Bankalar, BM ambargosu kapsamında sıralananların dışında, daha önce karşılıklı limit açmadıkları küçük ölçekli 11 İran bankasıyla çalışmaya başladı. Tartışmalar sürerken Tahran 10. Uluslararası Sanayi Fuarı’na da 64 Türk şirket katıldı. Türkiye, ABD’nin İran’a ambargo kararıyla şirketleri ve bankaları sıkıştırmasından rahatsızlık yaşarken, bu sınırlamaya karşı özel çözümler geliştirmeye başladı. Çantasında “ambargo” dosyasıyla 17 Ekim’de ABD’ye gidecek olan Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye’nin zarar görmemesi için yetkililerden formüller üretilmesini istemeye hazırlanırken, Türk şirketleri ve bankaları formüllerini buldu bile. Türk bankalarının, BM ambargo kararı kapsamında sıralanan İran bankalarıyla çalışma olanağı bulunmuyor. İran bankalarına akreditif açma işlemlerini durduran Türk bankaları bu konuya büyük hassasiyet gösteriyor. Bu nedenle de son dönemde çok sayıda Türk ihracatçısının para transferinde sıkıntı yaşadığı biliniyor. ÇAĞLAYAN, ‘TİCARETİMİZİN PARASINI ALACAĞIZ’ DEDİ Bu süreç devam ederken, geçtiğimiz hafta Devlet Bakanı Çağlayan’ın BM ambargo kararını ayrı koyarak, “Ancak ABD’nin İran’a yönelik kararları Türkiye’yi bağlamaz” açıklamasının yeni bir döneme işaret ettiği öğrenildi. Tam da bu dönemde Çağlayan, “Konulmuş olan ambargonun maksadını aşmaması gerekiyor. İran’la olan ticaretimiz ambargodan olumsuz etkileniyor. Bu ambargoyu koyanların kendi sınırlarındaki ülkeler gibi değerlendirmesi lazım. Biz ticaretimizi yapmak istiyoruz, yapacağız. Ticaretimizin parasını da alacağız” diyerek son noktayı koydu. 11 İRAN KÜÇÜK BANKANSINA KARŞILIKLI LİMİT AÇILDI Bu kapsamda bazı Türk bankalarının, bugüne kadar çalışmadıkları görece olarak daha küçük 11 İran bankasıyla karşılıklı limit açtıkları ve çalışmaya başladıkları öğrenildi. BM ambargo kararında sıralanmayan bu 11 İran bankasının, geçtiğimiz hafta bazı Türk ihracatçılarının parasal işlemlerinin tamamlanmasında etkin rol oynadığı belirtildi. Buna göre söz konusu 11 İran bankasının “Sarmayeh Bank, Bank Eghtesad Novin, Bank Pasargad, Parsian Bank, Bank Refah, Saman Bank, Bank Maskan, Bank Markazi, Bank Tecarat, Bank Karafarin, Bank Keshavarzi” olduğu öğrenildi. Bu bankaların 9 tanesinin özel sermayeli, 2 tanesinin de özelleştirilmiş kamu bankaları olması dikkati çekti. Böylece Türk şirketlerinin bankacılık işlemleri de BM ambargo kararına aykırı olmayacak şekilde yeni bir formülle işlemeye başlamış oldu. 64 Türk şirketi Tahran’a çıkarma yaptı İran’a ambargo kapsamında Türkiye- İran ticaretini doğrudan ilgilendirecek kritik bir eşik aşıldı. İran’a “ambargo” tartışmaları gölgesinde Tahran 10. Uluslararası Sanayi Fuarı, Tahran’da başladı. 9 Ekim’e kadar sürecek olan fuara Türk şirketlerinin katılıp katılmayacağı merakla bekleniyordu. Ancak beklenen olmadı ve Türk şirketleri fuara çıkarma yaptı. 64 Türk ihracatçı şirketin katıldığı fuarda Türkiye’nin ağırlığı hissedildi. Ambargo tartışmalarının ve ABD’li yetkililerin baskısının artmasının ardından katılımcıların başvurularını iptal edeceği belirtiliyordu. Ancak toplamda sadece 12 Türk şirketi katılımdan vazgeçti. 64 firma fuarda yerlerini aldı. Katılımını iptal eden 12 Türk şirketin ise ABD ile doğrudan ticareti veya iş ilişkisi bulunanlar olduğu öğrenildi. Tahran’da 10 yıldır İran Ticaret Bakanlığı’na bağlı Iran International Exhibitions Co. tarafından organize ediliyor. Geçen yıl düzenlenen fuara Türkiye’den 52 ihracatçı firma katılmıştı. Ancak bu yıl ambargo gerilimine rağmen, Türkiye’den katılımcı firma sayısının 64’e çıkmış olması böyle bir dönemde büyük önem taşıyor. Tahran Fuarı’nı Ahmedinejad açtı 10. Tahran Uluslararası Sanayi Fuarı’nın açılışını İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad gerçekleştirdi. Fuarda, Türkiye, Romanya, Çin, Malezya, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, İspanya, Hollanda, Avusturya ile Japonya gibi ülkelerin bulunduğu 25 ülkenin yedek parça, teknik ve mühendislik hizmetler, idari ve otomasyon gibi sahalarda çalışma yürüten 309 yabancı şirket katılıyor. 22 bin 569 metrekarelik bir alanda kurulu olan sanayi fuarının, geçen yıla oranla yüzde 14 daha fazla gelişme kaydettiği bildirildi. Gülümhan GÜLTEN / VATAN --------------------------------------------------------------------------------