Elinde yazılı bir metin olmadan, tam 1 saat boyunca makineli tüfek gibi, soluk almadan konuşuyor. O konuşurken kıvırcık saçları bir o yana bir bu yana savruluyor. Bir elinde mikrofonu tutarken, diğer eliyle de mimiklerine jest katmayı ihmal etmiyor. Komedyen ve oyuncu Beppe Grillo 2009 yılında kurulan protesto partisi “5 Yıldız Hareketi”nin lideri. Girdiği ilk yerel seçimlerde beklenmedik bir başarı yakalayan parti, İtalya'nın yerleşik partilerini şimdiden telaşa düşürdü. Kamuoyu yoklamalarına göre, protesto partisi mevcut teknokrat Başbakan Mario Monti'yi de geride bırakarak üçüncü sıraya yükseldi.
Ne sağda ne de solda konumlanan bu parti, genel siyasi atmosferden hoşnut olmayanların oylarını almayı hedeflerken, lider Grillo da seçmenlerin desteğini kazanmak için popülist söylemleri kullanmaktan kaçınmıyor. Grillo, “5 Yıldız Hareketi, çocuklarımız ve gelecek nesiller için umuttur. Faiz oranları, devlet tahvilleri ya da Bay Monti hakkında konuşmak istemiyorum. Monti demişken: 70 yaşında emekliliği savunuyordu. 70 mi? O zaman önce kendisi emekli olmalı. Biz 60 yaşında emeklilik diyoruz, o kadar!” sözleriyle emeklilik yaşına vurgu yapmıştı.
Berlusconi geri mi dönecek?
Diğer adaylar Grillo ile birlikte bir televizyon programına çıkmak istemedikleri için bu kez seçim öncesi İtalyan televizyonlarında parti liderleri karşı karşıya gelmedi. Ancak seçim yarışında medya kozunu iyi kullanma şansına sahip olan bir isim var: İtalyan özel kanallarının çoğunun sahibi olan, eski Başbakan Sivio Berlusconi. 2011 yılında ekonomi politikasındaki hatalar nedeniyle Avrupa Birliği tarafından istifaya zorlanan Berlusconi, bir kez daha siyaset sahnesine dönme gayretinde. Son kamuoyu yoklamalarına göre muhafazakâr Özgürlükçü Halk Partisi lideri Berlusconi, merkez solun adayı Bersani'nin beş-altı puan gerisinde. Hâlihazırda çeşitli davalarda sanık konumunda bulunan Berlusconi, yabancı düşmanı aşırı sağcı Kuzey Birliği Partisi ile birlikte, muğlâk seçim vaatleri vererek oy toplamaya çalışıyor: “Bizim liderliğimizdeki yeni hükümet, ilk oturumunda devletin adaletsiz bir uygulamasına son verecek. İlk evden alınan arazi vergisini yürürlükten kaldıracağız ve 2012 yılında tahsis edilen vergileri de vatandaşa geri ödeyeceğiz.”
Merkez-sol iddialı
İtalyan seçim uzmanları, Berlusconi'nin seçimi yeniden kazanarak Başbakan olmasına ihtimal vermiyor. İtalya'da bu kez, seçime ortak liste ile giren Sosyal Demokratlar, Yeşiller ve bir başka sol partinin de katılımıyla oluşan Per Luigi Bersani'nin başkanlık ettiği merkez solun seçimden zaferle çıkması bekleniyor. Eski bir komünist ve bakan olan Bersani, başbakanlık için en güçlü aday. Eski Başbakan Mario Monti'nin reform politikalarını devam ettirmek isteyen Bersani, büyüme ve istihdamın artırılması için de daha fazla çaba vaat ediyor.
En büyük rakibi Berlusconi'nin açıklamalarını fazla ciddiye almayan Bersani, bir söyleşide Berlusconi'nin saç ektirme operasyonlarına gönderme yaparak, “Berlusconi'nin yapabildiği tek şey saçlarını uzattırmak” şeklinde konuşmuştu. Seçimin dördüncü adayı ise seçime son dakika girme kararı alan Mario Monti. Monti, koalisyon ortağı olarak sosyalistlerin yanında yer alabileceğinin sinyalini verdi.
Avrupa istikrar beklentisi içinde
Bir süredir ağır ekonomik sorunlarla boğuşan İtalya'da ekonomi küçülme eğiliminde, işsizlik oranları ise yüksek. Kamu borçları Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla’nın yüzde 130'una ulaştı. Merkezi Milano'da bulunan Alman-İtalyan Ticaret Odası Başkanı Norbert Pudzich, İtalya'da kamu maliyesinin yeniden yapılandırılmasından başka seçenek olmadığını ifade ediyor. Pudzich, seçim öncesi merkez solun da merkez sağın da hedeflerinin ortak olduğunu, ancak bunun uygulamaya nasıl yansıyacağını seçim sonrası dönemin göstereceğini vurguluyor. Avrupa Birliği de İtalya seçimlerini yakından takip ediyor. Avrupa Birliği Komisyonu'nun ekonomik ve parasal işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn, bir süre önce Berlusconi'nin yeniden başbakan olmasını istemediklerini vurgulamıştı. Almanya ve Fransa'nın ardından Avrupa Birliği bütçesine en yüksek katkıyı yapan İtalya, henüz AB fonlarından yardım almak üzere başvuruda bulunmadı.