Global krizin Türkiye’ye ve sigorta sektörüne etkileri günden güne ağırlaşırken, sigortacılardan 2009 için müspet bir ses çıkmadı. Aralık sayımızda yayınladığımız haberimizde sigortacılar ‘umutlar 2010’a kaldı’ demişti. Aradan geçen üç ayda ekonomik sıkıntılar daha da arttı ve sektör böyle bir daralma döneminde rekabetin fiyat üzerinde kurulmasından daha da korkar hale geldi. Sektörün endişesi, rekabetin etkisiyle poliçe fiyatlarının daha da düşmesi ve dolar kurunun yükselmesiyle, daha az primle daha çok hasarın karşılanacak olması. Bu durumun altından zor kalkılacağını söyleyen sigorta şirketi temsilcileri, 2009’un da 2008 gibi reel olarak küçülmeyle tamamlanacağını tahmin ediyor. DUBAI GROUP SİGORTA GENEL MÜDÜRÜ ÇETİN ALANYA: Düşük fiyatla sigorta satışı büyük tehlike Dubai Group Sigorta Genel Müdürü Çetin Alanya, sigorta sektörü büyümesinin GSMH büyümesi ile çok yakından ilgili olduğunu söyleyerek, 2009 yılı için özellikle yabancı ekonomistlerin Türk ekonomisi için eksi büyüme öngördüklerini belirtti. “Hükümetin hedefi ise IMF anlaşmasına bağlı olmakla beraber yüzde 2 civarında olacak gibi” diyen Alanya, bütçede öngörülen yüzde 4 büyümenin hiçbir şekilde tutturulamayacağı görüşünde olduğunu iletti. Alanya şöyle devam etti: “Orta yol olarak sıfır büyümeyi ele aldığımızda sigorta sektörü için nominal küçülme kaçınılmaz olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan ortalama enflasyon beklentisi yüzde 7 civarındadır. Bu hasar maliyetlerini artırıcı bir faktördür. Nominal küçülme, sigortalı sayısında azalma ve buna bağlı olarak tahsil edilecek nakitlerde azalma demektir. Azalan tahsilatla daha yükselecek hasar maliyetlerini karşılamak nakit çıkışı gerektirir. Nakit çıkışını önlemek için her fiyattan sigorta satışı ise 2009 ve 2010 yıllarının tehlikeye atılması demektir. Maalesef birçok şirket bu yanlış yolu seçecektir. Bunun olmaması için tüm fiyatlarda yukarı doğru hareket en doğrusudur. Bazıları rakiplerini zayıflatarak sektör dışına atmaya çalışacaklarını şimdiden beyan ettiler. Bunun ne kadar doğru bir strateji olduğu tartışma götürür. Başkalarını sektör dışına atmaya uğraşırken katlanılacak zararın iyice tahmin edilmesi gerekir.” Bunun yanı sıra hasar maliyetlerini düşürücü önlemlerin alınmasının, tahsilatı yapılamayan poliçelerin derhal iptali, giderlerden tasarruf edici önlemlerin süratle alınması gibi, her kriz döneminde alınan önlemlerin uygulanması gerektiğini vurgulayan Alanya, “Bazı mevzuat düzenlemeleri de sektöre yardımcı olacaktır. Ancak bunların sektör bazında topluca kamu otoritesine iletilmesi gerektiği düşüncesindeyim. Bu bağlamda Birliğin Hazine Müsteşarlığı ile vakit geçirmeden ortak çalışma yapması gerekmektedir” dedi. Çetin Alanya, geçtiğimiz senenin 2001 krizinden beri en kötü sonuçların alındığı bir yıl olarak adlandırabileceğini söylerken, tüm teknik ve mali tablolar yayınlanmadan daha detaylı görüş bildirmenin doğru olmadığını söyledi. Alanya, “2008 yılına ait elimizde sadece üretilen prim bazlı sonuçlar var. Bu açıdan parlak bir yıl değil. Reel küçülmeden söz ediyoruz. Öz kaynak getirisi de ortalama faiz hadlerinin nerede ise üçte biri civarında. Bu da başarı ise başarıdır. Değilse nerede hata yapıyoruz diye sorulmalıdır” dedi. KASKODA HEM SİGORTALI AZALDI HEM FİYATLAR DÜŞTÜ Alanya, kaskodaki daralmayla ilgili olarak ise şunları söyledi: “Poliçe adetlerinde bir gerileme görülüyor. 2008 yılında bir önceki yıla göre 56 bin daha az sayıda poliçe düzenlenmiş. 2007 yılına göre poliçe sayısında yüzde 1.5 oranında azalma görülüyor. Bu acaba 2008 yılının tamamında mı böyle seyretti diye baktığımızda ilginç bir sonuçla karşılaşıyoruz. 2008 Eylül ayı sonu itibariyle 2007 Eylülüne göre poliçe sayılarında 124.000 poliçelik bir fazla var. Ama toplam primler 2007 Eylül sonuna göre daha düşük. Bu iki hususa işaret ediyor: İlki, 2008 yılında satılan tüm araçlar için kasko sigortası yapıldığını varsaydığımızda eski sigortalıların bir bölümünü kaybetmişiz. İkincisi ise tam doğru sonuç vermese de yine de bir ölçü olarak ele aldığımızda toplam primi poliçe adedine böldüğümüzde poliçe başına düşen primin de yüzde 5.4 oranında azaldığını görüyoruz. Demek ki Eylül 2008 sonunda hem eski sigortalılarımızın bir bölümünü kaybetmişiz, hem de rekabetin etkisi ile yüzde 5.4 oranında daha ucuza sigorta yapmışız.” Aynı karşılaştırma aralık sonları itibariyle yapıldığında ise, yılın son üç ayında geçen yılın son üç ayına göre toplamda 180.500 daha az sayıda poliçe üretilerek tüm yılın 56.000 eksik poliçe ile kapatıldığını aktaran Alanya, “Bu bence büyük ölçüde ekonomik kriz etkisi ile sigorta piyasasından çekilmenin göstergesidir. Bir diğer gösterge, ortalama prim 2008 yılının eylül sonunda 859 TL iken, aralık sonunda bu tutar 823 TL ye düşüyor. Buradan da iki sonuç ortaya çıkıyor. Yılın son üç ayında hiç yeni araç satılmamış diye düşünürsek, bu zaman aralığına düşen tüm eski poliçelerin yüzde 16’sını kaybetmişiz. Gerçek bu olmadığına göre bu sefer mevcut portföyümüzün yüzde 20’sinin üzerinde sigortalıyı kaybettik demektir. Bu doğrudan krizin etkisidir. Öte yandan fiyatlarımızı eylül sonuna göre yüzde 4 ucuzlatmış olmamıza rağmen bu kaybı da önleyememişiz demektir. Fiyat düşmeleri mevcut portföyü elde tutmamızı sağlamamış ve daha ucuza sigortalar hale gelmişiz.” ‘REKABETİN SONUÇLARI YAŞAYARAK GÖRÜLECEK’ Kasko portföyünün bu sonucunda hem rekabetin hem de yılın son çeyreğinde krizin etkisinin birlikte görüldüğünü kaydeden Çetin Alanya, sigortalı sayısı azalırken fiyat düşürerek rekabetin sonuçlarının yaşayarak görüleceğini söyledi. Alanya, “Herkes lütfen karlıyım ya da zararlıyım derken, teknik olmayan bölümden aktarılan yatırım gelirlerini hesaba katmadan, sadece bileşik oranları üzerinden konuşursa, daha doğru şeylerden konuşuyor ve ona göre önlem alıyor oluruz diye düşünüyorum. Sektör yapıcısı büyük şirketlerimize bu bapta epey iş ve sorumluluk düşüyor bence” şeklinde konuştu.