Rusya ekonomisi 2023 yılında yüzde 3,5’lik büyüme ile herkesi şaşırttı. Çünkü uzun süredir ABD ve Avrupa ülkeleri, Rusya’ya karşı ambargolar ve çeşitli ekonomik kısıtlamalar uyguluyor. Bu politikaların temelinde Rusya Ukrayna savaşı dahil birçok gerekçe bulunuyor. Batı, Rusya’ya askeri alanda olduğu kadar ekonomik alanda da zarar vermek isterken Rusya, ülkede Avrupalı ve ABD’li şirketlerin yerine Çinli ve diğer Asyalı ülkelerin şirketlerini konumlandırıyor. Bu süreci hızlandırmak için Moskova’da ‘Ulusal Koordinasyon Merkezi’ kuruldu.
ABD ve Avrupa ile ticaret çöktü
Eurostat'ın istatistiklerine göre, AB'den Rusya'ya ihracat yaklaşık yüzde 40 oranında düştü. Avrupa, Rus hidrokarbonlarına bağımlılığını en aza indirmek, önümüzdeki birkaç yıl içinde sıfıra indirmek için çaba harcıyor. ABD ile Rusya’nın ticaret hacmi de birkaç kat azaldı. Washington da Rusya'dan ithalatı en aza indirmeye çalışıyor. Örneğin Rusya’dan uranyum ithalatına yasak getirildi. Washington yönetimi, uzay roketleri için Rus motoru alımını durdurma niyetini de açıklamıştı.
ABD yaptırımları korkutsa da su yolunu buluyor!
Asyalı ve Orta Doğulu şirketler, Rus ortaklarıyla işbirliği nedeniyle ABD yaptırımlarıyla karşılaşma riski altında bulunuyor. Rusya'nın Asyalı muhatapları döviz transferleri, hava ve kara ulaşımı, ABD'nin ikincil yaptırımları gibi konularda sorunlar yaşıyor. Çin atasözündeki gibi ‘su her zaman yolunu buluyor’ ve 140 milyonluk Rusya pazarına girmek isteyen Çinli, Hintli, Arap ve Türk firmalar Rusya'da yatırıma devam ediyor. Üstelik Batılı şirket ve markaların bu pazardan çıkışından faydalanarak yeni ortaklıklar geliştiriyor. Örneğin, bir Çinli yatırımcı "Batı'nın Rusya'da bizim için bıraktığı boşlukları dolduracağız" diyor. Bu Çinlinin şirketi, şu anda büyük bir Çinli otomobil üreticisinin, bir zamanlar Avrupalı bir otomobil devine ait olan bir Rus fabrikasında üretim yapmasına yardımcı oluyor. Resmi verilere göre, 2023 yılında Asya ile ticaret ve iş birliği, Rusya'nın dış ticaret cirosunun yüzde 70'ini aştı.
NCC iş dünyası örgütleriyle devleti buluşturdu
Rus medyasından Nezavisimaya’nın haberine göre, Uluslararası Ticari İşbirliği Ulusal Koordinasyon Merkezi (NCC) 2023 yılının sonlarında Moskova'da faaliyete geçti ve Asyalı firmaların Rusya’da iş yapmasına destek oluyor. NCC, Asya pazarlarını araştırmak ve ticari işbirliği kurmak için üst düzey bir düşünce kuruluşu olarak ortaya çıktı. Rus işletmelerinin Doğu'ya açılması ve Asya ticareti ile yatırımlarının Rusya'ya gelmesi için ana kapı olmayı hedefliyor. NCC profesyonelleri, Rus şirketleri için güvenilir ortaklar bulmaya, endüstrileri, düzenlemeleri ve pazar eğilimlerini analiz etmeye ve Rusya'nın yanı sıra çoğu Asya ülkesinde başarılı işletmeler için çok önemli olan yüksek hükümet yetkilileriyle iletişime geçmeye yardımcı oluyor. NCC'nin temel misyonunun Asya, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika'da yeni pazarlara giren ve yeni ortaklıklar kuran Rus ticari kuruluşları için bir uzmanlık ve en iyi hizmet merkezi olmak olduğu belirtiliyor. NCC'nin kurucuları arasında Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği, Ticaret ve Sanayi Odası, Rusya İhracat Merkezi ve "Business Russia" Birliği gibi en büyük iş dernekleri yer alıyor. Rusya Bilimler Akademisi Çin ve Çağdaş Asya Enstitüsü de projeye katıldı. Yabancı yatırım stratejileri, Rusya'nın en eski ve en tanınmış yatırım şirketi olan A1 ile işbirliği içinde hazırlanıyor. Rus Demiryolları gibi devlete ait devlerin yanı sıra özel sektöre ait Renova ve AEON da NCC üyeleri arasında yer alırken, Alfa Bank ve Gazpromneft'in de NCC'ye katılacağı açıklandı.
Devlet adına hareket ediyor ve güven veriyor
Analist Andrey Guryev, "Rus iş insanları başlangıçta Doğu'ya yönelme konusunda isteksizdi. Batı'yı tanıyorlar ve Avrupa ile Amerika'nın iş kültürlerini iyi biliyorlar. Asya ise çoğu büyük şirket için bilinmeyen bir yerdi. Şimdi durum farklı. Asya'ya ilgi her yerde artıyor. Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ya da Hindistan öne çıkıyor. NCC, üst düzey yöneticileri Asya ve Orta Doğu'da iş yapmaya yönlendirmek için kuruldu" diyor. Özel danışmanlık şirketlerinden farklı olarak NCC, Rus hükümeti adına hareket ediyor ve Çin'de olduğu gibi büyük projelerini yetkililerle koordine etmeye alışkın Asyalı meslektaşları tarafından güvenilir ve sorumlu bir ortak olarak görülüyor. Rusya'ya gelen Asyalı iş adamları ticaret ve yatırım fırsatlarını belirlemek, doğru yerel ortakları bulmak, karmaşık Rus mevzuatını anlamak için böyle bir rehbere ihtiyaç duyuyordu. Yaptırım riskleri ne olursa olsun, yüzlerce Asyalı şirket bu fırsatlardan yararlanmaya geliyor. NCC, Asyalı iş dünyası örgütleriyle de ilişkilerini geliştiriyor.