Finansal piyasaların bağımsız otorileri arasında kapalı kapılar ardında bir süredir yaşanan gerginlik, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Veday Akgiray'ın açıklamaları ile gün yüzüne çıktı. Küresel kriz sonrası regülasyonları değerlendiren Akgiray, "Bir ülkede kurumlar arasında anlayış birlikteliği yoksa düzenlemeler lafta kalır. Temelde bir anlayış birlikteliği yoksa yatırımcı zarar uğrar" diye konuştu. Kurumların görev alanları ile ilgili belirsizlikler olduğunun altını çizen Akgiray, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) bankaların tahvil ihraç etmesine izin vermediğini işaret etti. 'PARA RAHATSIZ OLUR' Akgiray, "Güncel örnek olduğu için bu örneği veriyorum. BDDK bankaların tahvil ihracına izin vermedi. Bankalar ne yapacak? Tahvile benzer başka ürünler çıkaracak. Sadece adı tahvil olmayacak. Şimdi düzenleme bunun neresinde? Bunlar sadece işi zorlaştırıyor" dedi. Likit fonlar konusunda da belirsizlikler olduğunu ifade eden Akgiray, "Likit fonlar aslında bir bankacılık ürünü.. Ama adında sırf 'fon' olduğu için SPK'nın da görev alanına giriyor" dedi. Akgiray, kurumların görev alanlarına ilişkin belirsizliklere dikkat çektikten sonra bir de uyarı da bulundu: Para çok rahatsız olduğu yerden az rahatsız olduğu ülkeye kayar. Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de hep aynı hatanın yapıldığını, bir kriz çıktığında probleme dönük hep pansuman çözümlerin üretildiğini dile getiren Akgiray, şunları kaydetti: "Problem çıkıyor, bir daha olmasın diye bir otorite kuruluyor veya düzenleme yapılıyor. Ama bunu yaparken işin esasını belki de atlıyoruz. Bu kriz bunun çok yanlış ve maliyetli olduğunu herkese ispatladı. İşin özünü atlamışız. Düzenleme, denetleme fonksiyonunun büyük oranda sınıfta kaldığı aşikar. Piyasa oyuncuları bizleri geçti, baş edemedik açıkçası. Ciddi oranda reformdan geçmiş bir finansal regülasyon sistemi göreceğimiz kesin bundan sonra. Bankacılık, sigorta, sermaye piyasaları arasındaki ayrımın daha net daha şeffaf olduğu, kimin kimden sorumlu olduğunun daha net olduğu ve benzer bir sürü detayları olan düzeltilmiş, günün regülasyon koşullarına uyan yeni bir regülasyon sistemini dünyanın göreceği aşikar." KÖTÜLERİN BATMASI GEREK Bilginin bilinmesini sağlamanın önemine işaret eden Akgiray, bir yatırımcı bir enstrümana yatırım yapıyorsa onun risklerini bilmesi gerektiğini, bu bilginin çok doğru zamanda verilmesi gerektiğini söyledi. Akgiray, "Sermaye riske girmesi lazım ki büyüsün. Çünkü bu toplamı sıfır olan bir oyun değil. Bugün dünya 20 sene öncekine göre daha müreffeh. Sermaye piyasası paranın kullanılma hızını artırdığı için daha çok işe yarıyor" diye konuştu. Kötü yönetenlerin, kötü karar verenlerin büyük veya küçük olsun batması gerektiğini söyleyen Akgiray, "Belki de büyük olması problem. Batmaması için toplumun diğer büyük kısmı o maliyeti üstleniyor" dedi. Manipülatörü Taksim Meydanı'nda ilan etmeli Banka ve sermaye piyasaları arasındaki denetlemenin farklı olmasına dikkat çeken Akgiray, şunları kaydetti: "Bankayla ilgili sıkıntılı bir hal varsa o pek kamuya duyurulmaması gerekir. Onu gizli, sessizce yapmak gerekir. 'Bir banka batıyor, batıyorsa hepsi batar' gibi iklime yol açarsak, sistem çöker. Ama sermeye piyasalarında birisi sahtekarlık yoluyla fiyatı maniple ediyorsa 'aman sessiz yapalım kimse duymasın' diye bir şey yok, onu Taksim Meydanında bağıra bağıra yapmak lazım ki, yapılmasın. Dolayısıyla aynı düzenleme ama denetleme mantığımız bizim biraz farklı olma durumunda. Biz biraz daha kamusal olma durumundayız. İşin gereği bu. Ama bankacılık ve sigortacılık öyle değil. O dengeyi iyi kurmak lazım. Veyahut da 'A bankası batıyor, eyvah' diye bir şey yapılırsa o da iyi değil. Bu da önemli. Çünkü bu hatayı çok yaptı Amerikalılar, hala yapıyorlar, Başkandan aşağıya kadar." Tezgah üstünü borsaya çekmeliyiz Her şeyin kökünde bilgi ve şeffaflığın görüldüğünü vurgulan SPK Başkanı Vedat Akgiray, özellikle çok karmaşık enstrümanlarda belki çok daha detay, bilgi yayılmasını isteyeceklerini kaydetti. Akgiray, "Enstrümanı saklamayacağız ama diyeceğiz ki 'bunu alırsan ya çok zengin olacaksın ya da hemen batacaksın, normal getiri yok, alıyorsan al'. Bunu söylemek lazım insanlara. Biz bilgi kanallarını iyi düzenleyerek, o eski ahlaki sistemi belki de koruyacağız, dolaylı şekilde. Bu da insanlara bilgiyi sunarak olur. Borsa dışı olan bir sürü tezgah üstü işlemi belki de bir yolunu bulup borsaların organize platformu içine koymak lazım. Bu mümkün. Çeşit azalmasın ama görülebilir halde olsun" dedi. KERİM KARAKAYA-SABAH