Yazdır
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak’ın “Milli gelir hesaplarını büyük oranda etkileyen ‘Stoktaki Değişiklikler’ kaleminde stok değişikleri ile istatistiki hatanın birbirinden ayrılması düşünülmekte midir? Böyle bir düşünce var ise stok değişimlerinin ayıklanmasının ardından cari fiyatlardan sabit fiyatlara dönüşüm nasıl yapılacaktır? Bu konuda bir çalışma yürütülmekte midir?“ şeklindeki soru önergesine yanıt verdi.
"Stok değişimi GSYH büyümesine yüksek oranda negatif katkı veriyor"
Şimşek, dönemsel GSYH (Gayrisafi Yurt İçi Hasıla) hesabında stok değişimleri kalemine ilişkin ayrı bir hesap yapılamadığını belirterek, GSYH büyümesinde temel alınan yöntemin üretim yöntemi olduğunu, üretim yöntemi ile harcama yönteminin dengelenmesinde stok değişimi kaleminin dengeleme bileşeni olarak kullanıldığını kaydetti. Ekonomim'den Canan Sakarya'nın haberine göre, stok değişiminin uzun bir süredir GSYH büyümesine yüksek oranda negatif katkı verdiğini belirten Şimşek’in, soru önergesine verdiği yanıt şöyle:
“Bunun en temel nedeni üretim yönteminde kullanılan ÜFE, İnşaat Maliyet Endeksi, Konut Fiyat Endeksi (TCMB), Hizmet ÜFE gibi deflatörlerin artışlarının, harcama yönteminde kullanılan TÜFE, YD-ÜFE ve ithalat birim değer endeksi gibi deflatörlerin artışlarına göre daha farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Fiyat hareketlerinin çok değişken olduğu, harcama ve üretim yöntemlerine göre kullanılan deflatörlerin değişim olarak birbirlerinden ayrıştığı duruklarda stok değişiminin katkısı da negatif veya pozitif anlamda yüksek olabilmektedir. Bu durum sadece ülkemiz özelinde olmayıp, özellikle salgın sürecinden sonra bir çok ülkede de ÜFE ve TÜFE endekslerinde ayrışmanın olduğu gözlenmiştir.
2025 yılı eylül ayında yapılması planlanan ana revizyon kapsamında, dijitalleşme ile birlikte gelişen veri kaynaklarıyla bağımsız yıllık GSYH hesaplamalarında yıllık bazda stok değişimine ilişkin bir hesap geliştirilmesi yönünde çalışmalar planlanmaktadır. Kullanılabilecek alternatif veri kaynaklarının kalitesine ve güvenirliliğine bağlı olarak stok değişimi hesabının ayrıca yapılabilmesi ve yıllık bazda stok değişimi ile istatistiki hata katkılarının ayrıştırılması mümkün olabilecektir.”
"Doğru analiz yapılamıyor"
Soru önergesine gelen yanıtı değerlendiren CHP Tekirdağ Milletvekili Öztrak, GSYH verilerinde stok değişiklikleri kalemi ve istatistiki hatanın iç içe geçmiş olması nedeniyle büyüme ile ilgili doğru analiz yapılamadığını belirtti.
Bakan Şimşek: Kayıtdışılıkla etkin mücadelede etkin bir güvenlik müessesi tesis ettik
Bakan Şimşek'ten 'carry trade' iddialarına yalanlama
Şimşek: Vergide adaleti daha da güçlendireceğiz
Şimşek'ten iş gücü ve sanayi üretimi değerlendirmesi
Bakan Şimşek: AR-GE harcamalarını iki katına çıkardık
Şimşek'ten risk primi açıklaması