Yazdır
Bireysel emeklilik sistemi (BES), 22. yılına yaklaşırken, katılımcılarına sağladığı getirilerin yanı sıra yurt içinde uzun vadeli tasarruf seviyesini artırarak ülke ekonomisine katkı sağlamaya devam ediyor.
Emeklilik Gözetim Merkezinden derlenen bilgilere göre, 31 Mart itibarıyla BES'te katılımcıların fon tutarı 1 trilyon 146 milyar 665,2 milyon liraya, devlet katkısı fon tutarı ise 150 milyar 754,2 milyon liraya ulaştı. Böylece BES'teki katılımcıların fon büyüklüğü 1 trilyon 297 milyar 419,4 milyon lirayı buldu. OKS'de ise katılımcıların fon tutarı, devlet katkısı fon tutarıyla birlikte 94 milyar 81,6 milyon liraya yükseldi.
BES havuzunda toplam fon büyüklüğündeki artış 157 milyar lirayı aştı
2024 sonunda BES'teki katılımcı sayısı 9 milyon 526 bin 390, katılımcıların fon tutarı da 1 trilyon 2 milyar 570,3 milyon lira olarak kaydedilmişti. Devlet katkısı fon tutarı ise 137 milyar 497,3 milyon lira olarak gerçekleşmişti.
Söz konusu dönemde OKS'ye bakıldığında, çalışanların biriktirdiği fon tutarı 81 milyar 724,3 milyon lira, devlet katkısı ise 5 milyar 437,5 milyon lira olmuştu. Sektör 2024 yılını BES ve OKS dahil toplamda 1 trilyon 227 milyar 229,4 milyon lira fon büyüklüğü ve 17 milyon 101 bin 701 katılımcı ile tamamladı.
Böylelikle 2024 sonundan 31 Mart'a kadar geçen sürede, BES'te katılımcı fon tutarı devlet katkısı dahil 157 milyar 351,8 milyon lira artış gösterirken, OKS katılımcılarının biriktirdiği fon tutarı da devlet katkısı dahil 6 milyar 919,8 milyon lira yükseliş kaydetti.
BES ve OKS'deki katılımcıların fon tutarında, devlet katkısı fon tutarları da dikkate alındığında 2024 yıl sonundan 31 Mart 2025'e kadar 164 milyar 271,6 milyon liralık artış görüldü. Aynı dönemde BES'te katılımcı sayısı 165 bin 978 kişi artarak 9 milyon 692 bin 368’e çıkarken, OKS dahil toplam katılımcı sayısı 17 milyon 249 bin 586'ya yükseldi.
18 yaş altı BES katılımı 1 milyon 494 bin kişiyi aştı
Türkiye'de Haziran 2021'de hayata geçirilen ve 18 yaş altı çocukların gönüllü sisteme dahil olması amaçlanan uygulama büyümeye devam ediyor.
31 Mart itibarıyla 18 yaş altı katılımcıların fon büyüklüğü 43,6 milyar lira oldu. Fon tutarının 35 milyar 641,9 milyon lirasını katılımcıların biriktirdiği fonlar oluştururken, devlet katkısı fon tutarı 7 milyar 927,7 milyon lira olarak gerçekleşti. Sisteme 1 milyon 494 bin 184 çocuk dahil olurken, en çok katılım 136 bin 648 ile sıfır yaşta görüldü.
31 Aralık 2024'ten 31 Mart 2025'e kadar geçen sürede 18 yaş altı uygulamasındaki kişi sayısı 74 bin 240 kişi artarken, fon büyüklüğü devlet katkısı dahil 9 milyar 185 milyon 997 bin artışla 43 milyar 569 milyon 546,6 bin liraya yükseldi.
Kredi için 241,6 milyon liralık BES fonu teminat olarak gösterildi
Söz konusu tarihte bankalar tarafından iletilen kredi başvuru sayısı 1386, gösterilen teminat tutarı ise 292 milyon 193 bin lira oldu.
Emeklilik şirketleri, 1224 kredinin 250 milyon 446 bin liralık teminatına onay verirken, yapılan başvuruların yüzde 85’i olan 1189 kredinin başvurusu kesinleşti ve merkezi alacağın devri fonuna aktarılan teminat tutarı 241 milyon 561 bin lira oldu.
Evlilik ve konut edinimi için hayata geçen kısmi ödeme uygulaması kapsamında, 31 Mart itibarıyla evlilik için 22 sözleşmeden 9,7 milyon lira, konut alımı için 350 sözleşmeden 225,3 milyon lira olmak üzere toplam 372 sözleşmeden toplam 235 milyon liralık ödeme yapıldı.
Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş, AA muhabirine, Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) katılımcı sayısı ve birikim tutarıyla büyümeye devam ettiğini belirterek, "Büyümenin itici gücü 18 yaş altından geliyor. Aileler özellikle yeni doğan bebeklerini BES'e dahil etme konusunda istekli görünüyor." ifadesini kullandı.
Katılımcıların kendi istekleriyle sisteme girdiği bölümü ifade eden gönüllü BES'te 9,7 milyon katılımcının birikimlerinin 1,3 milyar liraya ulaştığını anımsatan Aktaş, çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edildiği Otomatik Katılım Sistemi'nde (OKS) ise 7,6 milyon çalışanın 95 milyar liraya ulaşan birikimi bulunduğunu paylaştı.
BES havuzunda altın fonlarına ilgi artıyor
Aktaş, son bir yılda BES havuzunda yıllık yüzde 70 ila 80 seviyelerine ulaşan getiriyle altın fonlarının ilk sıralarda yer aldığını belirterek şunları kaydetti:
"Altının uluslararası piyasalardaki yükselişi, yatırımcılarda altın iştahını artırıyor. BES yatırımcıları bir taraftan altın fonlarında yatırımlarını artırırken, diğer taraftan fonların değer artışından faydalanıyorlar. Çift taraflı bu etkiyle BES havuzundaki altın yatırımları, tüm birikimin yüzde 37'sine ulaştı. Bu büyümeyle sistemde altın fonlarında yatırımı olanların sayısı 7 milyonu aştı."
TEFAS altın fonlarında stopajın yüzde 15'e yükselmesiyle de BES altın fonlarının cazibesinin arttığını belirten Aktaş, "BES'te emeklilik hakkının kazanılmasıyla yüzde 5'e düşen stopaj, TEFAS'a karşı BES altın fonlarını bir adım ileri taşırken, yüzde 30 devlet katkısının olması BES altın fonlarını daha da parlatıyor." değerlendirmesini yaptı.
Altın fonlarına olan ilgide hisse senedi piyasasındaki karmaşanın da etkili olduğunun altını çizen Aktaş, toplam hisse senedi yatırımlarının yüzde 19'a gerileyerek, altın yatırımlarının yaklaşık yarısı seviyesinde bulunduğunu bildirdi.
Aktaş, BES yatırımcılarının hisse senedi fonlarından çıkışlarının devam etmesinin ve değer kayıplarının BES havuzundaki hisse yatırımlarının oranını azalttığını belirterek, "Temmuz 2024'ten bu yana düşmekte olan hisse senedi piyasası, son dönemde yatırımcılar tarafında Trump etkisiyle daha da endişeyle izleniyor." ifadelerini kullandı.
"BES portföyü çeşitlendirilmeli"
BES yatırımlarında uzun vadeli düşünülmesi ve BES portföyünde çeşitlendirme yapılması gerektiğini kaydeden Aktaş, "BES'e girerken altın, hisse senedi, agresif değişken, endeks, dış borçlanma araçları fonları gibi yüksek riskli fonlara yatırım yapılması getiri potansiyelini artıracaktır. Emeklilik tarihine doğru ise temkinli değişken fonlar ve para piyasası fonlarına kademeli bir geçiş planlanarak, risk düşürülebilir." görüşünü paylaştı.