Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Çin’de konut piyasasında yaşanan çöküş, kar topu etkisiyle diğer sektörlere de yayılıyor. Finans piyasalarının da büyük zarar gördüğü Çin’de, yatırım yapmak neredeyse imkansız hale gelmiş durumda.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Başkan Xi Jinping’in finansal istikrar vaatleri de karşılığını bulmuyor. Çin halkı finans piyasalarında görece düşük riskli varlıklara yaptığı yatırımlarda bile zarar ettiğinden, Çin’de reel ekonomi gibi finans piyasaları da alarm veriyor.
Düşük riskli finansal ürünler aslında yüksek riskli
The Economist’te yayınlanan analize göre, Fang hong tipik bir aktivist değil. Yıllardır Çin'in güneyinde yer alan ve orta büyüklükte bir şehir olan Qinzhou'da bir ambalaj malzemeleri fabrikasını işletiyor. Ancak 51 yaşındaki Fang hog ‘düşük riskli’ finansal ürünlere yatırım yaparak son zamanlarda milyonlarca yuan kaybettiğini söylüyor. Bu deneyim onda bir şok etkisi yaratmış ve onu kendisi gibi, kayıpları yüzünden öfkeli olan, çoğunlukla zengin yüzlerce insanla bağlantı kurmaya itmiş. Bayan Fang, bilgi topluyor ve yerel düzenleyicilere dilekçeler gönderiyor. Eylül ayında, paralarını geri talep etmek için ülkenin dört bir yanından müşterilerle bankasının lobisinde toplanma noktasına kadar geliyor.
Bu tür olayların Çin'in orta sınıfı arasında giderek daha yaygın hale geldiği görülüyor. Son beş yılda devlet, borç verenlerin bilançolarında hesaba katılmayan ve baş döndürücü bir dizi finansal ürün içeren gölge bankacılık varlıklarını çökertmiş durumda. Sonuç olarak, bu varlıkların stoğu 2017'den bu yana yüzde 15 erise de yine de şaşırtıcı bir şekilde 56 trilyon yuan yani 8 trilyon dolara karşılık geliyor ve bu rakam tüm bankacılık sistemi varlıklarının yedide biri anlamına geliyor. Ve şimdi Çin ekonomisi yavaşlarken, yatırımcılar düşük riskli olarak pazarlanan birçok finansal ürünün aslında oldukça yüksek riskli olduğunu keşfediyor.
Yerel fonlar zarar ettiriyor
Çin'de üçüncü dönemini henüz tamamlayan lider Xi Jinping, finansal istikrarı ana hedeflerinden biri olarak sıralıyor. Sorun şu ki, Çin'de güvenli yatırım bulmak giderek zorlaşıyor. Sıkı sermaye kontrolleri, insanların paralarını yurt dışında kullanmalarını engelliyor. Çin borsaları değişken ve düşük getiriler sunuyor. Bir finansal veri firması olan East Money'e göre, yerel fonların sadece yüzde 1'i bu yıl herhangi bir getiri sağlamayı başarmış durumda ve yatırımcılar geri kalan fonların hepsinde para kaybediyor. Sürekli artan ev fiyatları sayesinde uzun süredir yatırımların ana hedefi olan emlak piyasası da hükümetin kaldıraç üzerindeki baskısıyla bir karmaşa yaşıyor gibi görünüyor. Birçok şehirde fiyatlar düşmüş durumda ve düşmeye devam ediyor.
Tröst firmaları temerrüde duşmuş durumda
Sonuç olarak, ülkenin gölge bankacılık sisteminin önemli bir parçası ve bir başka popüler yatırım hedefi olan Çin tröst endüstrisi de karmaşaya sürüklenmiş bir duruma geliyor. Tröst ürünleri yüksek yatırım eşiklerine (genellikle 1 milyon yuan'ın üzerinde) sahip bulunuyor ve daha zengin yatırımcıları cezbediyor. Bunlar genellikle bankalar tarafından satılıyor ve mevduattan daha yüksek getiri vaat ediyor. Ayrıca fonları, aksi bir durumda kredilere erişemeyecek durumda olan daha riskli borçlulara yönlendiriyor.
Çin’de eski ezberler artık değişiyor. Minsheng, Wanxiang ve Huachen gibi üç büyük tröst firmasının varlıklarının yüzde 40-60'ı bu yıl etkin değil. Başka bir büyük şirket olan Anxin, neredeyse tüm varlıklarının güneye gittiğini bildiriyor. Bu yılın ilk yedi ayında tröst firmalarının temerrüde düştüğü 57 milyar yuan yatırımın yaklaşık yüzde 80'inin emlak kredileriyle bağlantılı olduğu görülüyor. Bir komisyoncu olan Hwabao Securities'den Wang Zhen, bu yatırımları ‘afet bölgesi’ olarak nitelendiriyor.
Fang hong gibi yatırım yaptıkları yüklü miktarları geri alamayan birçok Çinli bankaların önünde protestolar düzenliyor. Bu protestolar ise aslında daha geniş bir eğilimin önemli bir parçasını oluşturuyor. Mayıs ayında ülkenin dört bir yanından insanlar, altı köy bankasındaki 40 milyar yuan'lik mevduatın dondurulmasını protesto etmek için orta Çin’de yer alan Zhengzhou şehrinde toplanıyor. Hepsi bir iş adamına ait olan bankalar, çevrimiçi platformlar aracılığıyla mevduat toplamış ve yüksek faiz oranları vaat etmiş. Ancak fonlar kötüye kullanılmış ve sorumlular kaçmış. Yerel yönetim ise şimdi müşterilerin alacaklarının en azından bir kısmını geri ödemeye çalışıyor.
Küçük bankalara güven giderek azalıyor
Çin’de durum giderek daha da kötüleşecek gibi görünüyor. Çin Merkez Bankası, ülkedeki 1.651 köy bankası arasında 122 ‘yüksek riskli’ grup belirlemiş durumda. Bu daha küçük bankalara olan güvenin tükendiğini gösteriyor. Bu yüzden, birçok müşteri mevduatlarını daha büyük, daha yerleşik kurumlara taşımaya çalışıyor. Bilançoları zayıf olan bankalarda bu dinamiğin krize dönüşmesi ise uzun sürmüyor. New York'taki bir düşünce kuruluşu olan Dış İlişkiler Konseyi'nden (The Council on Foreign Relations) Zongyuan Zoe Liu'nun belirttiği gibi, bazı köy bankaları para çekme işlemlerini sınırlamak, çalışma saatlerini kısaltmak ve hatta mevduatları önlemek için hesapları dondurmak zorunda kalıyor. Bu tür önlemler, yeni panikleri ve mevduatlarda ek işlemleri tetikleme eğilimi yarattığından yalnızca kısa vadeli bir çözüm olma özelliği taşıyor.
Bütün bunlar Başkan Xi Jinping için kötü haber anlamına geliyor. Xi Jinping’in finansal istikrarı merkezi bir amaç haline getirmesinin geleceği öngören mantıklı bir nedeni olduğu anlaşılıyor. Titreyen bir bankacılık sektörü, hükümete verilen desteği de baltalıyor. Ve Bayan Fang gibi insanlara ve onun protestolarını fark edenlere, Çin'in finansal sistemi epey sallantılı görünüyor.
Yi Gang: Çin normal para politikasını, pozitif faiz oranlarını sürdürebilir
Çin'de imalat sektörü aktivitesine Kovid darbesi
Credit Suisse: Yeni milyonerler Çin’den çıkacak
Çin'de imalat PMI endeksi daraldı
Çin'in ham petrol ve elektrik üretimi arttı
Çin'de tekrar kovid alarmı: Kapanma kararı alındı