ABD’de Bakan Zafer Çağlayan ile kaldığımız ünlü otelin restoranında sabah kahvaltısı ediyorduk. Bitişik masada da bir zamanların ünlü bankacısı Halit Cıngıllıoğlu, iki arkadaşıyla sohbet ediyordu. Cıngıllıoğlu, bizi görünce yanımıza geldi. Bakan Çağlayan’la kısa bir süre sohbet ettikten sonra birlikte biraz hasret giderdik. Uzunca bir süredir yurtdışında yaşadığı için görüşemiyorduk. Demirbank elinden alındıktan sonra kardeşleri ile de sorunlar yaşayınca Belçika’ya yerleşmiş. BankPozitif’teki İsrailli ortağı Shari Arisson, American Israel Friendship Associaton’dan Amerikan İsrail ilişkileri dolayısıyla ödül alacağı için kendisi de ABD’deki törene davet edilmiş. Cıngıllıoğlu hem ülkesini özlemiş, hem de ailesi ile yaşadığı sorunlar nedeniyle yeniden Türkiye’ye gelmek niyetinde. Halit Cıngıllıoğlu, 2000 krizine kadar babadan sahip olduğu Demirbank’ı yönetiyordu. O dönemi takip edenler bilirler ki Hazine kağıtlarının en büyük alıcısı Demirbank’tı. Yani devleti fonluyordu. Hazine ihalelerinde piyasayı belirleyen üç bankadan biriydi. Hazine’nin para talebi olduğunda, gözler hep ona çevrilirdi. Piyasa oyuncuları Cıngıllıoğlu’nu takip ederdi. Bankanın mali yapısı güçlüydü, batık kredisi yoktu. Topladığı mevduatı ve öz kaynağını hep devlet kağıtlarına yatırırdı. Kamunun borç çeviriminde büyük katkısı vardı. DEVLETE GÜVENDİ, BANKASI GİTTİ Demirbank öyle bir noktaya geldi ki, özkaynağının üç katı kadar Hazine kağıdı tutuyordu. Bundan iyi de para kazanıyordu. Devlete güvendi ve kasasında ne var ne yok devlet kağıtlarına yatırarak Hazine’ye borç verdi. Hükümetten de hep alkış aldı. Yıl, 2000. 57. Ecevit hükümeti iş başındaydı. Hükümet ortakları DSP, MHP, ANAP‘tı. Ekonomik kriz kapıdaydı, buna rağmen Demirbank Hazine’yi fonlamaya devam ediyordu. Buna karşın elinde, kaynaklarının çok çok üzerinde devlet borçlanma kağıdı vardı. Krizin geleceğini hissedenler tasarruflarını Demirbank’ta devlet kağıtlarına yatırmak yerine dövize dönmeye başlamıştı. Kriz dörtnala geldiği için Cıngıllıoğlu elindeki Hazine kağıtlarını satamadı ve 2000 krizi ile baş başa kaldı. Batağı yoktu, ancak kasasında nakdi de yoktu Demirbank’ın. HAZİNE VE MB SIRT ÇEVİRDİ Ona günde birkaç kez telefon edip Halit, gel ihaleye katıl diyen Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp ve ekonomi yönetimi telefonlarına bile çıkmıyordu. Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel’in kapısını çalarak “Sayın Başkan, ben size güvendim tüm kaynaklarımı size borç verdim. Karşılığında elimde bulunan devlet borçlanma senetlerinin bir kısmını size geri vereyim, bana karşılığında dilediğiniz faiz oranı ile likidite verin” diyordu. Ancak aldıran yoktu. Çaldığı tüm kapılar bir bir Halit Cıngıllıoğlu’nun yüzüne kapanıyordu. Oysa Demirbank, topladığı paraları diğer bazı bankalar gibi batırmamış, aksine devletin hazinesini fonlamıştı. Ama bir anlamda devlet batmıştı, beraberinde de Demirbank’ı batırıyordu. Kriz derinleştikçe derinleşiyor, likidite sıkışıklığından dolayı yükümlülüklerini yerine getiremeyince her gün borç verdiği kamu bankalarının kapısını bu kez Demirbank çalıyordu. Sonunda, yükümlülüklerini yerine getiremeyince devlet Demirbank’a el koydu. KARDEŞLERİ İLE SORUN YAŞADI Aileden sahip olduğu Demirbank‘ı ve diğer bazı önemli mal varlıklarını, mesela çok önemli enerji şirketlerini de kaybeden Halit Cıngıllıoğlu, bir yandan da diğer banka sahipleri gibi hapse girmemek için hukuk mücadelesi vermeye başlamıştı. Bütün bunlar yetmiyormuş gibi ablası Sema ve kardeşi Ali Cıngıllıoğlu ile de mal varlığını kaybettiği için adeta düşman kardeşler gibiydiler. Böylece hem bankasından hem de ailesinden olmuştu. Cıngıllıoğlu, büyük hukuk mücadelesinden sonra hapse girmekten kurtuldu ama bankasını kurtaramadı. Diğer mal varlıkları ile kızı Damla adına küçük bir yatırım bankası olan “BankPozitif”i satın aldı. Öte yandan Halkbank ile Hollanda’da kurduğu Demirbank’la daha fazla ilgilenmeye başladı. Cıngıllıoğlu, kızı adına aldığı “BankPozitif”i çoğunluk hissesini İsrail Hapoalim Bank’a sattı. Ardından Belçika’ya yerleşti ve merkezi Hollanda’da bulunan, ortağı olduğu Demir-Halk Bank ile yakından ilgilenmeye başladı. TÜRKİYE’DE BANKACILIĞA DÖNMEK İSTİYOR AB’de kriz sürdüğü ve faizler düşük olduğu için bankası kimseye para satamıyor. Bankacılık ancak Türkiye’de iyi. Müşterisi de bol, faiz de daha yüksek. Anlayacağınız, Türkiye’de bankacılık yapmak Cıngıllıoğlu’nu cezbediyor. Üstelik Türkiye’den ayrı yaşamayı içine sindiremiyor ve kardeşleri ile yaşadığı sorunlar nedeniyle de üzgün. Onun yüzden Türkiye’ye dönüp, hem kardeşleri ile eski günlere dönmek, hem de yeniden Türk bankacılık sektöründe söz sahibi olmak istiyor. Cıngıllıoğlu, bence o sorunları yaşamayı hak etmedi. Başına ne geldiyse devlete güvenip Hazine’ye borç para verdiği için geldi. Büyük haksızlığa uğradı. AYDIN AYAYDIN/VATAN