Başbakan Erdoğan’la buluşan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, toplu sözleşme yetkisinde barajı yüzde 1’e indiren madde ile etnik-siyasi sendikacılık yaratacak maddelerin gözden geçirilmesini talep etti.
Çalışma Bakanlığı başkanlığında defalarca biraraya gelen Üçlü Danışma Kurulu toplantılarının ardından, 3 ay Bakanlar Kurulu’nda bekleyen ve Sendikalar Yasası olarak bilinen Toplu İş İlişkileri Kanunu’yla ilgili yeni bir kriz yaşanıyor. İş alemi, Meclis’e toplu sözleşme yetkisi için “yüzde 3 barajı” öngörerek sevkedilen yasa tasarısının Meclis alt komisyon görüşmelerinde değiştirilen şekline ilgili itiraz ediyor. Tasarıyla ilgili endişelerini Çalışma Bakanı başta olmak üzere ilgili isimlere aktarmakla sonuç alamayan sanayiciler, konuyu son çare olarak Başbakan’a taşıdı. İş dünyasının bu endişelerini Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a aktarmak ise TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu’na düştü.
Önceki gün TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Başbakan Erdoğan’ı makamında ziyaret ederek bu konuyla ilgili sıkıntıları anlattı. 1 saat 50 dakika süren görüşmede Hisarcıklıoğlu, başta sanayiciler olmak üzere tüm iş aleminin endişelerini dile getirerek “İşyerlerinde çalışma barışı bozulur, sanayici perişan olur” dedi. İşadamları, yasanın Meclis’te değiştirilerek toplu sözleşme yetkisinde barajı kademeli olarak 1’e indiren maddesi ile “etnik ve siyasi sendikacılık” yaratacağı endişesi yaratan maddelerin de aralarında bulunduğu bazı kritik maddelerine itiraz ediyor.
İş alemi ayaklandı
Ocak ayının sonunda Bakanlar Kurulu’ndan Meclis’e sevkedilen yasa tasarısında, mevcut düzenlemede yüzde 10 olan işkolu barajının yüzde 1’e düşürülmesi beklenirken, baraj yüzde 3’e düşürülmüştü. Bu haliyle mevcut sendikalar yetki alamama sorunuyla karşılaşmış, işçi örgütlerinden büyük tepki gelmişti.
Yasanın Meclis Alt Komisyonu’na sevkinin ardından taraflar yeniden tasarı üzerinde çalışmış, mevcut sendikalara 5 yıllık barajdan muafiyet getirilmişti. Komisyon görüşmelerinde son değişikliklerle barajın kademeli olarak yüzde 1’e düşürülmesi ve bu süre zarfında Ekonomik Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara bağlı yeni kurulacak sendikaların bu baraja takılmaması sağlandı. Tasarıda bu şekliyle uzlaşma sağlanması üzerine iş dünyası “çalışma barajı bozulacak” eleştirisiyle ayağa kalktı.
İşadamları endişelerini şöyle dile getirdi:
“Toplu sözleşme dönemi öncesi herkes sendika kuracak, herhangi koşulu sağlaması gerekmediği için onlarca sendika yapısı oluşacak ve birbirleriyle rekabet edecekler. Ardından işyerinde yüzde 51’i sağlayan yapı, işverenle toplu sözleşme masasına oturacak. Bu bazı bölgelerde etnik sendikaların kurulmasına yol açabilecek. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde etnik sendikacılık başlayacak. Öte yandan dini, milli kimliklerle de bazı bölgelerde yeni sendika yapılarının oluşabilecek. Bu ise işverenle işçi arasında toplu sözleşme masasında uzlaşmayı zorlaştıracak çünkü siyasi saikler, işyerinde etkili olacak.” Bu durumun işyerindeki çalışma ortamını bozacağı endişesini dile getiren işverenler, ayrıca sendikaların “yurtdışı ve yurt içi her türlü vakıf ve şirketlerinden her türlü bağış alabileceklerine” ilişkin düzenlemeye de itiraz ediyor.
'Sendikalara bağış tehlikeli olur’
Yürürlükteki yasada, sendikaların bağış alabilmesi çok sıkı kurallara bağlanmış, neredeyse yasaklanmıştı. Ancak yeni yasa taslağı, yurt içi ve yurtdışından her türlü şirket, banka, vakıf ve kuruluştan bağış alınmasına izin veriyor. Mevcut kanunda, “kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve bağlı şirketleri, bankalar, kamuyla herhangi bir ilgisi olan kuruluşlar, siyasi partilerden” bağış alınması yasaklanıyor.
Ayrıca, “Sendika ve konfederasyonlar, kendilerinin veya Türkiye Cumhuriyeti’nin üyesi bulunduğu uluslararası kuruluşlardan başka dış kaynaklardan Bakanlar Kurulu’ndan izin almadıkça yardım ve bağış kabul edemezler” deniliyor. Aynı hükümde, sendikaların “İşçi sendikaları işverenlerden, işveren kuruluşlarından, esnaf ve küçük sanatkarlar kuruluşlarından, derneklerden, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından ve vakıflardan yardım ve bağış alamazlar“ deniliyor. Ancak yeni tasarıda bu hüküm esnetilerek, “Sendikalar, yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan bakanlığa önceden bildirimde bulunmak suretiyle ayni ve nakdi yardım alabilirler” yer alıyor.
Bağış düzenlemesi, özellikle kritik sektörlerdeki sendikalar için işadamları tarafından büyük endişe kaynağı olarak görüldü. İş alemi, “Yurtdışından her türlü vakıf ve derneğin bir sendikaya bağış yapabilecek olması, o sektördeki çalışma barışını bozmaya yönelik girişimlere kapı açabilir” diye değerlendirildi.
Gülümhan Gülten/Vatan
Yazdır