Hazine Müsteşarlığı, üyeleri ve çalışanlarına emekliliğe yönelik taahhütte bulunan vakıf, sandık ve derneklere yönelik aktüeryal denetimle ilgili yeni düzenlemeyi hayata geçirdi. Düzenlemeyle vakıf ve sandıklardaki mevcut durum da ortaya çıkacak. Düzenlemenin orta vadede Bireysel Emeklilik Sistemi'ni de (BES) olumlu etkilemesi, vakıf ve sandıklardan BES'e aktarımların hızlanması bekleniyor. Hazine Müsteşarlığı'nın 1 Mart 2009 tarih, 27.156 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Emekliliğe Yönelik Taahhütte Bulunan Kuruluşların Aktüeryal Denetimi Hakkında Yönetmelik"e göre, söz konusu kuruluşlar (hizmet sunucuları) yıllık dönemler halinde "aktüerya raporu" hazırlayarak, ilgili olduğu yılı takip eden yılın mayıs ayı sonuna kadar Hazine Müsteşarlığı'na gönderecek. Söz konusu kuruluşlar ayrıca, içeriği müsteşarlıkça belirlenen elektronik veri setini altışar aylık dönemler halinde hazırlayarak ilgili olduğu dönemi takip eden 2. ayın sonuna kadar Hazine'ye göndermeleri gerekiyor. Hazine'nin yaptırımı yok Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılan değerlendirme sonucunda aktüeryal dengenin bozulduğu ya da üye ve çalışan haklarının tehlikeye düştüğünün tespiti durumunda müsteşarlık hizmet sunucusunu bildirecek. Hazine'nin herhangi bir yaptırım gücü yok. Hazine'nin yaptığı değerlendirmenin sonucu, Hazine ve ilgili vakıf, sandık arasında kalacak. Kamuoyuna duyurulmayacak. Bu konu aslında uzun bir süredir gündemde. Aktüeryal denetimin amacı da vakıf ve sandıklardaki mevcut durumu ortaya çıkarmak. Uzmanlar, bu kuruluşların bugüne kadar varlık yükümlülük dengesi yeterince gözetilmediği için açıkların oluştuğunu, bu açıkları da bağlı oldukları kurumlardan karşıladıklarına dikkat çekiyor. Vakıf, sandık ve derneklerin varlık ve yükümlülük dengelerini gösteren aktüerya raporu hazırlamaları için BES'e aktarım yapmış olmaları da şart değil. BES'e aktarım yapmayan vakıf ve sandıkların da bu yükümlülükleri yerine getirmesi gerekli. Türkiye'de emekliliğe yönelik taahhütte bulunan vakıf ve sandıkların sayısı tam olarak bilinmiyor. Ancak, bunların sayısının 200'e yakın olduğu tahmin ediliyor. Listeye kayıt yapılacak Emekliliğe yönelik taahhütte bulunan hizmet sunucuları ayrıca, haziran ayı başına kadar gerekli bilgi ve belgelerle birlikte listeye kayıtlarının yapılması için müsteşarlığa yazılı bildirimde bulunacak. Yönetmeliğin yayım tarihinden sonra emekliliğe yönelik taahhütte bulunanlar ise yetkili kurullarının buna ilişkin kararını müteakip üç ay içinde yazılı bildirimde bulunacak. Listeye kayıt için gerekli belgeler de yönetmelikte vakıf, sandık vs adresi ve iletişim bilgileri, yöneticilerinin ad ve unvanları ile iletişim bilgileri, kuruluşuna esas teşkil eden belgelerin birer örneği, sunulan emeklilik taahhüdünün türü ve buna dayanak teşkil eden belgenin bir örneği, aktif ve pasif üye sayıları olarak bildirildi. Çalışanlarına ve üyelerine emeklilik taahhüdünde bulunan vakıf, sandık gibi kuruluşların aktüeryal esaslar açısından denetlenmediğini, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün bunları mevzuat açısından denetlediğini belirten Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri, aktüeryal denetimin çok önemli bir adım olduğunu vurguluyor. Emekliliğe yönelik taahhütte bulunan vakıf, sandık ve derneklerden BES'e aktarımların başladığını hatırlatan yetkililer, bu aktarımların beklendiği kadar hızlı olmadığını ancak bu yıl hızlanmasını beklediklerini dile getiriyor. Hazine Müsteşarlığı'nın 9 Ağustos 2008'de yürürlüğe giren "Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Bireysel Emeklilik Sistemi'ne ve Yıllık Gelir Sigortasına Aktarım Hakkındaki Yönetmelik" de çalışanlarına ve üyelerine emeklilik taahhüdünde bulunan vakıf, sandık ve derneklerdeki birikimlerin BES'e aktarılması imkanı veriyor. 2008 yılı aralık ayında bir vakfa ait 30 milyon TL civarındaki birikim, Başak Groupama'nın bireysel emeklilik planlarına aktarıldı. Bunun, yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden bu yana geçen 4 ay içinde bu yönetmelik kapsamında gerçekleşen ilk aktarım olduğu ileri sürüldü. Aynı vakfa ait 15 milyon TL civarındaki birikimin bu yıl içinde yine Başak Groupama bireysel emeklilik planlarına aktarılması için anlaşma sağlandığı kaydedildi. Gökhan Dereli / ING Emeklilik CEO'su Uygulanması için en az 2 yıl gerekli Hazine Müsteşarlığı'nın yeni düzenlemesiyle vakıf ve sandıkların finansal yapıları ve buna ek olarak aktüeryal yapılarının ortaya çıkacağını belirten ING Emeklilik CEO'su Gökhan Dereli, "Finansal yapı ile aktüeryal yapı iç içe olmakla birlikte, finansal yapı bugünü ve çok kısa geleceği gösteriyor; aktüeryal yapı ise gelecekteki yukümlülüklerinin bugünkü değerini göstermesi açısından çok daha anlamlı" diyor. Bu konuda, aktüeryal raporları kimlerin hazırlayacağı sorusunun sorulabileceğini ifade eden Dereli, şunları söylüyor: "Zaten yasal olarak halihazırda bu tür vakıf ve sandıklar her yıl böyle bir rapor hazırlatmak ve aktüere onaylatmak durumunda. Yoksa genel kurul yapamazlar. Burada önemli olan bunların artık Hazine'ye gönderilmek zorunda olması. Hazine, gönderilecek aktüeryal raporu yeterli bulmazsa ne olacak? Bu gerçekten mükemmel düzenlemenin uygulanabilmesi için zamana ihtiyaç var. Bu da en az iki yıl." Yönetmelik ne getiriyor * Aktüeryal denetimle söz konusu kuruluşların, aktüeryal (varlık-yükümlülük) dengesinin bozuk olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanıyor. * Çalışanlarına yönelik emeklilik taahhüdünde bulunan vakıf, sandık ve dernekler yıllık dönemler halinde "aktüerya raporu" hazırlayarak ilgili olduğu yılı takip eden yılın mayıs ayı sonuna kadar Hazine Müsteşarlığı'na gönderecek. * Hazine tarafından yapılan değerlendirme sonucunda aktüeryal dengenin bozulduğu ya da üye ve çalışan haklarının tehlikeye düştüğünün tespiti durumunda müsteşarlık hizmet sunucusunu bildirecek ve gerekli önlemlerin alınmasını isteyebilecek. ALP SÜER / REFERANS