Sigorta sektörünün GSYİH'den aldığı pay 2012'de % 3,5'u geçmez Türkiye'de kriz yılları hariç tutulduğunda her yıl reel olarak büyüyen sigorta sektörünün kaydettiği gelişime rağmen, gayrisafi yurtiçi hasıladan (GSYİH) aldığı pay halen çok düşük seviyede bulunuyor. 2008 yılı sonu itibariyle sektörün toplam aktiflerinin GSYİH içindeki payı yüzde 2,9 iken, sektörün mali sektör içindeki payı ise sadece yüzde 2,8 seviyesinde. Gelişmişlik seviyesinde dünya 17.'si olan Türkiye'de, sigorta sektörünün ise dünya 39.'su olması sektörün mevcut potansiyelini de çok iyi kullanamadığını gösteriyor. Nihat Kamuran Malatyalı'nın hazırladığı ve Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı (TSEV) tarafından yayımlanan bir rapor, Türkiye'de sektörün GSYİH'den payın önümüzdeki dönemde artmakla birlikte, büyüme performansının başdöndürücü olmayacağını ortaya koyuyor. Rapora göre gerek krizin içerildiği, gerekse krizin içerilmediği senaryoya göre, sektörün aktif toplamının GSYİH içindeki payı 2012'de yüzde 3,5'u geçemeyecek. İki ana senaryo "Türk Sigorta Sektörü Orta Vadeli Gelişme Beklentileri" isimli çalışmada, Türk sigorta sektörünün 2008-2012 döneminde büyüme projeksiyonu yer alıyor. Çalışmanın amacı, Türkiye'de sigorta sektörünün önümüzdeki orta dönemdeki periyotta ne tür bir gelişim çizgisi gösterebileceğine dair alternatifli bir öngörü vermek. Bu amaca yönelik olarak çalışmada, sektöre ait 1984-2007 gerçekleşmeleri kullanılmış. Bu veriler yardımıyla yapılan ekonometrik analiz sonucu sektörün 2008-2012 dönemindeki olası gelişme patikası elde edilmeye çalışılmış. Çalışmada yer alan ekonometrik analiz, iki ana alternatif (senaryo) çerçevesinde sunulurken, her iki alternatif için baz, makul ve iyimser alt senaryo olmak üzere üçer adet alt senaryoya yer verilmiş. İlk alternatif, global düzeyde 2000'li yılların başından beri 2007 sonlarına dek devam eden olumlu havanın devam etmesi halinde, Türk sigorta sektörünün gelişiminin hangi çizgide oluşabileceği, ikinci alternatif ise, kriz etkisinin içerilmesi halinde sektörün gelişim çizgisinin ne olabileceği düşüncesini yansıtıyor. Ekonometrik analizde açıklanan bağımlı değişken, reasürans şirketleri de dahil olmak üzere sigorta sektörü toplam aktiflerinin GSYİH içindeki payı (TA/GSYİH), çalışmanın açıklayıcı değişkenleri ise enflasyon oranı, kişi başına düşen gelir düzeyi (ABD Doları cinsinden), çalışanların ortalama eğitim düzeyi, sermaye-hasıla oranı (Türkiye ekonomisi geneli için) ve dışa açıklık derecesi olarak sıralanıyor. Sektör hızlı büyümeyecek Çalışmanın sonuçlarına göre, gerek krizin etkisinin olduğu gerekse krizin etkisinin olmadığı senaryolara göre 2008-2012 döneminde sigorta sektörünün, GSYİH'den aldığı pay, 1995-2007 dönemindeki kadar hızlı artmayacak ve iyimser alt senaryoya göre yüzde 3,5'u geçemeyecek. Çalışmada bunun nedeni olarak, bugünkü şartlarda sigorta sektörünün büyümesine katkıda bulunacak yapısal şartların orta vadeli dönemde değiştirilmesinin mümkün olmaması ve bu dönem içinde sektörün üretimde gelebileceği noktanın belli bir üst sınırı olması olarak gösteriliyor. Yapısal şartlardan kasıt da Toplam aktifler/GSYİH büyüklüğünü etkileyen açıklayıcı değişkenlerin etkilenme, değişme, gelişme süreçlerinin yapısı. Bu değişkenlerden, örneğin ortalama eğitim süresi ele alındığında, bunun çok kısa bir süre içinde sıçrama yapmasının mümkün olmadığı kaydediliyor. Malatyalı'ya göre neler yapılmalı * Sektöre ilişkin uzun vadeli bir strateji uygulamaya konmalı. * Ekonomi yönetimi, kriz ortamında doğru kararları alıp uygulamalı yani, Türk sigorta sektörünün gelişimini sağlayan kişi başına gelir düzeyi, ortalama eğitim düzeyi vb. değişkenlerin sürekli olumlu yönde gelişmesini sağlayan politikaları uygulamalı. * AB ile yakınsamanın devamının sağlanması da sektörde potansiyel üretim seviyelerinin gerçekleştirilmesi için önemli. Makro ekonomik faktörler önemli TSEV Müdürü Suna Özyüksel, sigorta sektörünün büyümesini etkileyen temel faktörlerin makro ekonomik faktörler ile sektörün kendi iç dinamiklerinden yani, sektörün aktörlerinin verimlilikleri, uyguladıkları politikaların optimum seviyede olup olmadığı, mevcut kapasitesine uygun talep yaratıp yaratamadığı vb. kaynaklanan faktörler olduğuna dikkat çekiyor. Özyüksel, çalışmada da belirtildiği gibi makro ekonomik faktörler için orta ve uzun vadeli kalkınma planlarının yapılması ve bu plana uyulmasının takip edilmesi çok önemli olduğunu vurguluyor. 2012'de sigorta sektörü T.A./GSYİH Krizin etkisi yok* Krizin etkisi var** Baz senaryo 3,18 2,96 Makul senaryo 3,31 3,22 İyimser senaryo 3,5 3,49 * Krizin etkisinin olmadığı 1.ana senaryo ** Krizin etkisinin olduğu 2.ana senaryo Kaynak: TSEV. Referans