Yazdır
SELMAN DEMİRÖZ – FINANSGUNDEM.COM / ANTALYA
Denizbank’ın sponsoru olduğu 12. Uluslararası Resort Turizm Kongresi Antalya’da gerçekleştirildi. Kongrede konuşan Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş küresel ekonomideki gelişmelerin turizme etkilerinden bahsetti.
“Görünen o ki globalleşmeye ‘elveda’ diyeceğiz” diyen Denizbank CEO’su, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurusuna ve İsviçre’nin Rusya-Ukrayna savaşında taraf olmasına dikkat çekti. Ateş bu tablonun tehditlerle birlikte avantajları da beraberinde getirdiğini vurguladı. Hakan Ateş turizmin de bu avantajlardan faydalanabileceğine işaret etti. Sürdürülebilirliğin tüm küresel sorunlara rağmen ayakta kaldığını belirten Ateş, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sürdürülebilirlik sertifikası adımının çok büyük bir önem taşıdığını söyledi.
Küresel enflasyonda düşüş bekleniyor
Gelişmiş ülkelerde beklenmedik bir biçimde yükselen enflasyonu işaret eden Ateş küresel ekonominin karşı karşıya kaldığı engellere de değindi. Küresel merkez bankalarının faiz politikalarına işaret eden Ateş “Enflasyonu kontrol altına almak amacıyla faiz artışıyla tedbir aldılar. Geçtiğimiz ay 17 yıldır JP Morgan gibi bir devin başındaki isim olan Jamie Dimon, 'Resesyondan korkmuyor musunuz?' sorusuna 'Resesyondan niye korkayım aksine seviniyorum' dedi. Tamam resesyon gelecek ama enflasyon düşecek. Asıl mikrop asıl insanları etkileyen bir elmanın kurdu gibi bütün elmayı çürütebilecek olan şey yüksek enflasyon” dedi.
Turizm Türkiye’nin medarı iftiharı
Turizm ekonomisinin ABD ekonomisiyle yarışacak durumda olduğuna dikkat çeken Ateş, “Yüksek seyreden enflasyon jeopolitik olaylarla daha da yükselme durumu var. Gelişmiş ülkeler yüksek kamu borcunu düşürme yoluna giderken, gelişmekte olan ülkeler kaynaklara ulaşamıyor. Türkiye’nin 90 milyar dolar ticaret açığımız var. Biz pek çok hammaddeyi ithal ediyoruz. Bu nedenle Türkiye sermaye hareketlerinin her zaman liberal olması zorunludur. Turizm medarı iftiharımız. Turizmde de sorunlar var ama ona rağmen turizm yatırımcıları dirençle üstüne gidiyorlar ve başarıyorlar. Turizm ekonomisi 14,6 trilyon dolar. Neredeyse ABD ekonomisiyle yarışacak durumda. Yani stratejik sektör. Türkiye turizmi 22 yıl içinde 45 milyar dolara göz kırpıyor. Dış ticaret açığının kapanmasında önemli bir sektör” ifadelerini kullandı.
Hızlı geri dönüş, düşen yatırım
Hakan Ateş Türkiye’deki turizmin pandemi sonrasındaki hızlı geri dönüşüne dikkat çekti. Ancak Ateş turizmin oluşturduğu tüm kârlı atmosfere rağmen yatırımlarının azaldığı konusunda uyardı. “Salgın sonrası turizm geliri 2019 seviyesini aştı. Dünya turist sayısında pandemi öncesinin yüzde 28 gerisinde. Türkiye ise neredeyse 2019 rakamlarına ulaştı. Turizmin istihdama katkısı yüzde 14 olan Türkiye 100’e yakın ülkeden turist alıyor. Bu da bizim için ayrı bir başarı.”
“Türkiye’de turizm sabit sermaye yatırımlarının toplam içindeki giderek düşüyor. 2012’de yüzde 4,9 olan oran 2022 yılında gelindiğinde yüzde 1’e geriledi. 2012 yılında 11,7 milyar dolar olan sabit sermaye yatırımları 2022’de 2,2 milyar dolara düştü. Fiyat rekabetinde süperiz ama diğer alanlarda süratle yol almamız gerekiyor. Örneğin insan kaynakları, bilgi teknolojileri, iş yapma ortamı, çevresel sürdürülebilirlik gibi alanlarda gerideyiz.”
“En çok seyahat harcaması tatil için yapıldı”
Türkiye’nin 100’e yakın yabancı ülkeden turist çekebildiğini belirten Ateş turistlerin yüzde 13’ünün Almanlardan, yüzde 11’inin Ruslardan yüzde 8’inin İngilizlerden oluştuğunu söyledi. Ateş geriye kalan %57’lik kesimin çok farklı ülkelerden oluşmasının Türkiye’nin potansiyeline işaret ettiğini belitti.
Sürdürülebilirlik vurgusu
Denizbank CEO’su turizmde yatırım yapılması gereken alanlara da dikkat çekti. “Fiyat rekabetinde öndeyiz ancak insan kaynağı, BT ve özellikle geleceğin olmazsa olmazı sürdürülebilirlik alanlarına daha fazla odaklanmak gerekiyor. Dünyada sürdürülebilir turizm talebi artıyor, Türkiye’de ise çevreye duyarlı konaklama tesislerinin oranı sadece yüzde 9,4.”
Turizm sektörü kredileri ödüyor
Ateş konuşmasında turizm sektörünün aldığı bütün kredileri ödediğini söyledi: “Karakter olarak risk sıfır. Bir lira paramız batmadı. Yapılandırdık, ilave finansman sağladık ama bu sektör borcunu son kuruşuna kadar ödedi.”
Sektörde enerji krizine sürdürülebilir enerji kaynaklarını çözüm olarak gösteren Ateş, “Şu anda otelcilikte enerji faturaları kârı alıp götürüyor. Rüzgar veya güneş enerjisi için bir araya gelmek zor değil. Gidip taşlı tarla bulduğunuzda orada yatırım yapabilirsiniz. Geri dönüş süresi 3-7 yıl. Bu yatırım yaptığınızda kredi öderken enerjiye para ödemeyeceksiniz” dedi.
Sektör talepleri
Hakan Ateş sektörün taleplerini de dile getirdi. Ateş. ciro üzerinden ödenen 2%’lik konaklama vergisinin daha önce Ocak 2023’e ertelendiğini ve bu vergilerin Ocak 2025 ertelenmesinin talep edildiğini söyledi.
Ateş, “Mısır, Yunanistan, İspanya gibi aynı kategoride yer aldığımız ülkelerle rekabet açısından tur operatörlerine geçmiş dönemde yapılan uçak/koltuk başına yakıt desteği gibi teşvik edici önlemlerin tekrar uygulanması” taleplerini de dile getirdi.
Kış dönemi istihdamının sorunlarına işaret eden Ateş konuşmasının sonunda, Exim ve Merkez Bankası Reeskont kredilerinde limit artışı sağlanması taleplerini de kongrede seslendirdi.
Ersoy: Turizm gelirlerinde 2019'un çok üzerinde artış yakalayacağız
