TEBERNÜŞ KİREÇCİ / Milliyet Türkiye’de 5. yılını kutlayan Realty World Türkiye, bağlı bulunduğu Reality World’ün Uluslararası Başkan Yardımcısı, Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Amerika’da emlak sektörünün en başarılı 25 kadını arasında yer alan Bonnie Mays’i İstanbul’da konuk etti. Realty World Türkiye Franchise Ofis sahipleri ve emlak danışmanları, iki gün boyunca liderlik, işe alma stratejileri ve pazarlamanın altın kurallarını Mays’ten dinledi. Mays, gayrimenkulün ‘Amerikan rüyası’ anlamına geldiğini dile getirerek, 310 milyon ABD’linin yarıdan fazlasının kendi evine sahip olduğunu ve bunun toplumda başarı sembolü olarak görüldüğünü söyledi. ‘Konut hırsı krizi getirmedi’ İnsanların konut sahibi olmak istemesinin mortgage kriziyle bir ilgisi olmadığının altını çizen Mays şöyle devam etti: “İnsanların hırsı mortgage felaketini getirmedi. Esas sorun 2005-2006 yılları arasında yüksek fiyattan ev alan, işsiz kalınca evini bankaya iade edenlerden ve bankacıların hırsından kaynaklandı. Evlerin fiyatı artmasına rağmen değeri artmadı. Krizde ev sahibi olmak isteyenler ve küçük yatırımcılar asıl zararı gördü, kazanan ise hiç olmadı. ABD’lilerin gayrimenkul ilgisinin bir başka kaynağı da Warren Buffett ve Donald Trump gibi isimlerin gayrimenkul toplayarak zengin olması.” Şu an ABD bankalarının ve devletin elinde 170 bin konut olduğunu belirten Mays, bu evlerin sadece bahçelerinin çimlerini biçmenin bile haftalık masrafının 10 milyon dolar olduğunu söyledi. Mays, “Konutların değeri 100 bin dolar ile milyon dolar arasında değişiyor. Amerikan hükümeti ve bankalar, evleri bir an önce satmaya çalışıyor ve bunun için ‘kısa satış’ denen bir yol buldular. Emlak danışmanı son satıcıyı bulduğunda bankayla anlaşarak evi daha ucuza sattırıyor. Hem insanlar ucuza konut sahibi oluyor hem de banka bir evden kurtuluyor” dedi. Sağlıklı bir yapı için kartlar yeniden dağıtıldı Amerika’da en güçlü sektöre ve kongredeki en güçlü lobiye gayrimenkulcülerin sahip olduğunu söyleyen Mays, krizde yara alsalar da ayakta durmayı başardıklarını belirtti. ABD’de 1.5 milyon profesyonelin bu piyasada çalıştığını belirten Mays şöyle konuştu: “Ticari birliğimiz bizi kongrede temsil ediyor. Tüketicinin yararı ve kanunun korunması anlamında parasal değerden çok daha fazla bir gücümüz var. Gayrimenkul profesyonellerinin yüzde 20’si krizde sektör değiştirirken kalanlarda daha farklı çalışmayı öğrendi.” Krizin etkilerinin azalmaya başlamasıyla ilgili olarak da Mays, “Hükümet bankaların ve gayrimenkul sektörünün ayakta kalması için krizin başında para pompalamıştı. Şu anda bankalar bu borcu ödedi. Küçük bankaların da bir kısmı kapandı, bir kısmı birleşti. Kısacası daha sağlıklı bir yapıya kavuşabilmek için finans pazarında kartlar yeniden dağıtıldı” dedi. ‘Türkiye’yi fırsatlar ülkesi olarak görüyoruz’ Türkiye’yi fırsatlar ülkesi olarak gördüğünü anlatan Mays, Türk emlak danışmanlarının daha iyi hizmet verebilmek için çalıştıklarını ama yasal bir düzenlemeye acilen ihtiyaçları olduğu belirtiyor. Piyasada danışmanlık hizmeti veren tüm kuruluşların tek çatı altında buluşması gerektiğini belirten Mays, “Bundan sonra Türkiye’de tüm emlak ofisleri bir araya gelerek yasal düzenleme yapılmalı. Amerika’da devletin kesin kanunları ve etik kurallar diye iki seviyede düzenleme var. Mesleğe başlamak bizde eğitime ve sertifika almaya bağlı. Herkes istediği zaman emlak danışmanı olamaz. Kurallara uymayan lisansını kaybeder. Burada devletin kontrolü yok ama birlikler her eyalette kontrolleri yapar” dedi. Profesyonel ihtiyacı var Türkiye’yi gayrimenkul anlamında boş bir resim tuvali gibi gördüğünü belirten Mays, “Etik kodların oluşturulması ve yasalaşma için boş ve bakir bir ülke. Emlak danışmanlarının daha fazla profesyonelleşme ihtiyacında olduklarını gördüm”dedi. Türklerin örgütlenme ve daha üst düzeyde hizmet vermek için gösterdikleri çabanın dahi Amerikalı yatırımcıları Türkiye’de yatırım yapmaları için yeterli gören Mays şöyle dedi: “Bir fırsatım olursa Amerikalılara Türkiye’yi, Türkiye’den de yatırımcılara Amerika’da yatırım yapmalarını tavsiye ederim. İstek ve çabanız dahi tavsiye için yeterli gerekçe aslında. Gayrimenkulde değişim diye bir şey var. Biz Amerika’da büyük bir dalgada savrulduk. Kalanlar da değiştik. Şimdi hayatta kalmanın yeni yöntemlerini öğrenmek zorundayız.”