Trakya’da yaşanan sel felaketi 10 kişinin ölümüne neden olurken İstanbul’da ise selin faturası daha ağır oldu. 22 kişi hayatını kaybederken milyar dolarlık hasarların oluştuğu tahmin ediliyor. Geçen hafta yaşan sel felaketi İstanbul, İkitelli’deki Basın Eksperes yolu civarında bulunan tekstilden boya sektörüne, lojistikten alışveriş merkezlerine kadar birçok sektörü etkiledi. Birçok işyeri sular altında kalırken yüksek miktarlarda hasarlar oluştu. Sigortacıların ilk açıklamalarına göre sel felaketinin sektöre maliyeti 150 milyon doların üzerinde. Sigorta yaptırmayan ya da sigorta yaptıran ama sel teminatı almayanları da hesaba kattığımızda hasarın 1 milyar doların üzerinde olduğu söyleniyor. Peki sel teminatı nasıl veriyor, primleri ne kadar? Kısacası sigorta yaptırırken nelere dikkat temek gerekiyor? Bu sorulara yanıt vermeden önce sel felaketinin maliyetine bakalım… 150 MİLON DOLAR MALİYET Zurich Sigorta Genel Müdürü Ertuğrul Bul, selin ağırlıklı yaşandığı İstanbul’un ilçeleri ve Trakya’nın endüstrileşmenin ve sigorta bilincinin yüksek olduğu bölgeler olduğunu söylüyor. Bul’un öngörüsü tahmini olarak sektörün 100-150 milyon dolar arası hasar ile karşılaşacağı yönünde. Ancak yüzde 1 pazar payına sahip olan küçük şirketlerin bile 15 milyon liranın üzerinde hasar ile karşı karşıya kalması, selin sigorta şirketlerine maliyetinin önümüzdeki günlerde daha ada artabileceği ihtimalini güçlendiriyor. Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Musa Ülken, yaşanan felaketin bilançosunun oldukça ağır olduğunu belirtiyor. “Sadece bize ulaşan ihbar sayısı 300’ü geçti” diyen Ülgen, gelen ilk bilgiler ışığında konut ve işyerlerinde oluşan toplam zararın 30 milyon lirayı aştığını söylüyor. TEM otoyolu üzerinde seyahat eden birçok aracın sel sularına kapıldığına dikkat çeken Ülken, araç sahiplerinin yapacağı bildirimlerle bu rakamın daha da artacağını söyleyen Ülken, “Sel felaketinin sektöre getireceği toplam yükün 150 milyon doları aşabilir. Poliçesinde sel riski olmayan tüketiciler zor durumda kalacak” diyor. NELERE DİKKAT ETMELİ? Bu arada sigorta şirketleri sel teminatını geçici bir süre durdurdu. Birçok sigorta şirketi önümüzdeki hafta sonuna kadar sel teminatlı poliçe satışı yapmıyor. Eski poliçelerini yenileyen müşterilere sel teminatı verilirken yeni sigorta yaptıranlara ise bir hafta süreyle teminat verilmediğini söyleyen Işık Sigorta Genel Müdürü Recep Koçak, suistimalleri önlemek için önümüzdeki haftaya kadar sel teminatı verilmediğini vurguluyor. Birçok sigorta şirketinde aynı uygulama geçerdi. Hatta yağışların devam edeceği 14 ilde sel teminatı verilmiyor. Bu uygulama İstanbul, Yalova, Bursa, Kocaeli, Sakarya, Bolu, Zonguldak, Düzce gibi illeri kapsıyor. Sel sigortasının primleri aslında düşük… Birçok şirkette sel sigortaları için ayrıca bir fiyat bile alınmadığı söyleniyor. Çünkü sektördeki rekabet fiyatları minimum seviyeye indirmiş durumda. Örneğin 1000 lira pirim ödemesi bulunan bir poliçede sel teminatının pirimi 45 lira civarında. İşyerinin yeri ve konumuna göre bu prim 20 liraya kadar düşüyor. Toplam pirim içindeki oranı ise yüzde 2 ile yüzde 5 arasında değişiyor. Sigorta şirketlerinden sadece sel teminatı almak mümkün değil. Çünkü dünyada böyle bir uygulama yok. Sel teminatı yangın sigortalarının içinde ek teminat olarak veriliyor. Tıpkı hırsızlık, cam kırılması su basması teminatları gibi… Bazı sigorta şirketleri sel hasarlarının yüzde 50’sini karşılıyor. Çünkü poliçeleri bu şekilde satıyor. Onun için poliçelerin iyi incelenmesinde fayda var. Ayrıca sel sigortalarına teminatın yüzde 2’si kadar tenzili muafiyet uygulanıyor. Hasar toplam teminatın yüzde 2’si kadarsa sigorta şirketi hiçbir ödeme yapmıyor. Bu tür ek teminatla verilen sigortaların aşırı rekabet nedeniyle poliçelerden çıkarılabildiğini söyleyen sigortacılar müşterileri bu konuda uyarıyor. Müşterilerin çoğu zaman 20 liranın bile hesabını yaptığını ve bu yüzden de acentelerin bazı teminatları kapsam dışına çıkarabildiğini söyleyen sigortacılar, herkesin poliçesini iyi okuması gerektiğini vurguluyor. Yani siz siz olun 3-5 kuruş daha az prim ödemek için ek teminatlardan vazgeçmeyin. SİGORTALANMA ORANI DÜŞÜK Peki Türkiye’de endüstri sigortalarında durum nasıl? Türkiye’de sigortalanma alışkanlığının yüksek olmadığına dikkat çeken Axa Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Ali Erlat, gelişmiş ülkelere kıyasla Türkiye’nin bu konuda çok geride kaldığını söylüyor. İnsanların sigortalanmanın önemini, bu tür felaketleri yaşadıklarında daha iyi anladıklarını ifade eden Erlat, “Felaketlerin etkisi geçtikten sonra insanları sigortalanmaya yönlendirmek büyük önem taşıyor. Çünkü felaket, birey için çok yıkıcı olabiliyor. Bu bir kültür meselesi... Bizim kültürümüzde de bunların yerleşmesi gerekiyor. Gelişmiş ülkelerde endüstriyel ve ticari tesislerin yüzde 90’ından fazlasının sigortalı. Buralarda sigortasız olma haline pek rastlanmaz. Bizde ise yüzde 30'ları aştığını pek sanmıyorum. Konutlarda ise yüzde 20’yi aşmadığını düşünüyorum” diyor. Kutu Sigortacılar 52.5 milyar dolarlık hasar ödedi! Dünya genelinde geçen yıl (2008) yaklaşık 137 adet büyük doğal afet yaşandı. Bu afetler yaklaşık 258 milyar dolarlık bir ekonomik kayba neden oldu. Bu ekonomik kaybın 52,5 milyar doları ise sigorta şirketleri tarafından karşılandı. Türkiye’de doğal afetlerden kaynaklanan ekonomik kayıp, her yıl yaklaşık GSMH’nın yüzde 3’üne tekabül ediyor. Küresel ısınma ve buna bağlı aşırı hava olayları ve iklim değişiklikleriyle beraber bu oranın önümüzdeki yıllarda daha da artması bekleniyor. Örneğin, Avrupa’da 1980-2006 yılları arasında doğal afetlerin yol açtığı zararın yüzde 89’u iklim değişikliklerinden kaynaklandı. Ortalamalar alındığında, Avrupa’nın yıllık ekonomik kaybı 12 milyar euro olarak hesaplanıyor. Bunun yüzde 28’i sigorta sektörü tarafından karşılandı. 1980’lerde doğal kayıplarının yüzde 17’si sigorta teminatı altındayken bu oran 2006 yılında yüzde 28’e yükseldi. Türkiye’de geçmiş istatistiklere bakıldığında, depremden sonra en büyük doğal afet riskinin sel felaketi olduğunu görülüyor. Çünkü depremden sonra can ve mal kaybına en çok yol açan doğal afet sel. Geçmişte yaşadığımız afet olayları incelendiğinde bunun yaklaşık yüzde 61’inin depremlerin, yüzde 14’ünün sellerin oluşturduğu görülüyor. Sigortacılar ne diyor? Ertuğrul BUL / Zürich Sigorta Genel Müdürü: “Acil durum ekibi kurduk” Zurich Sigorta olarak, müşterilerimizin ihtiyaçları olduğunda yanlarında olma vaadimizi gerçekleştirmek üzere, acil durum ekibi kurduk ve çalışmalara başladık. Sel felaketinden zarar görme ihtimali olan tüm müşterilerimize SMS ile bilgi vererek hasar anında ulaşmaları gereken telefon numaramızı bildirdik. Ayrıca Hasar İhbarı alan ve hasar anında müşterilerimize yardımcı olan Çağrı Merkezimizdeki çalışan sayımızı da arttırdık, böylelikle müşterilerimize daha hızlı servis seviyesi sağlamayı hedefliyoruz. İstanbul’un ana 3 bölgesinde hizmet vermek üzere, Mobil Zurich HelpPoint hizmet noktalarımızı devreye sokuyoruz. Mobil araçlarımız müşterilerimizin hemen fiziken ulaşabileceği merkezlerde görevlendirilecekler. Musa ÜLKEN / Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı: “Teminatı olmayan zor durumda kalacak” Yaşanan felaketin bilançosunun oldukça ağır… Sadece bize ulaşan ihbar sayısı 300'ü geçti. Gelen ilk bilgiler ışığında konut ve işyerlerinde oluşan toplam zararın 30 milyon lirayı aştığını söyleyebiliriz. TEM otoyolu üzerinde seyahat eden birçok aracın sel sularına kapıldığına dikkat çeken Ülken, araç sahiplerinin yapacağı bildirimlerle bu rakamın daha da artacaktır. Bunun sektöre getireceği toplam yükün 150 milyon doları aşacaktır. Poliçesinde sel riski olmayan tüketiciler zor durumda kalacak. Niyazi KOCAK / Birlik Sigorta Genel Müdürü: “15-20 liranın hesabını yapmayın” Trakya bölgesinde konutların, İkitelli Bölgesinde ise işyerleri ve araçların ciddi hasara uğradı. Yağışların sürmesi ve Anadolu’da da etkili olması bekleniyor. Bu durum zararın boyutlarını daha da artıracaktır. Ekonomik krizden ötürü birçok tüketicinin poliçe kapsamlarını daralttığı için maalesef, 10-15 lira daha eksik ödemek için poliçeden 'sel riskini' kaldıranlar şimdi ciddi sıkıntılar yaşıyor. Bu olay kapsamlı poliçelerin ne kadar önemli olduğunu da gözler önüne serdi. Ali ERLAT / Axa Sigorta Genel Müdür Yardımcısı: Trakya ve İstanbul’da sigortalanma oranı yüksek” Trakya ve İstanbul'un özellikle İkitelli-Bakırköy hattından hasar ihbarları geliyor. Ancak yoğunluğu ve adedi konusunda şu anda kesin bir şey söylemek mümkün değil. İnsanlar genellikle yaşadıkları felaketin ardından fiziki şartları biraz toparladıktan sonra uğradıkları zararla ilgili sigorta şirketine ihbarlarda bulunur. Türkiye’de coğrafi bölge bazında en yüksek sigortalanma oranı Trakya ve İstanbul. Dolayısıyla sigorta sektörünün ciddi anlamda hasar alacağını düşünüyorum. Türkiye’nin en büyük endüstri bölgesinin Trakya ve İstanbul olduğu için bu tip bölgelerde sigortalanma alışkanlığı yüksek. Barış Bekar / [email protected]