Yazdır
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi (TEPE) aralık 2023 verileri yayımlandı.
TEPAV'dan yapılan açıklamaya göre, 2015 yılı sonrasında gerileme eğiliminde olan TEPE, 2023'ün ilk çeyreğinde -6,8 puana, ikinci çeyrekte -8,2 puana geriledi. Ancak üçüncü çeyrekte bir toparlanma eğilimi göstererek -1,1 puan değerine ulaştı. Son çeyrekte ise önemli bir düşüşle -12,7 puana kadar geriledi. Ağustos ve eylül aylarında gözlenen iyileşme, sonrasında tersine dönerek aralık ayında negatif bir seyir izledi.
TEPE, 2023 yılını negatif bir seviyede tamamladı
TEPE'nin 2023 yılı ortalaması -7,2 puan olurken bu seviye son beş yılın en yüksek perakende güvenine işaret etti. İşlerin durumu ve tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri 2022 geneline göre daha olumlu, ancak satış fiyatında artış beklentileri daha yüksek olarak kaydedildi. Öte yandan, mevcut stok düzeyi ve önümüzdeki 3 aya ilişkin istihdam ve mağaza sayısı beklentileri 2021'e göre daha olumsuz değerlendirildi.
Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artış ve turizmin canlılığının perakende güvenini olumlu etkilediği belirtilirken yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artışın iç talep daralmasına neden olarak olumlu etkiyi sınırladığı ifade edildi.
TEPE, 2023 yılını negatif bir seviyede tamamlarken değerlerin genellikle 2022 yılına kıyasla daha düşük seyrettiği gözlendi. Yıllık değişimde, işlerin durumuna yönelik değerlendirmelerdeki kötüleşme ve gelecek 3 aya ilişkin satış beklentisindeki zayıflamanın etkili olduğu belirtildi.
Satış beklentileri 2022 değerinin altında kaldı
Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerine bakıldığında 2023 yılının ilk yarısında 2022'ye kıyasla daha yüksek değerler alındığı, ancak 2023 yılı ortalamasının -5,0 puanla 2022'nin altında kaldığı görüldü. 2023'ün dördüncü çeyreğinde ise satış beklentilerinin 2022 değerinin altında olduğu kaydedildi.
İş hacmi değerlendirmeleri 2022 yılı ortalamasının üzerinde seyretti
Perakendecilerin iş hacmi değerlendirmelerine göre, 2023 yılı işlerin durumu açısından olumlu bir seyir izledi. İş hacmi değerlendirmeleri, 2022 yılı ortalamasının üzerinde bir performans göstererek iyileşmeyi işaret etti.
En fazla artış "mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri" sektöründe
Perakende güvenine sektör bazında bakıldığında, "mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri" sektöründe en fazla artış gözlendi. Diğer sektörler arasında ise değişen performanslar kaydedildi.
Perakende güveni en fazla Batı Marmara’da geriledi
Bölgesel olarak incelendiğinde, Batı Marmara bölgesinde perakende güveninin en fazla gerilediği belirlendi. Doğu Marmara, Güneydoğu Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu, Akdeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde ise ortalamanın üzerinde bir değişim kaydedildi.
Son 3 aydaki iş durumlarına yönelik değerlendirmeler kötümser
TEPE anketine göre, perakendecilerin son 3 aydaki iş durumlarına yönelik değerlendirmeleri genel olarak kötümserdi. İşlerin gelişimi, tedarikçilerden sipariş ve satış beklentileri olumsuz bir tabloyu yansıtırken satış fiyatı beklentileri yüksek seyretti.
Euro Bölgesi ortalamalarına göre Türkiye'nin perakende güveni daha düşük
Avrupa Birliği'nde (AB) ise perakende güven endeksi, Mart 2022'den bu yana devam eden olumsuz görünüme rağmen aralık 2023'te -4,1 puan değerini aldı. AB-27 ülkeleri ve Euro Bölgesi ortalamalarına göre Türkiye'nin perakende güveni daha düşük bir performans sergiledi.
Konya’da perakende güveni Türkiye genelinden daha iyi
TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) iş birliğinde hazırlanan Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE), aralık 2023'te Türkiye genelinden ve AB-27'den daha olumlu bir perakende güvenine işaret etti. KOPE, geçen yılın aynı dönemine göre 2,2 puan, bir önceki aya göre ise 3,6 puan artarak 8,6 puan değerine ulaştı.
Perakende satışlar kasım ayında yıllık yüzde 12.8 arttı