Yazdır
Suriye'de 61 yıllık Baas Partisi iktidarı, Esad rejimi karşıtı silahlı muhalif grupların başkent Şam'ın kontrolü ele almasının ardından tarihe karıştı.
Dünya Bankası’nın Avrupa Birliği ile yaptığı insani duruma yönelik çalışmada, ülkede 350,2 bin kişinin hayatını kaybettiği ve 13,4 milyon kişinin insani yaşam koşullarına sahip olmadığı kaydedildi. Ülkenin 5,9 milyon nüfusunun yurt dışına çıktığı kaydediliyor. Ülke içinde yerinden edilenler ise 6,7 milyon kişi olarak tahmin ediliyor. Ekonomim'den Mehmet Kaya'nın haberine göre, ülkenin ekonomik ve altyapı olarak toplam kaybının 2022 sonu itibariyle düşük tahminde 8,7 trilyon dolar, yüksek tahminde 11,4 trilyon dolar olarak hesaplandı. Suriye’de yaşayanların yüzde 25’i aşırı yoksul olmak üzere, yüzde 69’u yoksulluk sınırının altında. Ülkedeki ticari faaliyetler durma noktasına geldi ve ithalat bağımlılığı sürüyor. Rapora göre ülke 2010-2022 arasında GSYH’sinin (Gayrisafi Yurt İçi Hasıla) yarısını kaybetti ve işgücü de yurt dışına çıktı. Yine rapora göre, ülkedeki gelirin yüzde 12’si yurt dışına gitmiş kişilerin gönderdiği paralardan oluşuyor.
Toparlanmada Türkiye'nin rolü
Türkiye Suriye’nin toprak bütünlüğünün bölünmemesi gerektiği yönündeki iradesini açıkladı. Diğer yandan siyasi ve idari yapılanmayla birlikte, ülkenin çöken sosyal yapısı ve ekonomisi, çok sayıda önemli yerleşim yerinin yok olan altyapısı dahil toparlanmaya çalışılacak. Türkiye’den de bu sürece ekonomik ve siyasi katılım yapılmaya çalışılacak. Türkiye’de geçici koruma altında bulunan 3 milyondan fazla Suriyelinin ne yapacağı, ülkeden gitmeleri halinde bunun etkileri de tartışılıyor.
1,2 trilyon dolarlık altyapı maliyeti
Rapora göre, ülkenin altyapısı da ağır kayıp vermiş durumda. 2022 sonu verileriyle oluşturulan bir başka Dünya Bankası-Avrupa Birliği ortak çalışmasına göre, iyimser tahminde 1 trilyon 188 milyar dolar, yüksek tahminde 1 trilyon 750 milyar dolarlık yol, okul, şehir ve insani gerekliliklere yönelik altyapı yatırımı gerekiyor. Bunun en büyük kısmını yol, köprü gibi ulaştırma altyapısı oluşturuyor.
Uluslararası donörler toplantısı düzenlenebilir
Suriye’nin yeniden yapılanmasında güvenlik ve siyasi-idari otoritenin oluşması ve kısa vadede de insani ihtiyaçların karşılanmasının öne çıkacağı belirtiliyor. Bunun ardından, ülkenin yeniden inşasına yönelik uluslararası donörler toplantısı yapılması ve burada da ülkelerin katkısına göre bölgedeki faaliyetleri yürütmesinin planlanacağı kaydedildi. Türkiye’nin de en yakın güçlü ekonomi olması nedeniyle, doğrudan ya da dolaylı olarak bu faaliyetlerde yer alabileceği kaydedildi.
Suriye ekonomisi kaç yılda toparlanacak?
Esad rejiminin yürüttüğü politikalar Suriye ekonomisini harap etti