FİNANSGUNDEM.COM
Bilindiği gibi Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) geçtiğimiz ay bireysel emeklilik fonlarının yönetimiyle ilgili bir tebliğ taslağı yayınladı. Sitelerimizi yakından takip edenler bilir, bununla ilgili gelişmeleri de daha önce sigortagundem.com'da yayınlamıştık. Bu taslaktaki en önemli madde, BES şirketlerine topladıkları fonların en az yüzde 30’unu grup dışı portföy yönetim şirketlerine yönettirme zorunluluğu getiren maddeydi. Yani SPK, BES şirketlerine "Topladığınız fonların en az yüzde 30'unu grup dışından bir fon yönetim şirketine yönettirin" diyecekti. Böylece BES fonları yönetimi de rekabete açılacaktı. Peki, neden böyle bir tartışma başladı? Çünkü BES şirketleri katkı paylarını toplayıp, grup şirketleri olan portföy yönetim şirketlerine yönetmek üzere emanet ediyordu. Portföy şirketlerinin getirileri de çok değişken olunca fatura portföy yönetim şirketine değil, BES şirketi yöneticisine çıkıyordu. BES şirketi yöneticisi başarılı sonuçlar alsa da portföy yönetim şirketinin getirileri iyi değilse "mutlu müşteri kitlesi yaratmak hayal oluyordu."
SPK'nın yapmayı planladığı bu düzenleme, arkasında büyük banka olan bazı BES şirketlerini rahatsız etti. Çünkü çok büyük yatırımlar yaptıklarını söyleyen büyük bankalar ve bu bankaların aracı kurumları, portföyleri başka kurumların yönetmesine sıcak bakmıyorlardı. En az yüzde 30'un başka şirketlere gitmesi, komisyonların da gitmesi anlamına geliyordu.
Malum Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yüzde 25 devlet katkısının da devreye girmesiyle beraber pasta çok büyüyecek ve bankalar da bu fonların yönetiminden komisyonlar kazanmaya devam edecekler...
Mevcut düzende büyük bankaların iştiraki olan bireysel emeklilik şirketi fonları topluyor, bu fonları da o şirketlerin yan şirketleri olan portföy yönetim şirketleri yönetiyor. Yani aynı bankanın portföy yönetim şirketine bu fonları yönettiriyor. Bütün fonların tüm alım satım işlemleri yine aynı bankanın aracı kurumu üzerinden gerçekleştiriliyor. Bu durumda da BES katılımcıları ekstra maliyetler ödemek zorunda kalıyorlar.
Bu konu geçtiğimiz haftalarda Türkiye Bankalar Birliği'nde gündeme geldi. Türkiye Bankalar Birliği, üyelerine bir bilgi notu gönderdi. Bu notta, BES taslağıyla ilgili olarak SPK’nın “sektörün fon getirilerinin düşük olmasına ve rekabetin artırılması amacına” dayanarak bu maddeyi geçirmek istediği belirtiliyor. Ondan sonra da üyeleri rahatlatacak şu ifadelere yer veriliyor: “Bankaları rahatlatacak bir çözüm önerisi üzerinde Hazine Müsteşarlığı ile birlikte çalışılmaktadır.”
Bu açıklamadan çıkan sonuç Hazine ile SPK'nın bu uygulamadan geri adım atmak için sinyaller verdiği yönünde. TBB'nin bu açıklaması yapılacak düzenmelemeleri destekleyen bazı şirket yöneticilerini rahatsız etti. Çünkü bu kesime göre bankalar bu olayın resmi tarafı olmamalı. Bu işin taraflarının Emeklilik Şirketleri, Portföy Yönetim Şirketleri ve tabi ki sisteme para ödeyen katılımcılar olduğunu belirten bu yöneticiler, emeklilik ve portföy yönetim şirketlerinin birincil amacının katılımcıların menfaatinin korunması olduğunu belirtiyor. "Bankaların bu işe herhangi bir resmi dahli yoktur ve olmamalıdır' diyen bu yöneticilere göre yapılacak düzenleme fon yönetiminde rekabete neden olacak ve getiriler de artacak. Böylece BES katılımcılarının paraları da daha da artacak. Ama unutulan bir şey var. O da bu aracı kurumlara yatırım yapanların bankalar olduğu...
Yur tdışında da bu işin taraflarının çok ciddi “Chinese Walls” ile birbirinden ayrıldığı belirtiliyor. Büyük bankaların “ben bu işin her aşamasından para kazanmalıyım” gibi bir müdahalesine asla izin verilmediği ve her şeyden önce katılımcıların menfaatlerinin korunduğu belirtiliyor.