Sel, sigortacılardan 50-100 milyon lira kopardı İstanbul ve Trakya’daki sel felaketinde oluşan maddi hasarın 1 milyar lira civarında olması beklenirken, bu zararın ancak yarısına yakın bölümünün sigortalı olduğu tahmin ediliyor. Yapılan anlaşmalara göre de sigortacılar zararın yüzde 10-20’sini ödeyecek. Bu da selin sigorta sektörüne maliyetinin 40-50 milyon lira olacağını gösteriyor. Selden hemen sonra hasarları tazmin etme noktasında güçlük çıkarmakla itham edilen sigortacılar, “Bize haksızlık yapılıyor” diyerek, gerçek değer üzerinden sigorta yaptırmanın önemine işaret ediyor. Kayhan Öztürk / Ekonomist Bayramdan önceki hafta İstanbul ve Trakya’da yaşanan sel felaketi, can kaybının yanı sıra önemli ölçüde maddi hasara da yol açtı. Henüz kesin tespitler yapılmasa da selin ekonomiye verdiği zararın 1 milyar lira civarında olması bekleniyor. Bu zararın sigortaya konu olan kısmının ise 400-500 milyon lira arasında olduğu tahmin ediliyor. Sigorta şirketlerinin yaptıkları reasürans anlaşmaları nedeniyle bu zararın yaklaşık yüzde 10 ile 20’sini ödemek durumunda kalacağı ifade ediliyor. Bu tahminlerin gerçekleşmesi durumunda sel faciasının Türk sigorta sektörüne maliyeti, yaklaşık 40-50 milyon lira ile sınırlı kalacak gibi görünüyor. Analistler ise bu maliyetin, sigorta sektörü için bir sorun oluşturmayacağını düşünüyor. Bütün bu tahminler, önemli bir sorunu ortaya koyuyor. Bu da, sigortalılık oranının düşük olması… Yapılan tahminler belirttiğimiz gibi selin verdiği zararın 1 milyar lira civarında olduğu, bunun ancak 400-500 milyon liralık kısmının sigorta kapsamında olduğu yönünde. Selin, hem sanayi ve ticari faaliyetlerin hem de konutların yoğunlaştığı yani mesken mahallerde olması, hem ticari kesimin hem de bireylerin sigorta bilincinin yeterince oluşmadığını bir kez daha ispatlamış oldu. Üstelik bunun İstanbul gibi daha 10 yıl önce büyük bir depreme maruz kalmış ve bu konuda daha hassas ve duyarlı olması gereken bir bölgede olması da bu konudaki sorunun vahametini gösteriyor. Haksızlık ediliyor Selden sonra ortaya çıkan bir başka tartışmanın hedef tahtasında ise sigorta sektörü vardı. Selden sonra sigorta şirketleri, hasarları ödememek için poliçelerde “açık” aramakla, yeni sigorta poliçelerinde ise sel teminatını çıkarmak gibi ithamlarla karşı karşıya kaldılar. Sigortacıların bu eleştirilere verdiği yanıtı, “haksızlık yapılıyor” şeklinde özetlemek mümkün. Aviva Sigorta Genel Müdürü Ertan Fırat, bu yorumları “Amacını aşan değerlendirmeler” olarak görüyor. “Biz hasar ödemelerimizle varlığımızı ve rüştümüzü ispat ediyoruz” diyen Fırat, şöyle devam ediyor: “Sel felaketine karşı ürün satın almış sigortalılarımıza güçlük çıkarmak yapılacak en son şey.” Yapı Kredi Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Melike Demirel ise sel felaketi sonrasında henüz pek çok afet mahalline giriş imkanı bile yokken, sektör hakkında olumsuz yorumlarda bulunularak haksızlık edildiğini, en azından erken davranıldığını düşünüyor. Türkiye’de sigortacılığın, özellikle son dönemde hem hizmet kalitesi hem de imaj anlamında önemli ilerleme kaydettiğini söyleyen Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen ise “Bu son olayda da üzülerek gördüğümüz gibi, çok az da olsa böyle yorumlarla karşılaşabiliyoruz” derken, gerçeğin bunun tersi yönde olduğunu belirtiyor. Gülen, “Selde hasar gören müşterilerin büyük bir kısmı, yaklaşımımız, ilgi ve desteğimizden son derece memnun kalmıştır. Ayrıca zor zamanlarında sigortacılarının yanlarında olmaları nedeniyle kendilerini güvende hissettiklerini ve acılarını paylaştıklarını dile getirmişlerdir” diyor. Gerçek değer Sigortacılara göre sorunlardan biri de sigortalanan malın gerçek değeri ile poliçede belirtilen değerler arasındaki farklılık… Aviva Genel Müdürü Fırat, bunu şöyle açıklıyor. “Malınızın değeri bin lira ancak siz sigorta poliçenizi 500 lira olarak yaptırıyorsunuz ve bu değer üzerinden prim ödüyorsunuz. Yani malınızı eksik beyan edip, sigortayı da eksik yapıyorsunuz. Eğer yukarıdaki örnekte malınızda 600 lira hasar oluşursa, sigorta şirketi bunun ancak 300 lirasını öder. Çünkü malın değerinin yüzde 50’si sigortalanmış ve buna göre prim ödenmiştir, dolayısıyla hasarın da yüzde 50’si ödenecektir.” Sigortacılığın detayları itibariyle müşteriler için karmaşık ve zaman zaman anlaşılması zor gelebildiğini söyleyen Zürich Sigorta Genel Müdürü Ertuğrul Bul, “Sigorta poliçesi satın alınırken, ne satın alındığı gerçekten bilinmelidir” diyor. “Genellikle, müşteriler fiyata odaklanarak, teminat içeriği detayına dikkat etmeyebiliyorlar” diyen Bul, müşterinin gerçek anlamıyla bilgilendirilmesi açısından sigorta aracılarına da önemli görevler düştüğünün altını çiziyor. “Risk çok” uyarısı Peki, doğal afetler başta olmak üzere sigorta yaptıranlar, hasar gerçekleştiğinde sorunla karşılaşmamak için hangi noktalara dikkat etmeliler? Axa Sigorta Acenteler Satış Grup Müdürü Özer Şimşek, bu konuda şu noktaların altını çiziyor: “Sigorta yaptıracak olanlara, standart ve zorunlu muafiyet hadlerinin dışında, hasar sonrası kaldırabileceği bir muafiyet seviyesine ‘evet’ demesini ve detaylı bilgi almasını öneriyoruz. Öte yandan, ülkemizin deprem kuşakları üzerinde bulunmasının yanı sıra küresel ısınmanın artık yavaş yavaş etkilerini hissettirdiği günümüzde, küreselleşme, çarpık kentleşme, gelir dağılımındaki dengesizlikler, köyden kente göç gibi olgular, bugüne değin nadiren yaşanan bir takım riskleri Türkiye açısından daha da belirginleştirmekte. Bu nedenle sahip olduğumuz tüm varlıkların, hatta hukuki mevzuattaki değişimlere bağlı olarak sorumluluklarımızın doğru ürünlerle güvence altına alınması, her çağdaş birey için kaçınılmaz bir gereklilik oldu.” KUTU Sigorta yaptırılırken nelere dikkat edilmeli? * Sigortaya esas olan bina, emtia, demirbaş vb. muhteviyatın değeri doğru tespit edilmeli ve bildirilmeli. Poliçe dönemi içinde değişiklik olmuşsa, zamanında bildirilmeli. * Sanayi ve ticari işletmelerde emtia kayıtlarının düzenli olması, özellikle hasar tespitinde çok önemli. * Poliçe teminatları kapsamında bir hasar meydana geldiğinde, hatta hasar ihtimali ya da şüphesi ortaya çıktığında mutlaka sigortacıya bilgi verilmesi gerekiyor. Mümkün olan en detaylı ve doğru bilgi yani hasarın türü, tarihi, miktarı vb gibi her türlü bilgi iletilmeli. * Eğer sigortacı bir eksper görevlendirirse, eksperin yönlendirmelerinin mutlaka dikkate alınması gerekmektedir. Unutulmamalı ki eksperler sigorta şirketlerinin çalışanları değil, hasarın tespit edilmesine yardımcı olan bağımsız kişi ya da kuruluşlardır. Dolayısıyla sigortalının eksper ile ilgili mutabık olmadığı noktalar varsa, bunu zamanında sigorta şirketine bildirerek görüşünü dile getirmesi faydalıdır. * Sigortalıların prim ödemelerini düzenli ve zamanında yapmaları gerekmektedir. Özellikle poliçenin peşinatı ödenmemişse, teminat da başlamamış sayılır. KUTU Selin sigorta şirketlerine maliyeti ne oldu? Anadolu Sigorta: 60 milyon lira hasar ihbarı alan şirketin tahmini zararı 1 milyon liranın üstünde olan sigortalılarına yüzde 25’lik ön ödeme yaptı. 1 milyon liranın üzerinde hasarı olan 16 müşteriye toplamda 9 milyon TL ödendi. Aksigorta: 8-18 Eylül 2009 tarihleri arasında sel nedeniyle açılan hasar dosya adedi 704 olup, ödenecek hasar tutarının 25.7 milyon liraya ulaşması tahmin ediliyor. Aviva Sigorta: Sel nedeniyle 275 adet hasar ihbarı alan şirketin tahmini hasar miktarı 34 milyon lira civarında. Sel teminatı muhtelif reasürans anlaşmalarının kapsamında olduğundan, ödenecek hasarlara ilişkin Aviva'nın üzerinde kalacak kısmın yaklaşık 6 milyon lira civarında olması bekleniyor. Başak Groupama: Şirket, felaketten etkilenen, ön ekspertiz işlemi tamamlanmış ve tahmini hasar miktarı belirlenmiş sigortalılarına, bayram öncesi 5 milyon liralık `sel hasar avansı` ödeme kararı aldı. Güneş Sigorta: Tahmini hasar miktarı, 22 milyon lira. Reasürans anlaşmaları kapsamında bunun yaklaşık 3.4 milyon liralık kısmı şirket üzerinde kalması bekleniyor. Işık Sigorta: Selden zarar gören sigortalılarına bayram öncesi ön avans olarak 1.5 milyon liralık ödeme yapan şirket yetkilileri, ekspertiz raporlarının tamamlanmasının ardından sel mağdurlarına, yaklaşık 13 milyon liranın ödeneceğini açıkladı. Yapı Kredi Sigorta: Tahmini hasar miktarı, 22.7 milyon lira civarında bekleniyor. Reasürans anlaşmaları nedeniyle şirket üzerinde kalacak kısmın yaklaşık 4.7 milyon lira civarında olması bekleniyor.