Kriz nedeniyle 2008 yılında dünyada emeklilik fonları yüzde 20 küçülerek, 5 trilyon dolar kayba uğradı. Türkiye’de ise bireysel emeklilik sistemine girenlerin yatırımlarında hisse senedi yerine risksiz yatırım araçlarını tercih etmeleri yüzünden fonlar ciddi artış gösterdi. GLOBAL krize rağmen 2008’de hem katılımcı sayısı hem de fon büyüklüğü açısından artış gösteren bireysel emeklilik sektörü, 2009 yılında da aynı büyüme trendini sürdürmeyi planlıyor. Bugün bireysel emeklilikte katılımcı sayısı 1 milyon 748 bine, toplam fon tutarı da 6.4 milyar TL’ye yükseldi. Böylece geçen yıla oranla fon büyüklüğü yüzde 32 artış gösterdi. Global kriz nedeniyle başta ABD ve Avrupa olmak üzere neredeyse tüm dünya ülkelerindeki emeklilik fonlarında ciddi oranlarda değer kayıpları yaşanırken, Türkiye’de ise gelişmesindeki en önemli neden; katılımcıların fon yatırım tercihlerinde muhafazakar davranıp, ağırlıklı olarak hazine bonosu ve devlet tahvilini seçmeleri etken oldu. Kriz nedeniyle 2008 yılında dünyada emeklilik fonları yüzde 20 küçülerek, 5 trilyon dolar kayba uğradı. Kayıpların çoğu da 3.3 trilyon dolar ile ABD’de gerçekleşti. ABD’yi 300 milyar dolar ile İngiltere, 200 milyar dolar ile de Avustralya izledi. Hisse senetlerine yatırılan emeklilik fonlarının oranı bugün ABD’de de yüzde 60-65 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran yüzde 10’un altında. Türkiye’de emeklilik fonlarının yaklaşık yüzde 86’sı kamu borçlanma araçları ve ters repo gibi sabit getirili yatırım araçlarından oluşurken, buna karşın hisse senedi oranı ise yüzde 8’de kaldı. Emeklilik şirketlerinin yöneticileri, katılımcıların daha güvenli yatırım ve spekülatif olmayan yatırım araçlarına olan eğiliminden dolayı Türkiye’de emeklilik fonlarında yatırım konusunda daha muhafazakar bir tutum sergilendiğini belirterek, "Bugün sektörde bireysel emeklilik fonlarının portföy dağılımına baktığımızda ağırlığın hisse senetlerinden ziyade sabit getirisi olan devlet kağıtlarında olduğunu görüyoruz. Bu portföy dağılımı sebebiyle emeklilik fonlarında diğer ülkelerdeki gibi değer kayıpları oluşmamıştır. Katılımcıların ağırlıklı olarak sabit getirili yatırım araçları içeren fonları tercih etmiş olmaları, 2009 yılında da bugünkünden farklı bir tablonun oluşmayacağını gösteriyor" dedi. Kriz etkilemedi aksine büyüyoruz Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Yusuf Yeşilırmak: Global kriz sektörü etkilemediği gibi kriz ortamında da büyümeye devam etmiştir. Özellikle, krizin etkilediği ülkelerde emeklilik fonlarının hisse senedi ağırlığı taşıması nedeniyle ciddi boyutlarda küçüldü. Türkiye’de ise sigortacılık sektöründeki büyümenin devam etmesinde, bireysel emeklilik müşterilerinin yatırımları konusunda muhafazakar bir yaklaşım sergilemeleri ve katılımcı artışı neden oldu. Mesela, hisse senetlerine yatırılan emeklilik fonlarının oranı ABD’de yüzde 60-65 seviyesinde iken, Türkiye’de bu oran yüzde 5-10’dur. Yatırımların büyük bir bölümü kamu ve likit fonlardadır. Emeklilik fon büyüklükleri arttı AvivaSa Genel Müdürü Meral Egemen: Dönemsel durgunluklar yaşansa dahi bireysel emekliliğin vardığı nokta beş yıl önce ortaya konan hedefler doğrultusundadır. Global kriz, dünyada özellikle bankacılık ve sigortacılık devlerini etkilemiştir. Ancak Türkiye’nin farklı dinamikleri olması nedeniyle krizin etkileri farklı yaşanmıştır. Bireysel emeklilik ise büyümesini sürdürmüştür. Gelişmiş ülkelerde emeklilik fonlarının erimesinin öncelikli nedeni hisse senedi ağırlıklı fonlarda değerlendirilmesidir. Ancak Türkiye’de yatırımların daha büyük ağırlıkla portföylerinde hazine bonosu, devlet tahvili gibi sabit getirili menkul kıymetleri içeren fonlarda yoğunlaştığını görüyoruz. Özellikle krizin etkilerinin yoğun olarak yaşandığı Eylül-Ekim aylarında Türkiye’deki bireysel emeklilik fonları büyüklüklerini artırmaya devam etmiştir. 2009 bizim için zor bir yıl olacak Finans Emeklilik Genel Müdürü Ajlan Sözütek: Sektörde ilk 3 yılda yaşanan büyüme hızının 2007 ve 2008’de yavaşladığı gözleniyor. Bunun en önemli nedenini, 2008’in ikinci yarısından sonra dünyada yaşanan ve etkilerini yavaş yavaş Türkiye’deki piyasalarda da hissetmeye başladığımız ekonomik krizden dolayı bireysel emeklilik sistemine düzenli olarak katkı payı yatıramayacağını düşünenler oluşturmaktadır. Herhangi bir nakit ihtiyacını emeklilik birikimi ile kapatmak isteyenler ile bireysel emeklilik fonlarının getirisinden veya aldığı hizmetten memnun olmayarak sistemden erken çıkış yapan katılımcı sayısındaki artış da büyüme hızındaki düşüşün diğer nedenleri olarak sayılabilir. 2009 yılı ise bizim için de zor bir yıl olacak. Hürriyet