Türkiye krizden reformlar sayesinde uzak duruyor Yaşanan global finans fırtınasını Türk bankalarının gayet güçlü karşıladıkları görülüyor. Yaşanan sıkıntılara rağmen bu yılın “Top 1000” sıralamasına giren Türkiye’nin en büyük 11 bankasından hiçbiri zarar yazmadı. (Ekonomist Dergisi'nde yayınlanan The Banker bölümünün 'Kapak Konusu/ Top 1000 Dünya Bankası" üst başlıklı haber.) Türkiye’nin tarihindeki en korkunç finansal krizlerden biri olan ve 20’den fazla bankaya devlet tarafından el konulmasıyla sonuçlanan krizin üstünden 10 yıl bile geçmemiş olmasına rağmen, Türk bankalarının uluslararası finansal fırtınayı fevkalade güçlü karşıladıkları gözlemleniyor. Global bankacılık krizine, yüzde 10’u aşan yıllık enflasyon rakamına ve Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yüzde 30 oranında değer kaybetmesine rağmen bu yılın Top 1000 sıralamasına giren Türkiye’nin en büyük 11 bankasından hiçbiri zarar yazmadı. Her ne kadar Tier-1 kriterine göre Türk bankaları bu yılki sıralamada genel olarak birkaç basamak aşağı inmiş olsalar da bu durum sermayelerinin kötüleşmesinden değil, büyük ölçüde liranın değer kaybetmesinden kaynaklanıyor. Ve yine Top 1000 sıralamasına giren Türk bankalarının ABD doları bazında ortalama vergi öncesi karları yüzde 22.6 oranında düşmüş olmasına rağmen lira bazında ise bu düşüş yüzde 5.9 gibi cüzi bir oranda kaldı. Ancak vergi öncesi karlarda görülen bu düşüşe rağmen Türk bankalarının karlılıkları sağlıklı seviyesini koruyor. Bu ülkenin en büyük beş bankasının 2008 yılında Tier 1 sermayeleri üzerinden ortalama kazançları yüzde 22.28 iken biri dışındaki en büyük 11 bankasının sermaye getirileri ise iki haneli rakamlara ulaştı. Bu arada aktifler bazında bu ülkenin ikinci büyük bankası olan Ziraat Bankası ile ülkenin en büyükleri sıralamasında altıncı konumda bulunan Halk Bankası’nın sermaye kazançları sırasıyla yüzde 34.53 ile yüzde 49.11 olarak gerçekleşti. Tedbirli büyüme Türk bankalarının mevcut krizden daha az etkilenmiş olmalarının bir nedeni de son beş yılda çok daha gelişmiş piyasalara kıyasla kredi hacimlerindeki büyümenin bir hayli tedbirli gerçekleşmesidir. Türk bankacıları, 2000/01 krizinin ardından gelen düzenleyici reformların ilk başta pek de hoş karşılanmamasına rağmen bankaların günümüzdeki finansal krize karşı hazırlıklı olmalarını sağladığını söylüyorlar. Mevcut krizin Türk bankalarını etkilediğini gösteren işaret sayısı neredeyse yok denecek kadar az. Bu ülkenin en büyük beş bankasının ortalama Tier 1 sermayeleri ve toplam aktifleri, son beş yıl içinde istikrarlı bir şekilde artmış durumda. Ayrıca Türk bankaları diğer ülkelerin çoğuna göre fevkalade sermayelenmiş durumda da: Top 1000 sıralamasına giren Türk bankalarının Tier 1 sermayelerinin toplam aktiflerine oranı, ortalamada yüzde 11.5 iken bu rakam Top 1000 dünya genelinde sadece yüzde 8’de kalmaktadır. Aktifler hızlı büyüdü 2008 yılında Türk bankalarının aktiflerinin büyümeleri ABD doları bazında yüzde 9.74 olmasına rağmen bu oran lira bazında ise çok daha çarpıcı bir seviyeye yükselerek yüzde 33.85’e ulaşmıştır. Her ne kadar Türk bankalarının bilançolarının büyüklükleri artıyor olsa da geniş mevduat tabanları sayesinde kredi hacimlerinin büyümesini halen finanse edebilecek durumdalar. Top 1000’deki Türk bankalarının ortalama kredi-mevduat rasyosu ise AB ortalaması olan yüzde 121.02 oranına kıyasla yüzde 86.88 gibi son derece sağlıklı bir seviyededir. Batı Avrupalı bankaların tersine Türk bankaları kredi hacimlerindeki artışı derin mevduat tabanlarıyla rahatlıkla finanse edebildiklerinden krizin zirvesindeyken bile ne büyük çaplı fonlamalara ne de devlet yardımına ihtiyaç duymamış ve bu dönemi büyük ölçüde yara almadan atlatmışlardır.