Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Fed, iki ucu keskin bir konumda: Faizleri artırması enflasyonu yavaşlatırken resesyon ihtimalini ise artırıyor. Ancak Fed’in elinde resesyon ihtimalini düşüren bir koz bulunuyor.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, bu kozun adı iş gücü piyasası. Güçlü istihdam piyasası gerçekten de güçlü olmayı sürdürüyor. Bu Fed’in enflasyonla mücadelesini sekteye uğratsa da ABD ekonomisini bir resesyona sürüklenmekten de koruyor.
Daha fazla insana ihtiyacımız var
MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, Fed, düşük işsizliği ekonomi için bir tehdit ve potansiyel kurtarıcı olarak görüyor. Fed, sıkı bir iş gücü piyasasının yüksek enflasyonu körükleyebileceğinden endişe ediyor ancak aynı zamanda ekonomiyi resesyonun dışında tutmak için güçlü iş gücü talebine güveniyor.
Fed Başkanı Jerome Powell da dahil olmak üzere üst düzey Fed yetkilileri, işletmelerin işten çıkarma konusunda temkinli davrandığını ifade ediyor. Bu tespite göre, birçok şirket, son birkaç yılda, son birkaç on yılın en kötü iş gücü kıtlığı nedeniyle insanları işe almakta zorlanıyor.
Powell, Çarşamba günü yaptığı konuşmada, “Sahadan aldığımız raporlar, şirketlerin insanları işten çıkarma konusunda çok isteksiz oldukları yönünde. Şirketler genellikle sahip oldukları çalışanları ellerinde tutmak istiyor çünkü onları tekrar işe almak çok ama çok zor” diyor. Powell, “Daha fazla insana ihtiyacımız var” diye ekliyor.
İşsizlik 2023’te yüzde 4,6 olacak
Güçlü iş gücü talebi, yükselen faiz oranları ekonomiyi boğarken bile Fed'in işsizlik oranının 2023'te neden sadece yüzde 4,6'lık bir seviyeye çıkacağını tahmin ettiğini açıklıyor. Mevcut işsizlik oranının son yarım yüzyılın en düşük seviyesi olan yüzde 3,7'ye yakın olmasının bunda büyük etkisi bulunuyor.
Amerikalıların çoğunun istihdamda kalması, muhtemelen ekonomiyi durgunluktan uzak tutacak kadar harcama yapacakları anlamına geliyor. Bunda tüketici harcamalarının ekonomik büyümenin açık ara en büyük itici gücü olması, önemli bir rol oynuyor.
Tüketici harcamalarının kritik rolü, Fed'in ekonominin 2023'te büyümeye devam edeceği ve bir gerilemeyi önleyeceği yönündeki tahminini destekliyor. Fed, ABD'nin gelecek yıl yüzde 0,5 oranında büyüyeceğini tahmin ediyor.
Tarih, Fed’in yanında değil
Analistler ise, tarihsel gerçeklerin Fed'in yanında olmadığına dikkat çekiyor. Oxford Economics Baş Ekonomisti Ryan Sweet, “Bu yıl ile gelecek yıl arasında işsizlik oranında beklenen artışın, tarihsel olarak bakıldığında, ekonomi resesyona girmeden asla gerçekleşmediği görülüyor” diyor.
Ancak bazı analistler de, pandemi sürecinin ekonominin eski modellerini daha az tahmin edilebilir hale getirdiğini öne sürüyor ve bu ezberlerin gayet de bozulabileceğini belirtiyor. Analistler, yüzde 4,6'lık işsizlik oranının, her şartta hala aşırı derecede düşük olduğunu düşünüyor.
Ücret fiyat sarmalı
Bununla birlikte, şirketlerin çalışanları işe almak ve onları elde tutmak için rekabet etmesinin ücretler üzerinde yukarı yönlü baskı yapması da enflasyonun yüksek kalmasına ve talebin düşmemesine neden oluyor.
Emek için yoğun rekabet, rekor sayıda Amerikalının bir işten diğerine geçmesine neden oluyor. Bu sayı ayda 4 milyondan fazla kişiyi kapsıyor. Aynı zamanda, çoğu işletme için en büyük tek gider olan işçilik maliyetlerini de yılda yüzde 5 ile son 40 yılın en yüksek seviyesine çıkarıyor.
Fed'in yüksek enflasyonu dizginlemenin o kadar kolay olmayacağından endişe etmesinin ana nedeni de bu. Fed, bu nedenle, önümüzdeki üç yıl için enflasyon tahminlerini yükseltiyor ve enflasyonun en az 2026 yılına kadar yüzde 2 hedefine dönmesini beklemiyor.
Fed yetkilileri, çalışanların enflasyonun yüksek kalacağını düşünmelerinin, ücretlerinde sürekli artış talep etmelerine ve ücret-fiyat sarmalı olarak bilinen enflasyonist bir bozgunu tetiklemelerine neden olmasından da endişe ediyor.
Powell ve diğer Fed yetkilileri, normalde olduğu gibi işsizliğin artması yerine, esas olarak rekor sayıda açık iş pozisyonunu azaltarak iş gücü sıkıntısını hafifletebileceklerine inanıyor.
Kabus senaryosu
Kabus senaryosu ise, Fed'in faiz oranlarını neden bu kadar hızla artırdığında yatıyor. Fed, mal ve hizmet talebini, emeğe olan iştahı azaltacak ve ücret artışlarını dizginleyecek kadar yavaşlatmayı hedefliyor. Powell ve diğer Fed yetkilileri, normalde olduğu gibi işsizliğin artması yerine, esas olarak rekor sayıda açık iş pozisyonunu azaltarak iş gücü sıkıntısını hafifletebileceklerine inanıyor. Bu inanç, şirketlerin ekonomi çökmediği sürece mevcut çalışanlarının çoğunu elinde tutmaları ve yenilerini aramaya gitmemekle yetinebilecekleri varsayımına dayanıyor.
Uygulanabilir bir strateji mi?
Pek çok Wall Street ekonomisti bu stratejinin uygulanabileceği noktasında şüpheci bir tavır takınıyor. Ekonomistler, Fed faiz oranlarını artırmaya devam ederse işsizlik oranının gelecek yıl yüzde 5'in üzerine veya daha da yüksek bir seviyeye çıkacağını tahmin ediyorlar.
Fed yetkililerinden bazıları da ilk kez 2023 yılında bir resesyon öngördüklerini ifade ediyor. Çoğu ise, gelecek yıl tahminlerine dayanarak ekonomiye yönelik risklerin hala oldukça yüksek olduğunu belirtiyor. Amherst Pierpont Securities Baş Ekonomisti Stephen Stanley de bu stratejiyle ilgili olarak, “Fed yetkilileri, görece iyimser tahmin senaryolarının gerçek olamayacak kadar iyi olabileceğini dolaylı olarak kabul ediyorlar” diyor.
Bill Ackman: FED resesyon olmadan hedefine ulaşamaz
Fed kararı sonrası borsaları neler bekliyor?
Küresel piyasalar FED kararlarını nasıl değerlendirdi?
Fed, politika faizini 50 baz puan artırdı