Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Ön yargılarınız finansal kararlarınızı ne kadar etkiler? Gerçeklere dayalı kararlar vermeye çalışıyor olsanız da, kararlarınıza duygularınızı veya ön yargılarınızı karıştırmanız, sandığınızdan daha kolay olabilir ve böyle aldığınız kararların sonuçları ise tahminlerin ötesinde büyük zararlara yol açabilir.
İngiltere merkezli finansal planlama hizmetleri şirketi BdhSterling’te yayınlanan makaleye göre, ön yargıların finansal kararları etkileyebileceğine dair altı işaret bulunuyor. Bu işaretleri takip etmek, finansal kararlar alırken ön yargılarınıza saplanıp kalmanızın önüne geçebilir.
Sadece belli başlı verilere odaklanmak
Finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre, finansal kararlar alırken işlemeniz gereken çok fazla bilgi olabilir. Bu nedenle, işin kolayına kaçarak tek bir veriye odaklanabilirsiniz. Görüşleriniz de sahip olduğunuz bilgilere bağlı olduğundan, bu durum, yanlış kararlar almanıza neden olabilir.
‘Çapalama ön yargısı’ olarak da bilinen bu ön yargı, örneğin, bir yatırımın ne kadar değerli olduğunu düşünürken, daha fazla veri bunun artık doğru olmadığı anlamına gelse bile, görüşünüzü bağlı kalarak yanlış karar verebilmenize yol açabilir.
Bu aynı zamanda, bir yatırımı olduğundan daha değerli gördüğünüz için ideal süreden daha fazla elinizde tutmayı seçmenize de neden olabilir. Bu tür bir ön yargı, belirli bir bilgi parçası sizi kör ettiğinden finansal kararlar alırken resmin tamamına bakmadığınızı gösterir.
Fazla dikkatli olmak
Genellikle yatırımlarınızda hata yapıp yapmadığınıza odaklandığınızda, akla çok fazla risk almak gelir. Ancak finansal kararlar alırken çok dikkatli olmak da aynı derecede zarar verici olabilir.
Psikoloji teorisi, kayıpların acısını, kazanımların sevincinden daha fazla hissettiğinizi gösteriyor. Bu nedenle, bir kayıptan kaçınmak istemeniz oldukça doğaldır. Ancak bu, potansiyel kayıp korkusu nedeniyle çok az yatırım riski almayı veya hiç yatırım yapmamayı seçtiğiniz anlamına da gelebilir.
Ancak, çok dikkatli olmak kayıplarınızı aşındırabilir ve planlarınızı etkileyebilir. Bu, risk profilinize ve hedeflerinize uygun olsa bile servetinizi artırma fırsatlarını kaçırıyorsunuz demektir.
Kendine aşırı güvenen yatırımcılar genellikle ‘kazançlarını’ becerilerine ve bilgilerine bağlarlar, ancak ‘kaybettiklerinde’ genellikle bunun sorumlusu kendi kontrolleri dışındaki şeyler olur.
Aşırı özgüvenli olmak
Aşırı temkinli olmanın aksine, aşırı özgüven de zarar verici olabilir. Bu, riski düzgün bir şekilde yönetmediğiniz anlamına gelir ve pervasız finansal kararlar almanıza yol açabilir.
Aşırı güven, yeteneklerinizi abarttığınızı gösterir. Bu genellikle, bazı insanların piyasaların öngörülemez olmasına rağmen getirileri en üst düzeye çıkarmak için piyasadaki dipleri ve tepeleri yakalayabilecekleri inancıyla aldıkları yatırım kararlarında görülür.
Kendine aşırı güvenen yatırımcılar genellikle ‘kazançlarını’ becerilerine ve bilgilerine bağlarlar, ancak ‘kaybettiklerinde’ genellikle bunun sorumlusu kendi kontrolleri dışındaki şeyler olur. Bu yaklaşım, yatırımcıların gereğinden fazla risk almalarına ve daha büyük hasarlar yaşamalarına neden olur.
Kalabalığı takip etmek
Herkesin yaptığı bir şeyi yapmanın rahatlatıcı bir yanı olduğu doğrudur. Bu size ‘doğru’ seçim yaptığınızı hissettirebilir, çünkü ‘herkes yanılıyor olamaz’ diye düşünürsünüz.
Sürü zihniyeti, yatırımda sıklıkla görülen başka bir ön yargıdır. Tüm iş arkadaşlarınız getiri sağlayacağına inandıkları bir fırsattan bahsediyorsa ve siz bunun bir parçası değilseniz kendinizi dışlanmış hissedebilirsiniz. Sürü zihniyetinden etkilenmek için illaki insanları tanımanıza gerek yoktur, haberleri veya finansal yorumları okumak da sizi kalabalığı takip etmeye teşvik edebilir.
Bu, sizin uygun olmayan ve size kaybettirecek kararlar vermeniz anlamına gelebilecek bir ön yargıdır.
Görüşlerinizi destekleyen bilgiler peşinde koşmak
Benzer düşüncelere sahip insanları aramak normal bir tutumdur ancak bu, bilgiyi arama ve işleme şeklinizi de etkileyebilecek bir ön yargıdır.
‘Doğrulama ön yargısı’ olarak bilinen bu duruma kapılan yatırımcılar, zaten inandıklarını yeniden teyit eden bilgilere daha fazla önem verir. Finansal kararlar alırken, teyit peşinde koşmak, bir yatırımın ‘kötü’ de ‘iyi’ de olduğunu gösterebilir. Bu, değerli ayrıntıları göz ardı etmenize ve yanlış finansal kararlar almanıza neden olur.
Tüm bilgilere aynı düzeyde önem vermek
Bilgileri işleme biçiminiz ön yargıya yol açabilir. ‘Bilgi ön yargısı’ adı verilen bu durumda, çok farklı kaynaklardan gelseler bile tüm bilgilere aynı düzeyde önem vermiş olursunuz.
Bilgi bombardımanına tutulduğunuzda, neye odaklanacağınıza karar vermek gerçekten de zor olabilir. Ancak, tüm bilgilerin eşit derecede yararlı olmadığını anlamanız önemlidir.
Kararlarınızı yönlendirmek için hangi bilgileri bir kenara atacağınızı ve hangilerini kullanacağınızı bilmek zordur, ancak bu karar alma süreci üzerine çalışmak daha iyi seçimler yapmanıza yardımcı olabilir.
Son olarak, ön yargılarınızın finansal kararlarınızı etkileyebileceğini fark etmek, bu işaretleri tespit edip daha iyi seçimler yapmaya başlayabileceğiniz anlamına gelir. Dolayısıyla, ön yargılarınız olabileceğini kabullenmeli ancak onlara kapılmamak için çaba sarf etmelisiniz.
Yatırımlarınıza duygularınızı karıştırmayın
Başarılı bir yatırım serüveni için 6 ipucu
Amatör ve profesyonel yatırımcılar arasındaki 11 fark
Sabırlı ve disiplinli yatırımın püf noktaları
Kendinize yatırım yapmanız için 3 neden
Yatırımcıların yüzde 99’u neden hep kaybediyor?