BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘fiyatı düşük’ bulması nedeniyle daha önce iptal sinyalini verdiği ve önceki gün de Maliye Bakanlığı’nın iptal ettiği 5.7 milyar dolarlık köprü ve otoyol ihalesi tartışılmaya devam ediyor. Koç-Ülker ve Malezyalı UEM’in kazandığı Türkiye’nin en büyük ikinci özelleştirmesi olan ihalede oluşan fiyat için kamuoyunda farklı sesler yükseliyor.İhalede en yüksek teklifi veren konsorsiyumdan henüz bir açıklama yapılmazken Hürriyet mikrofonu ihalenin çeşitli aşamalarında elenen gruplara tuttu. İşadamları öncelikle “yanlış anlamalara yol açmamak için” diyerek isimlerinin kullanılmasını istemedi. İhaleye katılan işadamları şartnameye bakıldığında fiyatı ‘olabilecek en iyi fiyat’ diye nitelendirdi.
ÜZERİNDEN YÜK KALKMIŞTIR
Son yıllardaki özelleştirmelerde dikkat çeken bir işadamı biraz daha ileri bir öngörüde bulanarak, “Biz de bu ihaleye hazırlandık. Dolayısıyla gelirini giderini çok iyi biliyoruz. Bana kalırsa iptal haberiyle, kazanan konsorsiyumun üzerinden bir yük kalkmıştır. Çünkü bu şartlarda verilen parayı çıkarmak çok zordu” dedi.
FİYATI ŞARTNAME BELİRLER
Özelleştirme ihalelerine katılma konusunda epey deneyimleri olduğunu belirten işadamı, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün ihale sonrasındaki, fiyatın 20 milyar dolara kadar çıkabileceği açıklamasına ilişkin ise şu değerlendirmeyi yaptı:
“Fiyatı şartname belirler, işin kendisi değil. Şartnameyi değiştirirseniz, 20 milyar dolar da fiyat çıkar, 2 milyar dolar da. Bunların hepsi şartnameye bağlıdır. Zam yapma yetkisi verirseniz, ‘bayramda bedava’ uygulamasını kaldırırsanız, fiyat değişir, bunlara bir de yol kenarlarındaki işletmelerin imtiyaz hakkını verirseniz o zaman fiyat bambaşka olur.”
İhale başalamadan bitmişti
İHALEYE katılan gruplarda yer alan bir diğer işadamı ise “Bence ihale, ihale öncesinde bitmişti” dedi. İşadamı buna gerekçe olarak şunları söyledi: “Teklifimizi verdikten sonra Özelleştirme Dairesi Başkanlığı bizi toplantıya çağırdı. Bunu tüm teklif verenlere yapıyorlar. ‘Rakipleriniz çok yüksek fiyat verdi, elenmemek için fiyatı yükseltmemiz gerek’ dediler. Deneyimli olduğumuz için fiyat yükseltmedik. Bu şekilde ihale öncesinde 3 tur toplantı yapıldı. Kazanan konsorsiyum fiyatı yükseltmiş. Zaten başından beri arada büyük fark vardı. Açık artırmada onlardan başka fiyat artıran olmadı.”
5 milyar 530 milyon dolarla başlayan açık artırma tek turda ve
25 dakika gibi kısa bir sürede sonuçlanmıştı.
KARŞI GÖRÜŞ
Ben olsam ben de iptal ederdim
Özellikle yap-işletdevret modeliyle özelleştirme konusunda tecrübe kazanmış bir işadamı ise ihalenin iptalinin haklı olduğu görüşünde. Tecrübeli isim bu konuda şunları söyledi: “Burada hazır kurulu şu anda tıkır tıkır işleyen bir iş var.
Siz fiyat vererek bunu satın alıyorsunuz. Yani yapacağınız, inşa edeceğiniz hiçbir şey yok. Başbakan bu işi mevcut halinden daha öteye taşıyacak bir model bekledi. Bu iş finansçıların gelir gider hesabının ötesinde bir iş. Ben olsam, ben de iptal ederdim.”
Şartnamede neler vardı
· Uzunluğu 1975 kilometreyi bulan 7 büyük otoyol, iki çevre yolunun ve iki Boğaz köprüsünü tek paket halinde 25 yıl süre ile işletme hakkı.
· Otoyolların yanı sıra hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri kapsamda.
· Köprü ve otoyolların bakım ve onarımı dahil bütün maliyetleri kazanan üstlenecek.
· Bütün yatırım ve onarım işlemleri de konsorsiyum tarafından gerçekleştirilecek.
· Kazanan gelecek 5 yıl içinde daha önce açıkladığı yatırımları tamamlayacak.
· Her yıl teknik şartnamede belirtilen standartları karşılayacak bakım-onarım yatırımları yapılacak.
· Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bu faaliyetleri denetleyecek.