Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları (Şişecam) dünya cam liginde kendini farklı konumlandırıyor. Camın her alanında faaliyet gösteren bir taraftan organik diğer taraftan inorganik büyüme planları yapan oyun planını da dünyanın ilk 3 üreticisinden biri olmak için kuran Şişecam, satış tarafında elde ettiği pazar çeşitliliğini üretim tarafında da elde edebilmek için bütün dünyayı tarıyor. Hindistan'da HNG (Hindusthan National Glass) ile el sıkışan Şişecam, Amerika kıtasında başta Meksika olmak üzere üretim fırsatını yakalamaya çalışıyor. Gözüne kestirdiği önemli oyuncular ve pazarlar var. Fakat bir taraftan da organik büyümek için sadece bu yıl 1.3 milyar dolarlık yatırıma imza atmaya hazırlanıyor. Şişecam'ın yeniden yapılandırma çalışmaları iştirakleri ile ilgili yatay ve dikey entegrasyonun sağlanması, ortaklık yapısının sadeleşmesi ve sinerjinin doğru kurulması için kurumsal yapıyı sadeleştirme çalışmaları da sona gelmek üzere.
Zaten bunun bir işareti olarak Şişecam, Paşabahçe'nin halka arzında da düğmeye bastı. Bu yıl içerisinde zamanlaması ve halka açılma oranı daha sonra belirlenmek üzere yurtiçi ve yurtdışında yapılacak bir arzla Şişecam'ın kamuoyunda en çok tanınan markası Paşabahçe de İMKB'ye gelecek. Şişecam aslında bu yıl bir arz daha yapacak. Zamanlaması ve tutarı yine piyasa koşullarına göre daha sonra belirlenecek ama yurtdışında yabancı para cinsinden bir tahvil ihracı da gerçekleştirecek. Peki "ufukta acaba hiç başka arz yok mu?" derseniz çatı şirket Şişecam hisselerinin halka arzında karar ana hissedarı İş Bankası'nın ama topluluğun diğer halka açık şirketlerinde hisse derinliğini artırmak ve dolayısıyla oransıllığı halka açıklık lehine geliştirmek planlar dahilinde. Çünkü dünya da halka açıklık oranı yüzde 94'leri bulan cam şirketleri var.
Şişecam Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kırman, 2013'te Şişecam'ın katma değerli ürün yaratmak anlamında daha atak bir çizgi izleyeceğini de vurgulayarak "Rakiplerimiz Ar-Ge merkezlerini ucuz ülkelere giderek kurdular. Biz Şişecam olarak Türkiye'ye yakışan Avrupa'da da çok az sayıda bulunan cam ar-ge merkezinin inşaatına önümüzdeki günlerde başlayacağız" dedi.
Şişecam'ın üretim kapasitesi 4.5 milyon ton düzeyini işaret ediyor. Tüm dünyada toplam kapasite ise 180 milyon ton. Bu kapasite 130 milyon tonluk cam üretiyor ve pazarın büyüklüğü 130 milyar dolar düzeyinde. Şişecam'ın global cam hasılatından aldığı pay ise yüzde 2. Şişecam, 2020'ye kadar bu payını istikrarlı istikrarlıbir şekilde yüzde 10'un üzerinde arttırarak yüzde 4'ün üzerine çıkarmayı öngörüyor.
Dünya’dan Ece Ceyhun’a konuşan Şişecam Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kırman özetle şu mesajları verdi:
10'UNCU KÖY HİNDİSTAN
Dünya aslında çok küçük bir köy. Biz üretici kimliğimizle yurtdışında var olmaya 1997-1998'de başladık. Mısır'da maden, Bulgaristan'da soda, Gürcistan'da cam ambalaj girişimlerimiz oldu. Fakat gerçek atılımımız Rusya ve Bulgaristan'da 2002-2004 döneminde ilk kez başlattığımız düz cam, cam ambalaj ve cam ev eşyası operasyonlarıydı. En son Romanya'daki oto cam fabrikasını yurtdışı faaliyetler zincirimize ekledik. Biz daha niş yerlere girmeye çalışıyoruz. Bunun en sıcak örneği Hindistan. Faaliyette bulunduğumuz ülke sayısı 9'dan 10'a çıkıyor. Hindusthan National Glass & Industries Limited (HNGIL) ile Hindistan gibi uzak bir coğrafyada düz cam pazarına girdik. Trakya Cam, HNGIL ve kurucu hissedarlarının yüzde 88 oranında pay sahibi olduğu tek float hattı bulunan HNG Float Glass Limited ünvanlı şirkete yaklaşık yüzde 44 oranında ortak olduk.
DÜZ CAM VE OTO CAMDA POTANSİYELİ YÜKSEK PAZAR
En büyük avantajımız Hindistan pazarında sıfırdan başlamıyoruz. Hindistan'da sadece yapılaşmaya baksanız düz camın ne kadar gerekli olduğunu görüyorsunuz. Her şey düşündüğümüz gibi olursa yatırımın geri dönüşünü 4-5 senede alırız. Yeni float hattı kurulması, oto cam fabrikasının kurulması bunlar hep planların içinde var. İyi bir pazar büyük üreticilerin hepsi orada ve oto camında bizde teknolojimizi götüreceğiz. Yakın coğrafyada oto cam tedariki yapmak mümkün. Oto camdaki yetenekleriniz nereye giderseniz gidin, aynı otomobilciler bağlamında, imkan yaratacaktır. Sonuçta BMW Çin'de de üretim yapıyor ben BMW'ye cam üretiyorum. Renault'a Romanya ve Türkiye dahil bir sürü yerde cam üretiyorum.
SATIN ALMALAR BİRBİRİNİN TEKRARI OLMAYACAK
Hayati coğrafya olarak adlandırdığımız yakın çevremizde satın almaya aday bazı firmalar var. Halen kendi alanının önemli oyuncusu olarak gördüğümüz bazı firmalar da yeni odaklanmalar nedeniyle bazı faaliyetlerini terk etmek üzereler. Biz bunları satın alarak dünyadaki konumumuzu rasyonalize etmeyi planlıyoruz. Ancak ligin üst sıralarına tırmanmanın asıl ivmesinin bu satın almalardan kaynaklanabileceğini çok rahatlıkla söyleyebilirim. Bu satın alma operasyonlarının birbirinin tekrarı şeklinde de olmayacak. Bir satın alma da ağırlıklı amaç teknolojik bazı geliştirmek, daha yüksek katma değerli ürünleri portföyümüze katmak olurken, diğerinde yeni pazarlarda lokal üretimle ulaşmak ön planda olacak. Ancak her durumda rekabette daha üst bir düzeye tırmanacağız. Bunun dışında Amerika tarafına, özellikle cam ev eşyası alanında, başta Meksika olmak üzere bakıyoruz. Asya, Latin Amerika ve Doğu Avrupa bölgeleri başta olmak üzere, fırsat gözüyle incelediğimiz tüm bölge ve ülkeleri değerlendirmeye alıyoruz.
ÜRETİMİN YÜZDE 40'I SATIŞLARIN YÜZDE 50'Sİ YURT DIŞINDA
Halen kabaca cam üretim faaliyetlerimizin yüzde 40'ı yurtdışında. Bu oran cam ambalaj özelinde yüzde 60'lara kadar çıkıyor. Beş yıllık vadede bu denge yurtdışı lehine değişecek. Söz konusu değişim, hem Türkiye'de, hem de yurtdışında eşzamanlı bir büyümeyi içeriyor olacak. Ancak yurtdışında gerçekleştireceğimiz potansiyeller daha büyük bir hacmi içerecek. Halen var olduğumuz coğrafyalarda kapasitelerimizi uygun bir zamanlamayla arttıracağız. Bulgaristan'daki cam ev eşyası ve düz cam operasyonlarımızın hacmini katlayacağız. Rusya'da da yeni bölgelerde düz cam, cam ev eşyası ve cam ambalajda yeni hat ve tesisleri hayata geçireceğiz; bunlarla ilgili yatırım çalışmalarımız fiilen devam ediyor. Satışlarımızın yüzde 50'si de Türkiye dışı pazarlara yapılıyor. Buna hem Türkiye'den yaptığımız ihracat, hem de yurtdışında konumlandırdığımız kuruluşlarımızın kendi yerel pazarlarına yaptıkları satış ve ihracatları dahil. Uluslararası arenada gerçekleştirdiğimiz satışlarımızın ağırlığı (yaklaşık yüzde 60) Avrupa'da. İkinci önemli pazar coğrafyamız ise yakınlığı nedeniyle Kuzey Afrika ve Ortadoğu'dur. 150 ülkeye satışımız var.
2013'TE CİRO YÜZDE 10 BÜYÜR, 2020 HEDEFİ 3'E KATLAMAK
Şişecam Topluluğunun cirosunda mevcudu 2020'ye kadar üçe katlayacak bir hazırlık içindeyiz. Şişecam 2000 yılında 13 bin kişiyle 1 milyar dolarlık ciro yaratan bir şirketti. Bugün çalışan sayımız yaklaşık yüzde 40 ve bilançomuz da yüzde 100 artmışken, ciromuz üçe katlanarak 3 milyar dolara, cam üretimimiz de 2.5 katına çıktı. 3 milyar dolarlık cironun da yaklaşık 4'te 3'ü cam faaliyetlerinden elde ediliyor, geri kalanı kimyasallardan. Henüz iş programımıza son şeklini vermedik ancak 2012'yi 3 milyar dolara yaklaşan bir satış hacmi ile kapatmayı, 2013 yılında ise yüzde 10 büyümeyi hedefliyoruz.