KONUT FİYATLARI ALIM İÇİN CAZİP

Ekonomist Dergisi'ne konuşan Onaran, ocak ayı kredilerini aralığın yüzde 30 üzerinde kapatacakların vurgularken konut fiyatlarının da şu anda makul seviyede olduğunun altını çiziyor. Onaran “Fiyatlar harekete geçmek için güzel bir noktada” diyor.


GÜNCEL KONUT KREDİSİ FAİZLERİ İÇİN TIKLAYIN


Türkiye’de mortgage (tut-sat) sektörü, 2006’da yüzde 78, 2007’de yüzde 39, 2008’de ise yüzde 21 oranında büyüyerek 37.5 milyar TL’lik hacme ulaştı. Sektör 2004’ten bu yana ise yaklaşık 15 kat büyüme gösterdi.

2008’in ilk üç ayına inanılmaz hızla başlayan sektör, bu dönemde yaklaşık yüzde 10.5 oranında büyüme kaydetti. Böylece sektör, 2008’de gösterdiği yüzde 21 oranındaki büyüme performansının yüzde 10.5’lik kısmını ilk üç ayda gerçekleştirmiş oldu. Fakat daha sonra bu büyüme hızı azaldı ve son çeyrekte 2008’in Ekim-Aralık döneminde sektörün kullandırdığı kredi miktarı, 486 milyon TL oldu.

Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran, şu an 37.5 milyar TL olan mortgage kredisi kullanım miktarının bu yılın sonunda yüzde 5-6 oranında büyüme göstererek, 40 milyar TL’ye ulaşacağını öngördüklerini söylüyor. Onaran, başta mortgage ve konut sektörü olmak üzere, finans piyasalarında önümüzdeki döneme ilişkin beklentiler hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

Ekonomist: Merkez Bankası’nın (MB) son yüzde 2 oranındaki faiz indirimi, konut kredi faizlerine nasıl yansıdı?
’ 

Cemal Onaran: Faiz indirimi, mortgage sektörünü olumlu etkiledi. Faiz indirimiyle birlikte bankalar da fonlama maliyetlerine bakarak kredi faizlerinde indirime gittiler. Talep arttıkça, konut fiyatları da yukarıya gidecektir.

Konut kredi faiz oranları önümüzdeki dönemde hangi seviyeye gelir?

Onaran: MB’nin faiz indirmesine paralel tabii ki, konut faizlerinde bir miktar aşağı doğru gerileme yaşanacaktır. Ama bu gerileme, insanların ödeme planlarını çok fazla değiştirecek boyutta olmaz. Konut faizlerinin yüzde 1’in altına inmesi mümkün değil. Ama konut faizi oranlarının önümüzdeki dönemde yüzde 1.40’lar seviyesine oturacağını tahmin ediyoruz.

Konut kredi faizlerindeki düşüş, sizin iş hacminizde bir artışa neden oldu mu?

Onaran: Faiz indirimi ve buna paralel olarak bankaların konut kredisi tarafında faizlerini düşürmesiyle birlikte sektörde bir canlanma ve kıpırdanma başladı. Garanti Bankası olarak bu ayın sonunda bir önceki aya göre yüzde 25-30 daha fazla konut kredisi kullandıracağız. Rakamlar bunu söylüyor.

Faiz indirim kararı dövizin ateşini düşürmeye yetmedi. Peki bu konut kredileri açısından bir handikap oluşturur mu?

Onaran: Hayır, bir handikap oluşturmaz. Şöyle; döviz üzerinden satılan konutların fiyatları bu anlamda pahalılaşmış oluyor ama artık piyasa TL’ye dönmeye başladı. Konut üreticileri bundan sonra dolar bazında fiyatlarını düşürecekler.

Kriz nedeniyle konut kredilerinin geri ödemelerinde bir sorun yaşanıyor mu?

Onaran: Konut kredilerinde geri ödeme sorunu, bankacılık sektörünün genel ortalamasına göre düşük seviyelerde. Konut kredilerinde sorunlu kısmın oranı, yüzde 1’ler civarında. Bu dönemde kredi başvurularının geri çevrilme oranında da bir artış olmadı.

Garanti Bankası olarak siz böyle bir sorun yaşıyor musunuz?

Onaran: Başvurularda ret oranında artıştan söz edemeyiz. Garanti Bankası olarak kriz döneminde bununla övünüyoruz. Hakikaten hiçbir kredi politikamızda farklılığa gitmedik. Yani, ne vade kısıtladık ne ürün kısıtlaması getirdik. Politikalarımız işlerin iyi olduğu dönemde neyse, krizden bahsedilen dönemde de aynı oldu. Hiçbir farklılığa gitmedik. Dolayısıyla ret oranlarımızda bir farklılık yok. Ancak ekonomik konjonktür, taleplerin azalmasına neden oldu.

Konut fiyatlarındaki düşüş, önümüzdeki dönemde de devam eder mi?

Onaran: Daha da gerilemez. Yani şöyle çünkü tamamen talebe bağlı. MB’nin faiz indirim kararıyla birlikte, bankalar da konut faizlerinde indirime gittiler. Bu olumlu hava, konut piyasasında bir kıpırdanmaya neden oldu. Talep arttıkça konut fiyatları hep yukarı gider.

Şu an sizce ev almak için uygun bir zaman mı?

Onaran: Tüketiciler her zaman ‘en ucuz faizi bulayım’ diye bekledikleri noktada, buldukları iyi evi elinden kaçırmış olabiliyorlar veya evi daha pahalıya satın almak durumunda kalabiliyorlar. O nedenle tüketicilere, istedikleri evi makul fiyata bulduklarına inandıklarında hiç beklemeden harekete geçmelerini öneriyoruz. Çünkü faizler birkaç puan düşecek diye beklediğiniz noktada bazı fırsatları da elinizden kaçırmış olabiliyorsunuz. Konut fiyatları bence şu anda makul seviyededir. Müşteriler açısından harekete geçmek için güzel bir noktada olunduğunu söyleyebiliriz.

2009’u piyasalar açısından nasıl görüyorsunuz. İşler sizce ne zaman açılır?

Onaran: Temkinli konuşmakta fayda var; 2009’un ilk altı ayından çok fazla bir şey beklememek lazım. Altı ayından sonraki gelişmeler ne olacak, onu tamamıyla dünya ekonomisindeki gelişmeler ve bunun uzantısı Türkiye ekonomisindeki gelişmeler belirleyecek.
’ 

Mart ayında yerel seçimler var. Bunun dışında IMF’den gelecek 20 milyar doların üstünde bir paradan bahsediliyor. Bu ikisini birleştirdiğiniz zaman bunlar sektör için bir artı mıdır?

Onaran: Ekonomide yaşanacak her türlü olumlu gelişme, konut piyasasına da çok olumlu bir şekilde yansıyor. Bütün bu bahsettiğiniz ekonomide yaşanacak olumlu şeyler de insanların önlerini daha rahat görmelerine imkan tanıdığı noktada konutta hareket olacaktır.

Siz çok sık Anadolu’ya gidip geliyorsunuz. Anadolu’daki konut piyasanın şu anki fotoğrafı nedir?

Onaran: Anadolu’daki konut talebine bağlı olarak, konut piyasası inanılmaz hareketli.

Konut tarafında öyle 3-4 bin adetlik değil de birkaç bloktan oluşan havuzlu sitelerin yapıldığını görüyoruz. Anadolu insanı tıpkı İstanbul’daki gibi güvenlikli lüks site yaşamı istiyor. Anadolu’daki evlerin fiyatları çok daha ucuz olduğu için orada konut kredisi hacimleri daha küçük ama adetsel olarak çok daha canlı.

Bunun dışında Anadolu’da konut kooperatifçiliği hızla gelişiyor. Böylece daha ucuz ve kaliteli konutlar yapılıyor. Garanti Bankası olarak biz de bu tür kooperatiflere kredi desteği veriyoruz. Bunun dışında alışveriş merkezi (AVM) yatırımları Anadolu’da halen gözde.

Mortgage hakkında her soru on-line yanıtlanıyor

Garanti Bankası olarak mortgage sektörünün lideri olduklarını ifade eden Onaran, yeni mortgage ürünleri hakkında ise şu bilgileri veriyor:

“Şimdi yeni ürünler Garanti’de hiç bitmiyor. Vitrinimizde 24 tane mortgage ürünümüz var. Çağrı merkezimize her gün 500’ün üzerinde çağrı geliyor. Tüketici ihtiyaçları neyi gerektiriyorsa Garanti Mortgage her zaman ona yanıt veriyor. Biz en son 444 EVİM projesini yapmıştık. Şimdi de internet üzerinden online danışmanlık hizmeti verdiğimiz “web chat” dediğimiz hizmete başladık. Buna göre, www.garantimortgage.com sitesini ziyaret eden kullanıcılar, hafta içi 09:00-18:00 saatleri arasında mortgage uzmanlarıyla online görüşme yaparak, mortgage hakkında merak ettikleri soruları anında yöneltebilecek ve yanıt alabilecek. Site üzerinden online görüşme yapma olanağı da sağlayan sistem sayesinde, ziyaretçiler, çalışma saatleri dışında merak ettikleri konularda mortgage uzmanlarına e-posta gönderebilecek.”

Okhan Şentürk/Ekonomist