Cuma günü Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, son dönemdeki altın ihracatındaki patlamanın, İran'ın doğalgaz ödemesiyle ilgili olduğunu açıkladı. Babacan'a göre İran, ülkesine döviz sokamadığı için Türkiye'nin ödediği paralarla Türkiye'den altın alıp bunu ülkesine götürüyor.
Şimdi gözler Batı Dünyası'ndan bu ödeme şeklinin İran'a uygulanan ambargoların delinmesi anlamına gelip gelmediği yönündeki açıklamalara çevrildi.
WSJ'a göre İran'a uygulanan ambargolardaki kanun boşlukları İran'ın Türkiye'den sattığı gazın parasıyla altın alıp, bu altını ülkesine götürmesine olanak sağlıyor.
İran Türkiye'nin doğalgazının yüzde 18'ini ve petrolünün yüzde 51'ini sağlıyor. Babacan, petrol ithalatı için İran'a ödenen paranın nasıl kullanıldığına dair bir açıklama yapmadı.
İRAN HÜKÜMETİ ALTIN İHRACATINDA ROL OYNUYOR. ÖDEMELER HALKBANK'TAN GEÇİYOR
Türkiye'den altın ithal edilmesinde İran'da hangi kurumların rol oynadığı bilinmiyor. Ancak WSJ altın ihracatının büyüklüğüne bakıldığında İran hükümetinin altın transferinde rol oynamasını muhtamel görüyor.
Yaptığı ikincil halka arzla Türkiye'nin en büyük halka arzını gerçekleştiren Halkbank, İran'dan yapılan ödemelerin işlemini yapıyor. Batı Dünyası, özel bankaların İran'la herhangi bir iş yapmasını yasakladı. Böylelikle hala büyük hisse çoğunluğu devletin elinde bulunan Halkbank, İran'la yapılan ticaretin ödemeleri için kilit rol oynadı.
Türkiye'nin altın ihracatındaki patlama, İran'ın bankalar arası SWIFT ağından çıkarılmasının hemen ardından geldi. SWIFT ağı, bankaların uluslararası para transferlerini yapmakta faydalandıkları bir ağa. Ali Babacan'ın açıklamaları, altın ihracatında yaşanan artışın sebebini de açığa kavuşturmuş oldu.
WSJ'e göre uzmanlar uzun süre altın ihracatının detaylarını, uluslararası kanunlara uygun olsa bile Washington'u kızdırmamak için anlatmadılar.
Türkiye ilk 9 ayda İran'a 6,4 milyar dolarlık altın sattı. Geçen yılın ilk 9 ayında İran'a altın ihracatıysa 54 milyon dolardı. Yani İran'a uygulanan ambargolar, bu ülkeye altın ihracatını 120 kat artırdı.
Altın ihracatı cari açığında yüzde 7'ye gerilemesinde rol oynadı.
KAPALIÇARŞI İRAN HÜKÜMETİNİN ALTIN ALDIĞINI SÖYLÜYORDU
Kapalıçarşı esnafı İran hükümetinin, Türkiye'den aylardır altın aldığından şüpheleniyordu. Esnaf, altın satışlarındaki artışın İran'dan gelen turistlerin harcamalarındaki artışla açıklanamayaağını söylüyordu.
Londra'daki Economic Intelligence Unit'ten Robert O'Daly, "İran'ın gaz parasıyla Türkiye'den altın aldığı herkes tarafından tahmin ediliyordu, ancak yetkililer tarafından bu dile getirilmedi. İran'a ambargo sürdükçe Türkiye'nin altın ihracatı ciddi boyutlarda kalmaya devam edecektir " dedi.
Yazdır