Murat Öğütçen / Ekonomist Hazine’nin bankaların sigorta poliçelerini kesme faaliyetlerini yeniden düzenleyeceğine ilişkin tartışmalar tüm hızıyla sürüyor. Sektörde yüzde 62 paya ulaşan yabancı şirketlerin talebiyle Hazine, bankaların sigortacılık faaliyetlerine sınırlama getirebileceği konuşuluyor. Bankalar, zorunlu sigortalar ve ölüm tazminatı içeren hayat sigortaları ile ferdi kaza sigorta poliçeleri düzenleyebilmek için Hazine Müsteşarlığı’nın onayına tabi olacak. Yönetmelik taslağının29’uncu maddesinde, “Kanunun 13’üncü maddesi ile ihdas edilen zorunlu sigortalar ve kredi konusuyla ilgili olmak kaydı yla yalnızca risk ürünü içeren hayat sigortaları ve ferdi kaza sigortaları ile zorunlu deprem sigortası ve devlet destekli tarım sigortalarıyla sınırlıdır. Sigorta şirketleri, banka şubeleri aracılığı ile satacakları hayat sigortası ve ferdi kaza sigortası ürünleri için Müsteşarlıktan izin almak zorundadır” ifadesine yer verilerek şubeden yapılacak sigortanın önü kesilmiş oluyor. Peki düzenleme gerçekleşirse bankaların sigorta faaliyetlerine ilişkin sınırlamalar sektörü ne ölçüde etkileyecek? Sigortacılılık faaliyetlerinin bankacılık sistemi içinde payı ne kadardır? Avrupa’da durum nedir? Bu konuyu bankacı ve sigortacılarla konuştuk sektörün nabzını tutmaya çalıştık. Bankacılar söz konusu düzenlemelerin gerçekleşmesi halinde bu gelişmelerin bankalar üzerindeki etkisinin maliyet artırıcı ve çalışma alanlarını daraltıcı olacağını düşünüyor. Çalışma alanını daraltır İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Hülya Altay, “Banka sigortacılığına yönelik serbest rekabet ortamını engelleyecek tarzda getirilecek düzenlemeler, piyasanın işleyişine olumsuz etki eder ve tüketiciye fayda sağlamaz. Önemli olan müşteriye kaliteli sigortacılık hizmetini sunmaktır” diyor. Finansbank Perakende Bankacılık Grup Yöneticisi Enis Kurtoğlu ise sigorta şirketlerinin bankaların yaygın şube ağını kullanmalarının önemi üzerinde duruyor.Kurtoğlu, “Bankaların yaygın şube ağını kullanması sayesinde, prim üretimi açısından düşük düzeyde seyreden sigortacılık sektörünün gelişimine ve yaygınlaşması na önemli ölçüde katkı sağlanıyor” diye konuşuyor. Karşılıklı menfaatler var İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Hülya Altay, bankaların sahip olduğu finansal hizmet deneyimi, teknolojik altyapı, yaygın şube ağı gibi avantajların dışında bankalara sağlanan komisyon olanağının bankasüransını (banka sigortacılığı) hem sigorta şirketleri hem bankalar açısından cazip kıldığını söylüyor. Altay, “Bankasüransta tek taraflı değil karşılıklı menfaatler söz konusu. Kaldı ki, Bankacılık Kanunu’nda bankaların sigorta acenteliği yapabilecekleri belirtilmiş ve bu faaliyetler herhangi bir özel şarta bağlanmamıştır” diyor. Hülya Altay ayrıca maliyet düşürücü alternatif satış kanallarının yaygınlaşmasını küreselleşen dünyada bankaların satış kanalları olarak kullanılmasını kaçınılmaz hale getirdiğini de sözlerine ekliyor. Sigortacı görüşü Ankara Sigorta Genel Müdürü Şaban Çağıran ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, bankaların üretim potansiyelinin sektör açısından büyük potansiyeli olduğunu ifade ediyor. Şaban Çağıran, “Hazine Müsteşarlığı onayına istinaden poliçe tanzimi hakkı verileceği ifade edilen branşları ele aldığınızda ferdi kazave zorunlu poliçelerin elementer branşlarda üretim yapan şirketleri,hayat sigortaları ise hayat branşı üretimi yapan şirketleri etkileyecektir” diye konuşuyor. Sigortacılık faaliyetlerinin bankaların toplam faaliyetleri içindeki payının ne kadar olduğu konuya ilişkin daha doğru değerlendirme yapabilmemiz açısından önemli. Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Erün, Türkiye’de şu anda sigorta satışlarının yüzde 21.2’sinin bankacılık sektörü üzerinden yapıldığını ifade ediyor. Erün, “Bu oran hayat dışı branşlarda yüzde 12.5, hayat branşlarında ise yüzde 68.3. Krizin etkilerinin hissedildiği bir yılda bile bankalar, sektör ortalamasının üzerinde bir büyümeyle sigortacılık sektörüne katkı sağladı” diye konuşuyor. Banka sigortacılığının (bankasürans) dünyada özellikle de Avrupa ülkelerinde sigorta sektörünün en önemli dağıtım kanalları arasında olduğunu söyleyen Erün şu bilgileri veriyor: “Bankalar özellikle hayat sigortası branşında birçok Batı Avrupa ülkesinde başlıca dağıtım kanalı. Bu ürünlerin dağıtımında bankaların payı, örneğin İtalya’da yüzde 91, Belçika’da yüzde 74, Fransa’da ise yüzde 64. Hayat dışı branşlarda ise tüm AB ülkelerinde banka sigortacılığının payı yüzde 10 civarında. Örneğin bu oranFransa’da yüzde 9, Hollanda’da ise yüzde 8 civarında.” “Karlılık açısından da önemli” Gökhan Erün Garanti Bankası Genel Müdür yardımcısı Gökhan Erün “Bankalar, dağıtım kanallarının çokluğu, eğitimli insan gücü, ekonomik ve verimli dağıtım kanalı olması gibi nedenlerle ve de AB uyum yasaları konusunda denetlenen ve öncü kurumsal bir yapı olarak, sigorta sektörünün sağlıklı gelişimi açısından kilit bir role sahip. Karlılık sorunu olduğunu bildiğimiz sigortacılık sektörünün karlılığı açısından da çok önemli bir model olan banka sigortacılığının gelişimi, sektör açısından önemli. Ayrıca bankacılık ürünleri ile sigortacılık ürünleri birbirlerinin tamamlayıcısı. Bu perspektifte de müşteri memnuniyeti, tüm finansal ürünlere ulaşılabilirlik, ek sigorta ürünlerinin tabana yayılması açısından banka şubeleri aracılığı ile yapılan sigorta satışları önemli bir yer tutuyor. Bankaların sigorta satışları, ülkemizde bankacılık sektöründen çok, sigortacılık sektörünün sağlıklı gelişimine katkı sağlıyor.” “Piyasayı kısıtlayacı hükümler içeriyor” Mustafa Su Anadolu Sigorta Genel Müdürü “Aslında taslağı bir bütün olarak değerlendirmek daha doğru olur. Yönetmelik taslağında sözleşme serbestisine aykırı hükümlerin yer aldığını, tüm aracıların rekabet ortamında hareket etmelerini engelleyici hükümler içerdiğini, piyasayı büyütmek yerine kısıtlayıcı hükümler getirdiğini düşünüyorum. Ayrıca yönetmelik taslağında, ticari nitelikteki hakları ve müşteri haklarını göz ardı ettiğini, bazı yasa hükümlerine aykırı düzenlemeler yapıldığını ve dolayısıyla bu haliyle amaca çok fazla hizmet edemeyeceği düşüncesindeyim. Sigorta sektörünün global ölçekte en önemli dağıtım kanallarından biri olarak kabul edilen Banka Sigortacılığı, tüm dünyada kabul görmüş, sigorta sektörünün faaliyetlerinin gelişmesine katkı sağlayan çalışmalar içeriyor. Ülkemizde de banka sigortacılığı çalışmaları hızla gelişmekte ve sahip olduğu büyük potansiyelin sigorta sektörüne katkısı gün geçtikçe artıyor. Taslağa baktığımızda, bankalar aleyhine hem maliyeti artırıcı hem de çalışma alanı daraltıcı nitelikte hükümler var. Böyle hükümlerin ters etki yaratabileceği, bankaların daha profesyonel ve daha rekabetçi organizasyonlar kurabileceği de unutulmamalı diye düşünüyorum.”