2012 yılında gayrimenkul (ev, işyeri, arsa, arazi) sattıysanız ve bu gayrimenkulü 1 Ocak 2008 tarihinden sonra satın aldıysanız, beyanname vermeniz ve vergi ödemeniz söz konusu olabilir.
1 Ocak 2008’den sonra edinilen gayrimenkullerin 5 yıl içinde elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar değer artış kazancı sayılıyor. Elde edilen kazanç tutarına göre de kazancın beyan edilip, vergi ödenmesi gerekiyor. 1 Ocak 2008’den önce edinilip de 2012 yılında satılan gayrimenkul için değer artış kazancı hesaplanması ve vergi ödenmesi söz konusu değil.
Gayrimenkul satışından doğan kazancın vergilendirilmesi için;
- Satılan gayrimenkulün, bir bedel karşılığında edinilmiş olması,
- Edinme tarihiden itibaren 5 yıl içinde satılmış olması,
- Elde dilen kazancın 8 bin 800 TL’lik istisna tutarını aşması gerekiyor.
BİR ÖRNEK;
Değeri 100 bin lira artarsa ne olur?
Lütfü Bey, 12 Haziran 2009’da 200 bin liraya satın aldığı daireyi, 5 yıl dolmadan 25 Kasım 2012’de 300 bin liraya satmış, satış bedeli üzerinden binde 20 oranında (6.000 lira) tapu harcı ödemiş olsun. Önce, ÜFE Mayıs 2009 endeksi (159,89) ve Ekim 2012 endeksi (205,75) baz alınarak ÜFE artış oranı bulunacak.
Buna göre endekslemede esas alınacak oran; (205,75-159,89)/159,89= 0,2868
Değer artış kazancının safi tutarının hesabında esas alınacak, gayrimenkulün endekslenmiş iktisap bedeli; (1+0,2868)x200.000= 257.360 TL
Safi kazanç ise; 300.000-(257.360+6.000)= 36.640 TL
Bu tutar, 2012 yılı istisna tutarı olan 8.800 TL’yi aştığı için beyan edilecek ve istisna tutarını aşan kısım (27.840 TL) üzerinden vergi ödenecek.
Kazanç nasıl hesaplanacak?
2012 yılında satılan gayrimenkulün değer artış kazancı hesaplanırken;
- Önce edinme bedeli, satışın yapıldığı ay hariç olmak üzere ÜFE artış oranında artırılacak. Ancak endeksleme yapılabilmesi için artışın yüzde 10 veya üzeri olması gerek.
- Endekslenmiş edinme bedeliyle satışla yapılan masraflar, satış bedelinden çıkacak.
- Ortaya çıkan kazançtan 2012 yılı için belirlenen 8 bin 800 TL istisna düşülecek.
- Kalan kısım değer artış kazancı olarak yüzde 15’ten başlayan Gelir Vergisi tarifesine göre vergilendirilecek.
- Kazanç, 25 Mart mesai bitimine kadar beyan edilecek. Ödeme Mart ve Temmuz’da.
Ne esas alınacak?
Gayrimenkul satış kazancının matrahının hesabında gerçek satış bedelinin dikkate alınması gerekiyor. Buna göre, gayrimenkulün satış bedelinin tapu harcının matrahını oluşturan emlak vergisi tarhına esas bedelden daha düşük veya yüksek olduğu durumlarda, satışa ilişkin tapu harç matrahının değil, gerçek satış bedeli dikkate alınacak.