisyon keyfince vergi koyup kaldırmış olmayacak mı?