Global kriz, BES’i nereden vurdu? Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) altıncı yılını doldurdu. Katılımcıların sayısı 2 milyona yaklaşırken fon tutarı da 9.1 milyar lirayı aşarak, global kriz döneminde de büyümeye devam etti. 2008’in tamamında yüzde 40 büyüyen sistem, bu yılın ilk 11 ayında da aynı oranda büyüme kaydetti. Üstelik bu performans, sistemin büyümesi için yapılan bazı düzenlemelerin istenilen sonucu vermemesine rağmen gerçekleşti. Vesting (hakediş) de bu düzenlemelerden biriydi. Vesting, kısaca işverenin çalışanları için ödediği emeklilik katkı paylarının bir kısmının, çalışanın belirli bir süreden önce işten ayrılması durumunda işverene geri dönebilmesi uygulaması olarak tanımlanıyor. Başka bir deyişle çalışanlar, işverenin kendileri adına yaptıkları emeklilik katkılarını ancak önceden belirlenen süre dolduktan sonra tamamen hakedebiliyorlar. Değişen vesting sürelerine göre, çalışanların birikim üzerinden almaya hak kazandıkları oranlar da değişiklik gösteriyor. Ancak bu düzenleme, kriz nedeniyle istenilen sonucu vermedi. Vesting uygulaması ile şirketler, çalışanları adına sisteme katkı payı yatırmakta ve bu katkı payları üzerinde 5 yılı aşmamak üzere hakediş düzenlemeleri öngörerek söz sahibi olabilidiklerini söyleyen BES Ortak Platform Başkanı olan Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mete Uğurlu, bu uygulamanın çalışanların kurumda daha uzun süre çalışmasında bir motivasyon unsuru oluşturduğunun altını çiziyor. Özellikle personel devir oranlarının yüksek olduğu sektörlerde hizmet veren kurumlar için vesting uygulamasının yasalaşması, sisteme girmek konusunda belirleyici bir rol oynadığını söyleyen Uğurlu, “Ancak, küresel kriz ile birlikte şirketlerin bütçelerinde kısıntıya gitmeleri nedeniyle kurumsal katılımlarda beklediğimiz düzeyin altında kaldık. Önümüzdeki yıllarda, istikrar ortamının oluşması ile birlikte, diğer ülke örneklerinde olduğu gibi kurumsal katılımların hızlanacağını ve katılımcı artışının en büyük bölümünün bu kanaldan geleceğini öngörebiliriz” diyor. Bu arada BES’in 2009’da krize rağmen gösterdiği performansı önümüzdeki dönemde de artarak devam ettirmesi bekleniyor. Sektör yetkilileri, her fırsatta yaptığı açıklamalarda BES’in bu performansını önümüzdeki dönemde de sürdürmesini beklediklerini açıklıyor. BES Ortak Platform Başkanı Uğurlu, 2010 yılı sonunda BES’te 2 milyon 250 bin katılımcı sayısına ulaşılmasını, fon büyüklüğünde ise 12 milyar liranın aşılmasını beklediklerini söylüyor. 2015 yılı için ise 4 milyon katılımcı, 48 milyar lira fon tutarı, 2020 yılı için ise 5.5 milyon katılımcı, 115 milyar lira fon tutarına ulaşılması hedefleniyor. Ekonomist