GLOBAL kriz ve dünya ekonomisindeki sıkıntılara paralel olarak yaşanan “frene basma” süreci Türkiye büyümesini de olumsuz etkiledi. Henüz 2012 yılı büyüme verileri açıklanmadı ama tahminler yüzde 3 civarında yoğunlaşıyor. Ancak ekonomistler 2013 yılından umutlu. Çünkü 2013’ün global krize ilişkin daha net adımların atıldığı, önlemlerin alındığı ve likidite bolluğunun yaşanacağı bir yıl olması bekleniyor. Bu doğrultuda büyüme beklentileri yüzde 4-4.5 aralığında değişiyor. Ekonomist ve bankacılar da bütün hesaplarını bu “temkinli-iyimser” diyebileceğimiz büyüme beklentisine göre yapıyor. Bu dönemde iç talebe bağlı olarak canlanması beklenen sektörler belirlenirken büyümenin bankaların kredi cephesine de olumlu yansıyacağı düşünülüyor. Özel tüketim ve yatırım harcamalarının hız kazanacağını öngören birçok banka büyüyecek kredi pastasından pay kapmak için çalışmalarını yoğunlaştırmış durumda. Bankalar arasındaki rekabetin bu yıl da özellikle diğer alanlara göre daha hızlı büyüyeceği tahmin edilen bireysel ve KOBİ (küçük ve orta ölçekli işletmeler) alanında yoğunlaşması bekleniyor.
“KREDİ TALEBİ ARTACAK”
Akbank Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Galip Tözge’ye göre ihtiyaç kredisi pazarı 2013 yılında yüzde 18 büyüyerek yaklaşık 120 milyar TL’ye ulaşacak. Bu alanın kredilerin lokomotifi olmaya devam edeceğini ifade eden Tözge, özellikle konut sektörü ve dolayısıyla konut kredilerine olan talepte ciddi artış bekliyor. Uzmanların tahminleri, 2013 yılında konut kredisi pazarının yüzde 15-20 gibi ciddi oranda büyüyerek 90 milyar TL’yi aşacağı yönünde. Özellikle kredi faizlerinde yaşanacak az da olsa yeni düşüşlerin konut kredisine olan talebi önemli ölçüde artıracağı tahmin ediliyor. Bankalar 2013 yılında özellikle bireysel ve KOBİ sektörlerine yönelik ürünlerinde farklılaşmaya çalışarak rekabet etmeyi planlıyor. İşte kredi konusunda iddialı bankaların 2013 yılı kredi politikaları, odaklanacakları alanlar ve büyüme planları...
KOBİ’LERE TAM DESTEK
Garanti Bankası, verdiği kredilerin yüzde 35’ini KOBİ’lere kullandırıyor. 2012 yılında özellikle küçük işletmeler ve mikro (çok küçük) KOBİ’lere odaklanan banka, bu segmentteki pazar payını yüzde 14’e çıkarttı. KOBİ’lere kullandırdıkları toplam kredi miktarının 23.5 milyar TL’ye ulaştığını söyleyen Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, “2013 yılında da kredilerde KOBİ’lere odaklanan bir yaklaşım benimseyeceğiz. Halen KOBİ tarafında ağırlık TL kredilerde. Burada da yüzde 20 civarında büyüme tahmin ediyoruz” diyor. Garanti Bankası bu kapsamda sektör ayrımı gözetmeksizin tüm KOBİ’lere yönelik ürünler çıkartmaya devam edecek. Özellikle müşterilerin ihtiyaçlarına ağırlık verilecek. Karadere’nin verdiği bilgiye göre banka, bu yıl KOBİ’lerin anlık ihtiyaçlarını karşılayan, vadeli alacaklarının tahsilatını ve ödemelerini zamanında erçekleştirmelerini garanti altına alabilecek ürünlere ağırlık verecek. Ayrıca yine ticari taksitli kredi imkanlarıyla KOBİ’lerin finansman ihtiyaçları da geliştirilecek. Bu yıl da uluslararası fonlara aracılık edecek olan Garanti Bankası, bu kapsamda döviz bazlı düşük maliyetli finansman imkanları da sağlayacak.
Son dönemde işini yeni kurmuş KOBİ’lere yönelik “İşimi Kuruyorum Destek Paketi”ni hazırladıklarını hatırlatan Karadere, “Paket kapsamında franchise da dahil olmak üzere yeni iş kurmak isteyen girişimcilere, finansman desteği, danışmanlık gibi her konuda ürün ve hizmetler sunacağız. Bu işletmelere şahıs kefaletiyle kredi kullanma imkanı da sağlıyoruz. 2013 yılında da yeni iş sahibi KOBİ’lere ağırlık vermeye devam edeceğiz” diyor.
YENİ ÜRÜNLER YOLDA
Bireysel ve KOBİ kredilerinde iddialı bankalardan Türkiye Ekonomi Bankası (TEB), 2012 yılında bu iki segmentte de yüzde 20’nin üzerinde büyüdü. Bu sayede pazar payını artıran banka, geçen yıl iki önemli bireysel bankacılık ürününü hayata geçirdi. TEB Bireysel ve Özel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Mendi, bu ürünleri şöyle anlatıyor: “Bunlardan ilki taksitli kredili mevduat hesabı olan ‘Paran Hazır’ ürünümüzdü. Diğeri ise müşterilerimize dosya masrafını her ödemede eşit taksitlerle iade eden, ayrıca taksit ödemesi ve bankacılık işlemlerinden para kazandıran ‘Biriktiren İhtiyaç Kredisi’. 2013’te de yeni kampanyalar düzenlemeye devam edeceğiz.” TEB, KOBİ bankacılığında ise danışman banka konumunu güçlendirmeyi planlıyor. KOBİ’lerin dönemsel ve sektörel ihtiyaçlarına cevap verecek ürünler sunduklarını söyleyen TEB KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Turgut Boz, “Örneğin kasım ayından bu yana devam eden ‘Dükkana Şenlik’ kredimiz bu kapsamda çıkarılmış bir ürün. ‘Dükkana Şenlik’ ile esnafın harcamalarının en yoğun olduğu ilk dönemlerde sadece faiz ve yasal yükümlülükleri ödemelerini istiyoruz. Böylece onların daha düşük tutarlı taksit ödemelerine olanak sağlıyoruz. Bu yıl da esnaf ve KOBİ’ler için farklı ürün ve hizmetlerimizi sektör ayrımı gözetmeksizin sürdüreceğiz” diyor.
İHRACATÇI KOBİ’LERİN YANINDA
2012 yılında kredilerde sektörün üzerinde büyüyen bankalardan biri de ING Bank… Bankacılık ürün ve hizmetlerini sosyal yaşamın içinde sunmayı hedefleyen banka, bu kapsamda g ecen yıl PTT ile anlaşma imzaladı.  Bu yıl her iki kuruluş da ortak çalışmalarında ürün çeşitlendirmesi planlıyor. ING Bank’ın bu yıla özel bir hedefi de alternatif dağıtım kanalları aracılığıyla kredi pazarlamak.
Geçen yıl kredilerde yüzde 15’lik büyüme yakalayan ING Bank’ın bu alandaki 2013 hedefi ise yüzde 30. Banka bu büyümeyi, bireysel tarafta ihtiyaç kredilerine, kurumsalda ise istihdama ve üretime yönelik yatırımların finansmanına yoğunlaşarak sağlamayı hedefliyor. ING Bank’ın ağırlık vereceği bir başka alan da yurt dışı pazarlarda rekabet eden KOBİ’leri destekleyici dış ticaret çözümleriyle özel finansman…
TL KREDİLERE ODAKLANDI
Yapı Kredi, kaynaklarının önemli bölümünü ekonominin finansmanına ayıran bankalardan biri… Aktiflerinin yüzde 60’ına yakınını ekonomiye akıtan banka, Eylül 2012 sonu itibariyle 74.2 milyar TL’lik kredi büyüklüğüne ulaştı. Aynı dönemde bireysel ihtiyaç kredilerinde yüzde 20’lik (sektör ortalamasının 9 puan üzerinde), kredi kartlarındaysa 26’lık bir artış elde eden bankanın  TL kredilerdeki büyümesi ise yüzde 14 oldu.
Son birkaç yıldır TL kredilerde sektörün üzerinde büyüyen Yapı Kredi, bu yıl yine TL kredilere odaklanacak. Burada öncelik ise tüketici kredileri ile KOBİ ve orta ölçekli ticari krediler olacak. Yabancı para kredilerde ise proje finansmanı ağırlık taşıyacak. Yapı Kredi bu alanda yine enerji projelerine yoğunlaşacak.
KONUT VE İHTİYAÇ SÜRÜKLEYECEK
Akbank, 2012’de de ihtiyaç ve konut kredilerini lokomotif yaparak tüketici kredilerinde hızlı büyüdü. Bu sayede ihtiyaç kredilerindeki Pazar payını 1.3 puan artırarak yüzde 9.68’e yükselten Akbank, geçen yılın üçüncü çeyreğinde konut kredilerinde en hızlı büyüyen banka unvanını aldı.
2013’te Türkiye ekonomisinin yüzde 4-4.5 büyüyeceğini öngördüklerini söyleyen Akbank Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Galip Tözge, bunun kredi pazarına da destek olacağı kanısında. Bu sayede ihtiyaç kredisi pazar bakiyesinin yüzde 18 büyümeyle yaklaşık 120 milyar TL’ye ulaşacağını tahmin ettiklerini belirten Tözge, 2013 hedeflerini şöyle özetliyor:
“ Bu ortamda hedefimiz, sektörün üzerinde büyümeyle Pazar payımızı artırmak. Bu yıl, örneğin konut sektörü ve buna bağlı olarak konut kredi pazarı daha hareketli olacak.  Konut kredilerinin yüzde 15-20 büyümeyle 90 milyar TL’nin üzerine çıkması mümkün.  Biz bu segmentte de pazarın üzerinde büyümeyi hedefliyoruz. 2013’de hem bireysel hem de şirket kredilerinde büyüyeceğiz.”
2012 yılında hayata geçirdiği ‘Anında Kredi’, “Adınıza Kredi” uygulamalarıyla ihtiyaç kredisi pazarında  hızlı büyüyen Akbank, 2013’te de benzer bir büyümeyi hedefliyor.  Akbank, farklı müşteri segmentlerine yönelik etkin ve sürekli kampanya yönetimini de sürdürecek. Bu yıl konut kredilerine de ağırlık vermeye devam edecek olan banka,  “Büyük Kırmızı Ev” çatısı altında müşterilerine yine ürün çeşitliliği, esnek ödeme planları, emlakçılar ve proje üreticileriyle indirimli faiz imkanlı krediler vermeyi planlıyor.
KOBİ tarafında ise farklı segmentteki müşterilerin tüm bankacılık işlemlerini karşılayan paketler sunulacak. Tözge’nin verdiği bilgiye göre Akbank bu yıl KOBİ’ler için var olan kredi ürünlerine yenilerini katarak uygun koşullu fonlarla destek verecek.
FARKLI ÜRÜNLER PLANLIYOR
Finansbank, bireysel krediler konusunda bu yıl 2012’ye göre sektör ortalamasının üzerinde büyümeyi hedefliyor. Bu hedefe ulaşabilmek içinse hem kısa hem de uzun vadede yeni ürün ve projeler geliştirmeyi planlıyor. 2012 yılında dosya masrafsız, artan taksitli, düşük faiz oranlı, taksit ertelemeli gibi çeşitli ürünlerle fark yaratmaya çalıştıklarını söyleyen Finansbank Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın, “Aynı şekilde bu yıl da farklı ürünleri piyasaya sürmeyi planlıyoruz” diyor.
KOBİ’LERE ÖZEL 100 ÜRÜN
İş Bankası, ekonomide göreceli bir canlanma beklenen 2013’te bankacılık sektörünün kredilerde yüzde 16-18, mevduatta ise 10-12 büyüyeceğini öngörüyor. Bu yıl da KOBİ’lere ağırlık verecek olan banka, özellikle ticaretin finansmanına odaklanacak. İş Bankası’nın KOBİ’lere yönelik 100’ün üzerinde ürün ve hizmetinin olduğunu hatırlatalım. Bankanın bu yıl odaklanacağı bir başka alanda bireysel krediler olacak. İş Bankası da diğer bankalar gibi bu yıl hem ticari hem de bireysel kredilerdeki büyüme hızının bir miktar iyileşeceği tahmininde bulunuyor.
Banka, 2B arazilerinin satışı ve kentsel dönüşüm projelerinin hız kazanması paralelinde konut ve ihtiyaç kredilerinde mevduat faizlerindeki gerilemenin ardından kredi portföyündeki yeniden fiyatlamalar nedeniyle kurumsal ve ticari kredilerde de artış yaşanmasını bekliyor.
YAPI KREDİ
2012 yılını Fitch’in not artırımının ardından hızlı bir faiz düşüşüyle tamamladık. Kredi faizlerindeki düşüş bir süredir devam ediyor. Düşüşün 2013’te de devam edip etmeyeceği, rekabet koşullarına ve fonlama maliyetlerindeki seyre bağlı. Ancak koşullarda bozulma yaşanmazsa faizlerde bir miktar daha sınırlı aşağı yönlü marj var.
ING BANK
Faizler geçen yıl Merkez Bankası’nın izlediği destekleyici para politikası ve global piyasalardaki likidite bolluğu sonucunda düştü. Yıl içinde bu faiz seviyelerinde kalınması ya da daha aşağı yönlü bir hareketin devam edip etmemesi ise yine Merkez Bankası politikaları ile global piyasalardaki risk iştahına göre belirlenecek. Tabii ki ekonomik aktivitede beklenen ivmelenmenin düzeyi de bu konuda belirleyici olacak.
TEB
Merkez Bankası’nın 2012 yılının ikinci yarısından itibaren uyguladığı genişletici para politikası sonucunda bu dönemde kredi faizlerinde belirgin bir düşüş yaşanmıştı. Bu yılın ilk yarısında da para politikası destekleyici olmaya devam edecek. Ancak 2013’ün ilk yarısında kredi faizlerinde benzer bir gerileme beklemiyoruz. Olası düşüşler ise sınırlı kalacak.
GARANTİ BANKASI
Merkez Bankası’nın 2012’nin ikinci yarısında uyguladığı parasal genişlemenin 2013’te de devam edeceğini tahmin ediyoruz. Kısacası düşük faiz ortamı bu yıl da belirgin olacak. Merkez Bankası’nın gecelik faizleri düşürmesinin etkileri mevduat ve kredi faizleri üzerinde görülüyor. Bu reel sektörün borçlanma imkanlarının iyileşmesi ve bankaların para maliyetinin düşmesi anlamına geliyor. Söz konusu değişim, özellikle ticari kredi faizleri üzerinde bir miktar daha etkili olabilir. Ancak kredi ve mevduat faizlerindeki düşüş daha sınırlı kalır.
AKBANK
2012 başında ortalama yüzde 1.20 olan konut kredisi faizleri, yılı yüzde 0.82 seviyesinden kapatmıştı. Şu anki koşullar Merkez Bankası’nı politika faizlerini temkinli şekilde düşürmeye itiyor. MB’nin cari açık konusundaki temkinli duruşunun bir süre daha devam etmesini bekliyoruz.
Buna karşın faizde yukarı beklentinin zayıf kalacağı da ortada. Kısacası kredi faizlerinde sürpriz ve hızlı bir gerilemeyi kısa vadede beklememek gerekiyor. Yukarı yönlü bir hareket beklentisi ise yok. Son üç ayda gerçekleşen faiz indirimi kadar yüksek bir indirim olmasa da aşağı yönlü ancak temkinli bir faiz hareketi en makul senaryo gibi duruyor.
FİNANSBANK
Bireysel kredilerde bu yılın ilk yarısında faiz düşüşü beklemiyoruz.
İŞ BANKASI
Mevcut durumda kredi faiz oranlarının doğal taban seviyesinin altına gelmesi kısa vadede iyimser bir beklenti olur. 2013 genelinde ise faiz oranlarının seyri, Türkiye ve dünya
ekonomisinde yaşanacak gelişmelere paralel şekillenecek.
ESİN ÇETİNEL - PARA DERGİSİ