Yazdır
Finansal Kurumlar Birliği(FKB)'nden yapılan açıklamaya göre, araştırmada sektör yöneticilerinin enflasyon beklentileri cari ay sonu, cari yıl sonu ve gelecek yıl sonu olarak soruldu. 2024 yılı Ocak ayı anket döneminde, katılımcıların aylık enflasyon beklentileri değerlendirildiğinde yüzde 0,86’sının 1,76’dan düşük, yüzde 39,7’sinin 1,77-3,53 aralığında, yüzde 51,7’sinin 3,54-5,31 aralığında, yüzde 6’sının 5,32-7,08 aralığında, yüzde 1,7’sinin ise 7,09’den büyük olduğu gözlendi. Bu dağılım önceki 3 ayda elde edilen sonuçlara göre katılımcıların Ocak 2024 için daha dengeli bir beklenti dağılımına sahip oldukları görüldü.
Uç değerler dikkate alınmayarak yapılan hesaplamada ocak ayı enflasyon beklentisinin ortalama %3,98 olduğu tespit edildi. Kasım ayında %3,97 ve aralık ayında %3,63 olarak gerçekleşen ortalamalar ile kıyaslandığında katılımcıların aylık enflasyon beklentileri bir miktar artış gösterse de istikrarlı bir görünüm beklentisinin mevcudiyetini ortaya koydu.
Raporun Genel Değerlendirmesinde şu bilgiler verildi:
"Genel Değerlendirme Şubat 2015’ten günümüze hesaplanan aylık FKB Ekonomik Görünüm Endeksi, Mart 2018'e kadar yükselen bir trend izlemiş, bu tarihten sonra azalışa geçerek Ekim 2018’de 95,15 değerini alarak en düşük seviyesini görmüştür. Kasım 2018’den itibaren dalgalı bir seyir izleyen endeks, Eylül 2023’te 99,29; Ekim 2023’te bir önceki aya göre 0,51 puan azalarak 98,78; Kasım 2023’te 0,18 puan artarak 98,96 ve Aralık 2023’te 0,35 puan artarak 99,31 değerlerini almıştır. FKB Ekonomik Görünüm Endeksi alt bileşenlerinden Faktoring Endeksi, Eylül 2023’te 99,98; Ekim 2023’te bir önceki aya göre 0,16 puan artarak 100,14; Kasım 2023’te 0,31 puan artarak 100,45 ve Aralık 2023’te 0,23 puan artarak 100,68 değerlerini almıştır. Endeksin diğer bir alt bileşeni olan Finansal Kiralama Endeksi, Eylül 2023’te 101,36; Ekim 2023’te bir önceki aya göre 0,39 puan azalarak 100,97; Kasım 2023’te 0,52 puan azalarak 100,45 ve Aralık 2023’te 0,43 puan azalarak 100,02 değerlerini almıştır. FKB Ekonomik Görünüm Endeksi alt bileşenlerinden Finansman Endeksi ise Eylül 2023’te 96,54; Ekim 2023’te bir önceki aya göre 1,3 puan azalarak 95,24; Kasım 2023'de 0,74 puan artarak 95,98 ve Aralık 2023’te 1,24 puan artarak 97,22 değerlerini almıştır. Alt bileşen endekslerinden Finansal Kiralama Endeksi'ndeki azalış dışında diğer endekslerin artış eğiliminde olması nedeniyle, FKB Ekonomik Görünüm Endeksi de artış eğilimi sergilemektedir. Kasım 2023 endeks sonuçlarına benzerlik gösteren bu sonuçlar, Aralık 2023 dönemi için sektörlerdeki gelişmelerin ekonomiye ilişkin olarak olumlu sinyaller verdiği gözlenmektedir. FKB Ekonomik Görünüm Beklenti Anketine göre; katılımcıların enflasyon beklentileri 2024 Ocak ayı, 2024 yıl sonu ve 2025 yıl sonu için sırasıyla %3,98; %50,43 ve %34,87 olarak gerçekleşmiştir. Dönemler itibariyle incelendiğinde enflasyon oranında azalış yönündeki beklentilerin varlığı göze çarpmaktadır. Aralık 2023 anket sonuçlarıyla karşılaştırıldığında da sırasıyla %3,63; %65,99 ve %44,04 enflasyon oranı beklentilerinde bir önceki aya göre azalış eğilimi görülmektedir. Bu bağlamda, enflasyon oranında azalış yönündeki beklentiler; para politikasının sıkılaştırılmasının, diğer bir ifadeyle politika faizinin artışlarının iktisadi birimlerin enflasyon beklentilerine yansımaya devam ettiğini göstermektedir. FKB Ekonomik Görünüm Beklenti Anketi sonuçlarına göre, Ocak ayı sonu Dolar kuru beklentisi 30,43 olarak gerçekleşirken, 2024 ve 2025 sonu Dolar kuru beklentileri ise sırasıyla 38,63 ve 46,58 olarak gerçekleşmiştir. Aralık 2023 anket sonuçlarıyla karşılaştırıldığında sırasıyla 29,83; 29,87 ve 39,93 döviz kuru seviyesine ilişkin beklentilerde artış görülmektedir. Katılımcıların yıl sonu beklentileri dikkate alındığında ise, 2025 yılında bir önceki yıla göre TL'de %18,2 civarında değer kaybı beklenmektedir. Her ne kadar dolar kurunun seviyesine ilişkin beklentiler yükselmiş olsa da, Aralık 2023 anket sonuçlarıyla (yıllar itibariyle beklenen değer kaybı %33) karşılaştırıldığında, yıl sonu TL’deki beklenen değer kaybı oranında azalma göze çarpmaktadır. Haziran 2023’ten bu yana Türkiye CDS primlerinde görülen azalma yönündeki eğilimin (ortalama olarak Haziran’da 481,96; Ekim’de 396,33; Kasım'da 335,54 ve Aralık 280,23), döviz kurunun uzun dönem dengesine yönelmesi bağlamında piyasa katılımcılarının beklentilerine yansımasındaki direnç devam etmektedir. 2025 yılında TL’deki değer kaybı oranı beklentisinin, enflasyon oranına ilişkin beklentinin altında oluştuğu gözlenmektedir. Katılımcıların döviz kurundan enflasyona yönelik geçişkenliği gelecek dönemlerde fiyat artışlarının önemli bir nedeni olarak göz önünde bulundurduğu söylenebilir.
TCMB verilerine göre, yıllıklandırılmış ticari kredi faiz ortalaması, tümü ilk hafta olmak üzere Eylül 2023'de %38, Ekim 2023'de %49, Kasım 2023'de %51, Aralık 2023'de %53 ve Ocak 2023’de %53 civarında gerçekleşmiştir. FKB Ekonomik Görünüm Anketi Ocak 2023 sonuçları, gelecek 3 ay için kısa vadeli ticari kredi faiz oranlarının %51,09 ve FKB'ye üye kurumlardan sağlanan ortalama fon maliyetinin ise %57,42 olarak beklendiğini göstermektedir. Aralık 2023'de bu iki orana ilişkin beklentilerin sırasıyla %52,36 ve %59,91 olduğu göz önüne alındığında, kredi faizlerinin gelecek dönemlerdeki değerlerine ilişkin katılımcıların beklentilerinde küçük bir azalış görülmektedir. FKB Ekonomik Görünüm Anketi sonuçlarına göre, katılımcıların GSYH büyüme oranı beklentisi 2024 yılı için 3,60 ve 2025 yılı için 3,79 olmuştur. Cari yıl beklentisinin %4,13 ve gelecek yıl beklentisinin 3,67 olduğu Aralık 2023 anketiyle karşılaştırıldığında, yıllar itibariyle cari yıl beklentisinde azalış ve gelecek yıl beklentisinde artış göze çarpmaktadır. Aynı yıllar için OVP’nin sırasıyla %4 ve %4,5 ile IMF’nin sırasıyla %3 ve %3.2 öngörüleriyle karşılaştırıldığında, katılımcıların GSYH büyüme oranı beklentisi, OVP’nin öngörülerinin altında ve IMF'nin öngörülerinin üzerinde oluşmuştur. Ocak 2024 FKB Ekonomik Görünüm Anketi katılımcılarının %51'i işlem hacminin önceki 3 aylık döneme göre gelecek 3 aylık dönemde artacağı, %32'si değişmeyeceği ve %17'si ise azalacağı yönünde görüş bildirmiştir. Bu oranların Aralık 2023 anketinde sırasıyla %54, %28 ve %18 olduğu göz önüne alındığında işlem hacmi beklentisinde aylar itibariyle %3 puanlık azalış göze çarpmaktadır. Ocak 2024 anket sonuçlarına göre, Takipteki kredi oranı değişimi beklentisinde gelecek 3 aylık döneme ilişkin artış %68 olarak gerçekleşirken, katılımcıların %29'u oranın aynı kalacağını ve %3'ü ise azalacağını öngörmektedir. Bu üç oranın Aralık 2023 anketinde sırasıyla %67; %25 ve %8 olarak gerçekleştiği göz önüne alındığında, azalan işlem hacmiyle birlikte sınırlı yükselen takibe düşen kredi oranı beklentisi göze çarpmaktadır. Ocak 2023 anket katılımcılarının %28'i gelecek 3 aylık dönemde tahsilat oranının artacağını, %28'i azalacağını ve %44'ü değişmeyeceğini öngörmektedir. Aralık 2023 anketinde bu oranların sırasıyla %34; %29 ve %37 olduğu göz önünde bulundurulduğunda, tahsilat oranında artışa yönelik beklentilerin %6 puanlık azalışla olumsuz yönde değiştiği görülmektedir. Artan politika ve piyasa faizleri; krediye erişimi zorlaştırarak borç-ödeme çevrimini zorlaştırmakta ve işletmelerin bilançolarına ilişkin riskleri arttırabilmektedir. İşlem hacmi, takibe düşen krediler ve tahsilat oranına ilişkin bir önceki aya göre bozulma gösteren beklentilerin genel olarak enflasyon ile mücadele etmek için yükselen faizler nedeniyle oluştuğu söylenebilir. Sektörün genel değerlendirilmesine ilişkin olarak, katılımcıların %54'ü, gelecek 3 aya ilişkin sektörün genel gidişatının cari durumdan farklı olmayacağını belirtmiştir. Aralık 2023 anket sonuçlarında bu oran %53 olarak öngörülmüştür. Bu sonuç; işlem hacmi, takibe düşen krediler ve tahsilat oranına ilişkin olumsuz yöndeki beklentilerin bir süre daha devam edeceğini ima etmektedir."
Morgan Stanley'den faiz ve enflasyon tahmini