“Sabah 08.00’de girdim görüşmeye akşam 17.00’de çıktım. Birkaç iş koydular önüme, sinir testinden de geçtim, sabır testinden de. Akşam çıkarken de ‘bizimle olabilirsin’ dediler. O gün bugündür buradayım.” Asya ile Avrupa’yı Boğaz’ın 63 metre altından demiryoluyla birbirine bağlayan Marmaray’ın baş mimarı Başak Doğan projeye girişini böyle anlatıyor.Hürriyet Gazetesinden Şehriban Oğhan'ın haberine göre Liverpool Üniversitesi diplomalı, İTÜ yüksek lisanslı Doğan, şantiyenin sayılı kadınlarından.
Sadece 40 gün ayrı kalmış projeden Doğan. “Marmaray gibi hızlı olsun, su gibi aksın” diye Nehir ismini verdiği kızı doğduğunda: “Şimdi Nehir 7 yaşında, proje 9 yaşında. Bir yandan kızım büyüdü, bir yandan Marmaray.”
“Japonlarla çalışmak nasıl?” diye sorunca yanındaki proje müdürü Yoshihisa Hatano’ya gülümsüyor: “Güne rahat başlayayım diye hamileliğimde sabahları süt ısıtır, çay kaynatır ayağıma getirirdi müdürüm.”
Hatano üç yıl, dört aydır burada. Ailesi Amerika’da; altı ayda bir görüyor onları. Tünelde ve bina işlerinde Hatona gibi yaklaşık 40 Japon çalışıyor. Çoğu  yönetici mertebesinde. Şirketin şantiye yakınlarındaki yatakhanelerinde kalıyorlar. Hatona iş dışında en büyük zevkinin balık tutmak olduğunu anlatırken şantiyede bir hareketlenme oluyor. 218 gün sonra (29 Ekim’de) görücüye çıkacak Marmaray’ın her aşamasını takip eden ve ayda bir brifing alan Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım istasyona giriş yapıyor.
Açılışa az kaldı, yetişecek mi; sizi uykusuz bıraktığı oluyor mu?
- Başbakanımızın bu konuda İstanbullulara sözü var. Bize de talimatı. Başka yolu yok. Bu proje bitecek. Bizde hiç uyku yok zaten. Sadece bu değil. Ankara metroları da bitecek bu sene sonuna kadar. Ankara-İstanbul hızlı treni de. Onu da 29 Ekim’e yetiştirmeye çalışıyoruz. Üçüncü köprünün kulelerinin de bu sene görünür hale gelmesi için çalışıyoruz. İkinci tüp geçit gibi (Kazlıçeşme-Göztepe arasında denizin 108 metre altına yapılacak lastik tekerlekli araç tüneli) üçüncü köprüyü de 2015’te bitirmeyi hedefliyoruz. İstanbullu’nun yüzde 65’i Avrupa yakasında çalışıyor, Asya yakasında oturuyor. Her gün gerek köprüden, gerek denizden karşıya geçmek durumunda. Marmaray, arkasından ikinci tüp geçit ve üçüncü köprü de olunca bu geçişler artık sorun olmaktan çıkacak. İki kıtada iki ayrı şehir gibi duran istanbul birbiriyle tamamen entegre hale gelmiş olacak. Üsküdar’dan binecek 4 dakika sonra Sirkeci’den çıkacaksınız. Marmaray’ın devreye girmesiyle beraber bulunduğumuz bu Yenikapı terminalinden Taksim metrosuna da bağlantı olacak. Marmaray doğu ile batı arasında bir omurga hat; kuzeye, güneye de bağlantı hatları var. Yani tam bir toplu ulaşım ağı. Birkaç sene içinde İstanbul’da raylı sistemin uzunluğu banliyö hatları hariç 250 kilometreyi geçmiş olacak. Bu sene sonunda deniz altındaki 15 kilometrelik Söğütlüçeşme-Kazlıçeşme hattını açıyoruz. Halkalı-Kazlıçeşme ve Söğütlüçeşme-Pendik hattını da önümüzdeki sene açmış olacağız.
150 yıllık bir rüyanın parçası olmak ne hissettiriyor insana?
- Her faniye nasip olmaz. Sultan Abdülmecid’in hayal ettiği Abdülhamit’in proje çizdirdiği yüzyıl sonra da Ak Parti iktidarında Sayın Başbakanımızın iradesiyle başlanan bir proje. O kadar kendimizi kaptırıyoruz ki evimizi, çocuklarımızı, dostlarımızı, her şeyimizi unutuyoruz.
Dünyanın gözünün bu projede olması bir baskı unsuru oluyor mu üzerinizde?
- Dünya krizle boğuşurken, yaprak kımıldamazken, Türkiye’nin böyle bir projeyle uğraşıyor olması hafif kıskançlık oluşturabilir ama bunu sesli olarak kimse ifade etmiyor. Kıskanan kıskansın. Sadece bizim için değil Çin’den Londra’ya kadar seyahat edecek herkes için gerekli bu proje. Doğu-batı seyahatini rahatlatacak. Her şeyden önemlisi bu hat güzergâhında 2 bin 300 kişi fiilen çalışıyor. 10 binden fazla insan buradan ekmek yiyor.
Sekiz yıldır süren projede sizi en fazla heyecanlandıran ne oldu?
- Ayrılıkçeşme’den tünel açma makinelerinin çalışmaya başladığı an unutulmaz. İkincisi, batırma tüplerinin indirilip yerine yerleştirilmesini görmekti. Bir de tünelin, Anadolu yakasından Sirkeci’deki kara tüneline eriştiği andaki perdenin açılışı... Tarihi bir andı. 26 Şubat 2011. Başbakanımızın doğum günüydü, onu açarken derin bir duygu yoğunluğu oldu. İstanbul’u fethetmek için karadan gemilerini yürüten Fatih’in torunları bu sefer denizin altından Asya ile Avrupa’yı birleştiriyorlar.
Bu heyecanınızı eve de yansıtıyor musunuz? Evde konuşuluyor mu Marmaray?
- Evde konuşulan; “Sen aklını işlerle bozdun, bizi unuttun!” Doğrusu projelerle çok fazla meşgul olduğumuz için zaman zaman evdeki görevlerimizi aksatıyoruz. Allah’tan şimdi torunlarımız var. Eskiden yokluğumuz daha acı veriyordu, hanım torunlarla daha çok meşgul olduğu için şimdi biraz daha rahatladı.
Birçok kişide “Marmaray’dayken deprem, sel, terör saldırısı, yangın olursa” kaygısı var.
- Hiçbir şey olmaz. Depremden de büyük oranda etkilenmez. Çünkü yatay yapı, düşey yapı değil. Aksine belki depremde emniyetle sığınabilecek bir mekân olarak da görmek lazım.
Denizin 42 metre altında ama deniz yok
Başka bir gün... Üsküdar istasyonundayız. Kaba inşaat neredeyse bitmiş. Yürüyen merdivenler bile takılmış. Denizin 42 metre altından Sirkeci’ye doğru ilerliyoruz. Denizi hissetmiyorsunuz bile. Avrupa’dan Asya’ya denizin altından yürüyerek geçen ilk Türk, iş güvenliği uzmanı Evren Altunsu iş makineleri durduğunda bazen gemi sesi duyduklarını söylüyor. Oysa tünelin neredeyse denizle teması yok. Batırma tüpleri denizin dibine yerleştirilmiş ve üzerine 8-10 metre kaya ve çakıl taşlarından oluşan dolgu malzemesi konulmuş. Duvarların kalınlığı bir metre. Her kötü senaryoya karşı önlem hazır. Su baskınına karşı dikey inip hattı kapatan sel kapakları, suyu tahliye edecek pompa çukurları, kaçış şaftları, duman emiciler, depreme karşı tüpleri esnetecek kauçuk contalar tek tek gösteriliyor.
‘Hata-no’ yani ‘hata yok’!
Brifingin en sempatik ismi TAISEI’nin elektrik ve mekanik proje müdürü Hatano’ydu. Elinde kâğıttan yaptığı mini bir paraşütle Bakan Yıldırım’ın karşısına dikilen Hatano “Yetişmezse kendimi Sarayburnu’ndan atacağım ama paraşütle” dedi. Brifingin ciddiyeti, yerini kahkahalara bıraktı. Espriyi Bakan Yıldırım anlattı: “Yetişmezse seni Sarayburnu’ndan atarım demiştim. Şimdi sırtında paraşütüyle geziyor!” Marmaray’ın Japon ortağı TAISEI’nin proje müdürü Yoshihisa Hatano, Marmaray projesinde hataya yer olmadığını anlatırken baretinin arkasındaki ismini gösteriyor: ‘Hata-no’ yani ‘Hata yok’!
AÇILIŞ TAKVİMİ
29 Ekim 2013
Marmaray Kazlıçeşme-Söğütlüçeşme
İstanbul-Ankara hızlı tren yolu. Bu kapsamda Gebze-Pendik arasındaki yaklaşık 20 kilometrelik bölümün de açılması planlanıyor.
2015        
Marmaray’ın diğer hatları Ayrılıkçeşme-Gebze/ Kazlıçeşme Halkalı
 Kazlıçeşme-Göztepe arasında lastik tekerlekli tüp geçit
Garipçe-Poyrazköy arasına 3. köprü (İhalesi yapıldı, yapımına başlandı)
Yapılacak Üsküdar-Sancaktepe metrosunun başlangıç noktası olacak.
40 İSTASYON, 105 DAKİKA
76.3 kilometrelik demiryolunda işleyecek Marmaray’ın hizmete girmesiyle Üsküdar-Sirkeci arası 4, Söğütlüçeşme-Yenikapı arası 12, Bostancı-Bakırköy arası 37, Gebze-Halkalı arası 105 dakikada alınacak. Saatte 28 tren çalışacak, tek yönde 75 bin yolcu taşınacak. Yılda 1.5 milyon İstanbullu’ya hizmet verecek. Sadece iki kıtayı değil Pekin-Londra’yı da (İpekyolu) birbirine bağlayacak