Yazdır
PwC ve Urban Land Institute (ULI) iş birliği ile hazırlanmış olup Avrupa gayrimenkul sektörü liderlerinin 2023 yılı öngörülerini ortaya koyan 'Gayrimenkulde Gelişen Trendler Avrupa 2023' raporuna göre, 2023'te Avrupa gayrimenkul piyasasında sert bir düşüş yaşanması olası. DÜNYA'dan Leyla İlhan'ın haberine göre söz konusu raporda Avrupa gayrimenkul piyasalarında son 10 yıldır likidite bolluğu yaşandığı, bu sürede çoğu ülkede ve sektörde varlık fiyatlarının yükseldiği belirtilirken enflasyon ve faizdeki yükselişin piyasayı 2023’de olumsuz etkileyeceği tahmin ediliyor. Raporda ayrıca sektör liderlerinin varlık fiyatlarındaki yükselişin devam edeceğini ifade ettiği kaydedilirken, resesyonun da Avrupa ekonomilerinin peşini bırakmayacağı belirtildi. Bu durumun öz kaynak ve borcu dengelemede zorluklar çıkaracağına işaret edilirken, yatırım hacimleri, kiralar ve doluluk oranlarının daha da düşük olduğu bir piyasada likiditenin de düşeceği aktarılıyor.
İstanbul, listede 29. sırada yer buldu
Diğer yandan raporda 30 şehre ilişkin 2023 genel yatırım ve geliştirme olasılıkları da ele alındı. Listede Londra ilk sırada yer alırken, Paris ikinci, Berlin üçüncü oldu. İstanbul ise 29’uncu sırada yer bulabildi. İstanbul’u ise Oslo takip etti.
İstanbul en son 2013 yılında zirveye çıkmıştı.
Raporun sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulunan PwC Türkiye Gayrimenkul Sektörü Lideri Ersun Bayraktaroğlu, İstanbul'daki yatırım beklentilerinin özellikle kiralamaya getirilen yasak nedeniyle düştüğünü, Türkiye’de AVM’lere yönelik yabancı yatırımlarında kırılma noktası oluşturduğunu söyledi.
Bu durumun uluslararası yabancı yatırımcıları kötü etkilediğinin altını çizen Bayraktaroğlu, “Dövizle kiralama yasağı, TL’nin değer kaybetmesi ve vergisel düzenlemelerde yabancıyı olumsuz etkileyen durum oldu. Bu nedenle ABD’li, Uzakdoğulu yatırımcı beklemiyoruz” dedi. Türkiye’de kurumsal yatırımcının konut yatırımına mesafeli durup bunun yerine lojistik gibi ticari gayrimenkule yatırım yaptığını ifade eden Bayraktaroğlu, “Avrupa’da konut, kira geliri açısından yatırım yapılan bir alan. Türkiye’de gayrimenkul fonları dahi gayrimenkul alıp satıyor” dedi.
Ofis ve perakendenin yerini enerji altyapısı yatırımları alıyor
Diğer yandan raporda artan enerji fiyatlarının gayrimenkul yatırımlarının yönünü değiştirdiğine de yer verildi. Raporda bu durumun ‘yeni enerji altyapısı yatırımlarını’ öne çıkardığına vurgu yapılırken, yeni alanların başında güneş ve rüzgar santralleri ile enerji depolama yatırımlarının geldiği kaydedildi. Bu nedenle yatırımcının geleneksel yatırım alanları olan ofis ve perakende gibi uzaklaşabileceği de raporda yer alan ifadeler oldu.
ESG, sektörün gelecek 20 yılını şekillendirecek
Araştırmalar, Avrupa’daki gayrimenkul sektörü liderlerinin, sektörün uzun vadeli vizyonunu da ortaya koydu. Hemen hemen tüm sektörlerde değerler ciddi bir dönüşüm geçirirken; Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim (ESG) giderek önem kazandı. Nitekim rapor için görüşlerine başvurulan isimler de “ESG odaklılık gayrimenkul sektöründe önümüzdeki 20 yılın en etkili trendi olacak” görüşünde birleşiyor. Finansal getirinin yanı sıra insana, çevreye ve dünyaya odaklanarak, tüm paydaşların menfaatlerini gözetecek “sorumlu kapitalizm” anlayışının gayrimenkul sektörünü de şekillendirmesi bekleniyor.
Antalya'da emlak sektörü Rus hakimiyetine geçiyor
Gayrimenkul sektöründe, güven ve kârlılık beklentileri düştü
Yabancının gayrimenkul yatırımı yüzde 42 arttı