Yazdır
Geçen gün Milliyet tarafından düzenlenen toplantıda İstanbul ve Ankara’da markalı konut yapanları ve pazarlayanları dinledim.
Önce öğrendiklerimi özetleyeyim:
- Şimdilerde birikimi olanlar faizden, dövizden ümidi kestiğinden konuta yöneldi.
- İstanbul şehri Anadolu insanı için cazibe merkezi, Anadolu’da birikimi olan İstanbul’da bir konut sahibi olmak istiyor.
- Banka kredilerinin faizinin düşüklüğü insanları taksit ile konut alımına yöneltiyor. İnsanlar taksit ödeyerek belli bir süre sonra konuta sahip olduklarında, önemli bir birikime ulaşacaklarını, eğer gerekiyorsa konutu satarak bu birikimlerini başka şekillerde değerlendireceklerini düşünüyor.
- Oturma niyeti ile konut satın almayanlar, belli süre sonra konutu sattıklarında önemli miktarda kazanç elde edeceklerini düşünüyor.
- Oturma niyeti ile konut almayanlar, konutlarını kiraya veremeseler de ilerideki kazanç bekleyişi nedeniyle dertlenmiyor.
Şimdi küçük konut moda
- Önceki kuşak, kalabalıktan kaçan, şehre uzak bahçeli büyük konut arayanlardı. Yeni kuşak kalabalığı seviyor. Sosyal şartları gelişmiş yörelerde toplu konut projelerinde küçük konut sahibi olmak istiyor.
- Eskiden orta büyüklükte ve orta fiyatta konut satılırken, şimdi talep, lüks-büyük-pahalı konutlar ile küçük-hazmedilebilir/ödenebilir fiyatı olan konutlara yöneldi.
- Eskiden yap-satçı ne yapsa satılırdı. Şimdi yap-satçının dönemi bitti. Markalı konut yapanlar alıcının talebine göre yer, proje seçiyor. Fiyat belirliyor. Bu tür markalı konutlar proje aşamasında satılıyor.
- Şimdilerde maliyeti artıran arsa fiyatları. Arsa fiyatı toplam maliyetin üçte birini oluşturuyor. Bugünlerde markalı konutların en ucuzunun fiyatı, brüt metrekare hesabı ile 2 bin TL.
- Markalı konutlara talep canlı. Bu canlılığın artarak devam edeceği tahmin ediliyor.
Bunlar markalı konut yapımcılarından öğrendiklerim. Biraz da konut piyasasının büyüklüğü hakkında bilgi vereyim.
16.6 milyon konut var
Türkiye’de her yıl yaklaşık olarak 500 bin konut (daire) için yapı izin belgesi, 400 bin konut için kullanım (iskân) izin belgesi alınıyor. Türkiye’de yaklaşık 16.5 milyon konut olduğu tahmin ediliyor. Bu konutların yüzde 21’ini teşkil eden 3.5 milyonu İstanbul’da. İstanbul’dan sonra konut sayısı bakımından yaklaşık 1.5 milyon dolayındaki konut ile Ankara ve İzmir geliyor. Daha sonraki sırada ise Bursa ve Konya var.
İstanbul’da büyük yapımcılar tarafından gerçekleştirilen markalı konut projelerinden yılda yaklaşık 75-80 bin konut satışa çıkarılıyor. İnşaatı tamamlanan markalı 50 bin konut alıcılarına teslim ediliyor.
İstanbul’da her yıl alıcısına teslim edilen markalı konut sayısı yüksek görünüyor ama, unutulmasın ki İstanbul’daki konut stoğu 4 milyon. Her yıl alıcısına teslim edilen markalı konut sayısı stoğun sadece yüzde 1.5 kadar büyüklüğünü ifade ediyor. İstanbul’da her yıl satışı gerçekleştirilen (tamamlanan değil, satışı gerçekleştirilen) markalı 75-80 bin adet konutun toplam değeri kabaca 16-20 milyar TL olarak tahmin ediliyor.
Bu ise kafa karıştıran bir rakam. Çünkü DPT’nin 2010 Yılı Program belgesinde özel sektörün toplam 136 milyar TL’lik yatırım harcamasından konut yatırımlarına gidecek toplam para 10.8 milyar TL olarak tahmin edilmişti.
Güngör Uras milliyet