Yazdır
FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD’de Y ve Z kuşağının finansal anlamda zor durumda oldukları gerçeği, onları, neden eşi benzeri görülmemiş ekonomik zorluklarla karşı karşıya kalmak zorunda olduklarını merak etmeye itiyor.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Y kuşağı ve Z kuşağı ekonomik anlamda hiç olmadığı kadar güçsüz durumda. Bu durum onları finansal anlamda seleflerinden neden daha kötü durumda göründüklerini anlamaya zorluyor.
Ekonomik gerilemelerin etkisi
ABD’li yatırımcı ve yazar Steve Burns, New Trader U’da yer alan makalesinde, bu olguya katkıda bulunan çeşitli faktörleri ele alıyor ve bu nesiller için finansal manzarayı yeniden şekillendiren karmaşık ekonomik, sosyal ve teknolojik değişim ağını inceliyor.
Büyük ekonomik gerilemeler, Y kuşağı ve Z kuşağının finansal gidişatını önemli ölçüde etkiledi. 1981 ile 1996 yılları arasında doğan Y kuşağı, 2008 Küresel Finans Krizi sırasında veya sonrasında iş piyasasına girdi. Genellikle ‘Büyük Durgunluk’ olarak adlandırılan bu olay, yaygın iş kayıplarına, ücret durgunluğuna ve yıllarca süren genel bir ekonomik bunalıma yol açtı.
Birçok Y kuşağı için zamanlama daha kötü olamazdı; istikrarlı bir istihdam elde etmek için mücadele ettiler veya niteliklerine uymayan rollerde yetersiz istihdamla karşı karşıya kaldılar. Bu erken kariyer gerilemesinin uzun süreli etkileri oldu ve birçoğu ekonomistlerin ‘ekonomik sıyrık’ dediği şeyi deneyimledi. Bu da kazançlar ve kariyer ilerlemesi üzerinde kalıcı bir olumsuz etki anlamına geldi.
1997 ile 2012 arasında doğan Z kuşağı, pandemiyle kendi ekonomik vaftizini ateşle karşıladı. İş gücüne girmeye başladıkları dönemde, küresel ekonomi benzeri görülmemiş bir bozulma yaşadı. Karantinalar, işyerlerinin kapanması ve yaygın belirsizlik, birçok Z kuşağının iş hayatında bir yer edinmesini zorlaştırdı.
Önceki nesillerle karşılaştırıldığında, Y kuşağı ve Z kuşağı erken çalışma yıllarında daha yüksek işsizlik oranları ve daha belirgin ücret durgunluğu yaşadı. St. Louis Federal Rezerv Bankası'nın yaptığı bir araştırma, 1980'lerde doğan Y kuşağının, aynı yaştaki önceki nesillerin deneyimlerine dayanarak beklediklerinden yüzde 38 daha düşük bir servet seviyesine sahip olduğunu buldu.
Zorlu ve gelişen bir iş piyasası
Y kuşağı ve Z kuşağının içinde bulunduğu iş piyasası, önceki nesillerinkinden belirgin şekilde farklı gelişti. Geleneksel kariyer yolları sekteye uğradı ve iş güvencesi giderek daha zor elde edilir hale geldi.
Önemli değişimlerden biri de gig ekonomisi (şirketlerin çalışanlarıyla belirsiz süreli sözleşme yapmak yerine geçici ve kısa dönemli kontratlar yaptığı çalışma biçimi) ve serbest çalışmanın yükselişi oldu. Bu düzenlemeler esneklik sunarken, genellikle istikrar, fayda ve uzun vadeli finansal güvenlik pahasına geldi. Birçok genç çalışan, işveren tarafından sağlanan sağlık sigortası veya emeklilik planlarının sağladığı güvenlik ağı olmadan geçimini sağlamak için birden fazla yarı zamanlı işte çalışmak zorunda kaldı ve hala çalışıyor.
Dahası, geleneksel giriş seviyesi işlerin ortadan kalkması, gençlerin seçtikleri kariyerlerde yer edinmesini zorlaştırdı. Bir zamanlar basamak taşı görevi gören birçok rol, artık yıllarca deneyim veya ileri dereceler gerektirmeye başladı ve bu da yeni mezunlar için bir çıkmaza yol açtı.
İleri derecelere olan talebin artması, başka bir finansal yüke de yol açtı: ‘Öğrenci kredisi borcu.’ 2021 yılı itibarıyla, yeni mezun üniversitelilerin ortalama öğrenci kredisi borcu 37.850 doların üzerindeydi ve birçoğu önemli ölçüde daha fazla borçluydu. Bu borç, finansal ilerlemeyi geciktirdi ve ev sahibi olmak veya bir aile kurmak gibi önemli dönüm noktalarının aşılmasını geciktirdi.
İşsizlik, birçok genç çalışanın becerilerini tam olarak kullanmayan veya kariyer beklentilerine uymayan işlere razı olmasıyla birlikte bir diğer zorluk olarak öne çıktı. Ekonomik Politika Enstitüsü'nün bir raporuna göre, 2018'de 21-24 yaşa arası genç üniversite mezunları için işsizlik oranı yüzde 11,1 iken, 2000'de bu oran yüzde 6,9 ve 2007'de yüzde 9,4 idi. Daha güncel veriler ise daha karamsar bir tablo sunuyor: Statista’ya göre, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yeni üniversite mezunları için işsizlik oranı Aralık 2023 itibarıyla yaklaşık yüzde 40,3 seviyesinde gerçekleşti.
Bu önemli artış, yeni mezunların daha büyük bir kısmının lisans derecesi gerektirmeyen işlerde çalıştığını ve genç profesyoneller için iş gücü piyasasındaki devam eden zorlukları yansıttığını gösteriyor.
Geleceğe bakıldığında ise uzmanlar, işin geleceğinin hızla gelişmeye devam edeceğini öngörüyor. Uyum sağlama ve sürekli öğrenme, kariyer başarısı için kritik önem taşıyor ve genç nesillerin rekabetçi kalabilmek için sürekli olarak becerilerini geliştirmeleri ve yeniden beceri edinmeleri konusunda ek baskı yaratıyor.
İki ucu keskin bıçak: Teknoloji
Teknoloji, ekonomik manzarayı kökten ve yeniden şekillendirdi ve Y kuşağı ile Z kuşağı için fırsatlar ve zorluklar sundu. Bir yandan dijital ekonomi, bir nesil önce var olmayan yeni endüstriler ve iş kategorileri yarattı. Teknoloji meraklısı gençler, YouTuber'lar, web sitesi geliştiricileri ve veri biliminde uygulama geliştirme ve dijital pazarlama alanlarında başarılı oldu.
Ancak otomasyonun ve yapay zekanın yükselişi, özellikle rutin veya tekrarlayan görevleri içeren birçok işin yok olmasına yol açtı. McKinsey Global Institute tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2030 yılına kadar küresel olarak 375 milyona kadar çalışanın otomasyon nedeniyle mesleki kategorilerini değiştirmesi gerekebilir.
Perakende ve üretim gibi geleneksel olarak çok sayıda genç çalışanı istihdam eden endüstriler, teknolojik bozulmadan özellikle etkilendi. Örneğin, e-ticaretin yükselişi binlerce mağazanın kapanmasına ve birçok giriş seviyesi perakende işin ortadan kalkmasına yol açtı.
Teknolojik değişimin hızlı temposu aynı zamanda okulda veya üniversitede öğrenilen becerilerin hızla güncelliğini yitirebileceği anlamına da geldi. Bu, yeni beceriler edinme ve ortaya çıkan teknolojilere uyum sağlama konusunda sürekli bir baskı yarattı ve çoğu zaman bu durum çalışanın aleyhine oldu.
Küreselleşme ve uluslararası ticaret baskıları
Giderek daha fazla birbirine bağlı hale gelen küresel ekonomi, çoğu Y kuşağı ve Z kuşağının yaşadığı gelişmiş ülkelerdeki iş piyasalarını derinden etkiledi. Küreselleşme, işletmelerin daha düşük iş gücü maliyetlerine sahip ülkelere dış kaynak kullanımı yapmaları için yeni fırsatlar yarattı ve birçok sektörde ücretler üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.
Üretim, müşteri hizmetleri ve hatta bazı profesyonel hizmetler gibi endüstriler son birkaç on yılda önemli ölçüde dış kaynak kullanımına maruz kaldı. Bu, daha düşük tüketici fiyatlarına yol açarken aynı zamanda gelişmiş ülkelerdeki birçok işçi için iş kayıplarına ve ücret durgunluğuna da neden oldu.
Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu'nun yaptığı bir çalışma, yalnızca Çin ile artan ticaretin, 1999 ile 2011 yılları arasında 2,4 milyon ABD’lide iş kaybına yol açtığını ve bunların çoğunun geleneksel olarak istikrarlı, orta sınıf istihdam sağlayan üretim sektörlerinde olduğunu bulguladı.
Küreselleşmenin, artan kültürel değişim ve daha geniş çeşitlilikte mal ve hizmete erişim gibi faydaları olsa da, gelişmiş ekonomilerdeki birçok genç çalışan için gelir eşitsizliğine ve iş güvencesizliğine de katkıda bulunduğu gözlendi.
Para politikası ve borcun yükü
Para politikaları, özellikle faiz oranları bakımından, Y kuşağının ve Z kuşağının finansal refahını önemli ölçüde etkiledi. Ekonomik krizlere yanıt olarak, merkez bankaları uzun süreler boyunca tarihsel olarak düşük faiz oranlarını korumuştu. Bu, borçlanmayı daha ucuz hale getirirken aynı zamanda gençlerin geleneksel tasarruf hesapları veya muhafazakar yatırımlar yoluyla servet oluşturmasını da zorlaştırdı.
Düşük faiz oranı ortamı, özellikle konut piyasasında varlık fiyatlarının artmasına katkıda bulundu. Ev sahibi olmak birçok genç için giderek daha ulaşılmaz hale geldi ve onları kiralamaya ve bu geleneksel servet biriktirme biçimini kaçırmaya zorladı.
Öğrenci kredisi borcu da her iki nesil için de önemli bir yük olmaya devam etti ve ediyor. ABD'de, toplam öğrenci kredisi borcu 1,74 trilyon doları aşmış durumda ve ortalama borçlunun borcu 37.853 doların üzerinde seyrediyor. Bu borç yükü, gençlerin diğer finansal hedefler için tasarruf etmesini veya geleceklerine yatırım yapmasını zorlaştırıyor.
Yüksek borç seviyeleri ve varlık biriktirme zorluğunun birleşimi, genç ve yaşlı nesiller arasında önemli bir servet farkına yol açtı. İş gücündeki en büyük nesli oluşturmalarına rağmen, Y kuşağı ABD servetinin yalnızca yüzde 9,2'sini kontrol ediyor. Y kuşağı, ABD'deki mevcut çalışanların ise yüzde 35'ini oluşturuyor.
Yükselen yaşam maliyetleri ve finansal güvensizlik
Belki de Y kuşağı ve Z kuşağının karşı karşıya olduğu en somut zorluklardan biri, özellikle konut, sağlık ve eğitimde artan yaşam maliyeti oldu. Bu maliyetler sürekli olarak ücret artışını geride bırakarak gençlerin finansal istikrara ulaşmasını giderek zorlaştırdı.
İş fırsatlarının yoğunlaştığı birçok kentsel alanda konut maliyetleri fırladı. San Francisco, New York ve Los Angeles gibi şehirlerde genç profesyonellerin gelirlerinin yüzde 50'sinden fazlasını kiraya harcamaları ve bu nedenle birikim veya diğer harcamalar için çok az yer bırakmaları alışıldık bir durum haline geldi.
Sağlık maliyetleri de önemli ölçüde arttı ve birçok genç yüksek primler ve muafiyetler nedeniyle sigortasız veya yetersiz sigortalı konumunda kaldı ve bu durum, tek bir tıbbi acil durumun finansal yıkıma yol açabileceği tehlikeli bir duruma da kapı araladı.
Yükselen maliyetler, durgun ücretler ve iş güvensizliği birçok genç için bir ‘yaşam maliyeti krizi’ne yol açtı. Ev sahibi olmak, aile kurmak veya emeklilik birikimleri gibi geleneksel finansal dönüm noktaları giderek daha ulaşılmaz hale geldi.
Bu finansal güvensizlik, artan servet eşitsizliğinin daha geniş bir eğiliminin de bir parçası oldu. Pew Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan bir rapora göre, Amerika'nın en zengin ve en fakir aileleri arasındaki servet farkı 1989'dan 2016'ya kadar iki katından fazla arttı ve bu eşitsizliğin yükünü daha genç nesiller çekti.
Z kuşağı iş bulmakta zorlanıyor
Z kuşağının ‘rahat yaşam' anlayışı farklı
İşverenler Z kuşağını neden sevmiyor?
Çarpıcı rapor: Z kuşağı daha hızlı yaşlanıyor!
Z kuşağı, Y kuşağına göre ekonomik açıdan daha zor durumda
Z kuşağı zengin ama alım gücü yok