Yazdır
Merkez Bankası, aralık ayında döviz alışı yapmış olmasına rağmen, bu yılın ilk iki ayında rezerv kaybından kaçınamadı. Geçen hafta net uluslararası rezervlerin 5.9 milyar dolar azaldığı belirtiliyor. Bu azalışın 4.1 milyar dolarlık kısmının döviz çıkışı şeklinde gerçekleştiği ifade ediliyor.
Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre Merkez Bankası, 23 Şubat haftası sonuna kadar bankacıların hesaplamalarına göre 4 milyar dolarlık döviz satışı yapmış durumda. Bu süreçte, Merkez Bankası'nın analitik bilançosuna göre net rezervler 5.9 milyar dolar azaldı, bu azalışın 4.1 milyar dolarlık kısmı döviz satışı olarak gerçekleşti. Brüt döviz rezervleri ise 2.4 milyar dolar azalarak 131.8 milyar dolara geriledi. Son altı haftada toplam rezervlerin sürekli azaldığı gözlemlenirken, şubat ayında dolar ve Euro sepet kuru TL karşısında yaklaşık olarak yüzde 3 oranında yükseldi. Bankacılar, yurt içinde yerleşik kişilerin döviz talebinin devam ettiğine dikkat çekti.
Bankacılık sektörü kaynaklarına göre, son haftalarda döviz rezervi göstergelerinde bir düşüş eğilimi gözlenmektedir. Ancak, geçen yılın ortalarına göre hala belirgin bir iyileşme söz konusudur. Bununla birlikte, kısa vadeli dış borç stoku ve ithalat verileri ile karşılaştırıldığında, döviz rezervlerinin hala uluslararası normlara göre yeterli sayılabilecek seviyelerin altında olduğu görülmektedir.
Dış varlıklarda 2.4 milyar dolar azalma
Bankacıların tahminlerine göre, 23 Şubat haftasında dış varlıklar 2.4 milyar dolar azaldı. Toplam döviz rezervleri ise 16 Şubat haftasındaki 134.2 milyar dolar seviyesinden 131.8 milyar dolara geriledi. Geçen hafta içinde bankaların Merkez Bankası'nda tuttukları döviz miktarındaki artış, toplam rezervi olumlu etkiledi.
Bankacılık sektörü kaynaklarına göre, 23 Şubat haftasında net uluslararası rezervler 5.9 milyar dolar azalarak 22.6 milyar dolara düştü. Ayrıca, swap hariç net rezervlerin de 16 Şubat haftasına göre 4.1 milyar dolar azalışla -46 milyar dolara indiği belirlendi. Bu durum, toplam rezervlerin 22 Aralık 2023'teki 145.5 milyar dolar, net uluslararası rezervlerin 40.1 milyar dolar ve swap hariç net rezervlerin de aynı tarihteki -36.4 milyar dolar seviyelerine göre gerilediğini gösteriyor. Bu tarihten itibaren toplam rezervlerde 13.65 milyar dolar, swap hariç net rezervlerde yaklaşık 10 milyar dolar ve net uluslararası rezervlerde ise 17.5 milyar dolar erime yaşandı. Ancak, geçen yılın mayıs sonundaki seviyelere göre önemli bir iyileşme kaydedildiği görülüyor. Mayıs 2023'te 98.5 milyar dolara ulaşan toplam rezervler, 33.34 milyar dolar daha yüksek seviyede bulunuyor.
Rezervlerdeki erime 5.9 milyar dolar seviyesinde
Bankacılık sektörü uzmanlarına göre, net rezerv içinde değerlendirilen yurtiçi bankalarla yapılan swap hacminin 23 Şubat haftasında 1.8 milyar dolar azalmasının ve altın fiyatlarının yükselmesinin net rezervde 0.3 milyar dolarlık bir artışa neden olduğu belirtilmektedir. Kamunun döviz mevduatının 23 Şubat haftasında 0.3 milyar dolar düştüğü aktarılan raporda, bu işlemlerin net rezervin geçen hafta 1.8 milyar dolar gerilemesine yol açtığı vurgulanmaktadır. Toplam 5.9 milyar dolarlık erimenin 1.8 milyar dolar hariç kalan 4.1 milyar dolarlık kısmının ise ihracat döviz alımları, reeskont kredi ödemeleri, kamu kurumlarına ve piyasaya döviz satışları, yurtdışı bankalarla depo/swap işlemleri nedeniyle yaşandığı belirtilmektedir. Bankacılık sektörü analistlerine göre, Merkez Bankası Aralık 2023’te yabancı fon girişlerinin desteği ile 13.1 milyar dolar net döviz alışı yaptıktan sonra Ocak 2024’te 6.1 milyar dolar, şubat başından 23 Şubat’a kadarki dönemde de 4 milyar dolar döviz satışı gerçekleştirdiği ifade edilmektedir. Bankacılar, bu satışların büyük ölçüde kur korumalı mevduat dönüşleriyle ilgili bankacılık sektörünün talebinin karşılanmasından kaynaklandığını belirtmektedir.
Döviz rezervlerinin yeterlilik seviyesine ilişkin olarak, bankacıların hesaplamalarına göre Merkez Bankası’nın KKM dahil toplam döviz açık pozisyonunun geçen yılın Haziran ayındaki 214.1 milyar dolar seviyesinden, 2023 sonunda 138.8 milyar dolara kadar gerilediği ve bu seviyenin yılsonuna kadar yatay seyrettiği ve 23 Şubat itibariyle de benzer seviyede bulunduğu belirtilmektedir. Analistler, uluslararası normlara göre döviz rezervinin yeterli olup olmadığını değerlendirirken genel kabul görmüş kuralın, rezervin 6 aylık ithalat ve önümüzdeki 1 yılda vadesi gelecek dış borçların tamamını karşılaması olduğunu ifade etmektedir. Ancak, Türkiye'nin döviz rezervinin yeterliliğinin 180-200 milyar dolar civarında olduğu ancak bu seviyenin ekonomik koşullara bağlı olarak değişebileceği belirtilmektedir.
Goldman Sachs: TCMB'nin rezervleri pozitife dönebilir
MB rezervlerinde 719 milyon dolarlık gerileme
Merkez Bankası rezerv varlıklarında azalma