Yazdır
TBMM Başkanlığı’na sunulan bütçe kanun teklifine göre, 2023 yılında hükümet; 3 trilyon 673 milyar 735 milyon 478 bin lira vergi toplayacak. Teklife göre hangi kalem üründen ne kadar vergi beklendiği de ortaya çıktı. Peki gelecek yıl kim ne kadar vergi ödeyecek?Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın konu ile ilgili yazısı şöyle:
2022 yılında enflasyonun yüzde 85’e fırlaması, Türk halkını fahiş enflasyon vergisi ile karşı karşıya getirdi. İşçinin, çiftçinin, esnafın, memurun gelirindeki artış sınırlı kalırken kazancından, tüketim harcamalarından ve satın aldığı mal ve hizmetlerden dolayı ödediği vergiler katlandı. TBMM’ye sunulan 2023 yılı bütçe kanunu teklifinde, 2023 vergi geliri beklentilerinin yanı sıra 2022 yılındaki vergi geliri gerçekleşme tahminlerine de yer verildi. Bütçe teklifindeki veriler, enflasyon vergisinin boyutunu da ortaya koydu.
Geçen yıl bu tarihlerde TBMM’ye sunulan 2022 yılı bütçe kanunu teklifinde 2021 yılında 1 trilyon 334.5 milyar lira olarak gerçekleşen vergi gelirlerinin 2022’de 1 trilyon 430 milyar lira olacağı öngörüldü. Temmuz ayında yasalaşan ek bütçe ile vergi geliri hedefi 2 trilyon 513.6 milyar liraya çıkartıldı. TBMM'ye önceki gün sunulan bütçe kanunu teklifinde ise bu yılki vergi gelirlerinin 2 trilyon 601.6 milyar lira olarak gerçekleşeceği tahmin edildi. Buna göre, başlangıçta geçen yıla göre sadece 100 milyar lira olarak öngörülen vergi gelirlerindeki artış 1 trilyon 171.6 milyar liraya ulaşacak. Başka bir ifadeyle, yüksek enflasyon dolayısıyla vatandaş bu yıl yaklaşık 1.2 trilyon lira daha fazla vergi ödemek zorunda kaldı.
Bütçe teklifine göre, 2022 yılında yüzde 50.4 oranında artan gelir vergisi gelecek yıl yüzde 49.2 oranında artarak 503.4 milyar lira olacak. İşçi ve memur gibi ücretlilerden alınan gelir vergisini de kapsayan gelir vergisi tevkifatı yüzde 48.2 artışla 458.5 milyar liraya çıkacak. Yılın başında 241.8 milyar lira olarak öngörülen gelir vergisi tevkifatının yılsonunda 309.3 milyar liraya ulaşması bekleniyor.
İTHALDE ALINAN KDV GELİRİNDE 303.6 MİLYAR TL ARTIŞ YAŞANACAK
Enflasyon vergisi en fazla ithalde alınan katma değer vergisinde (KDV) hissedildi. Geçen yıl 261.9 milyar lira olan ithalde alınan KDV’nin, başlangıçta bu yıl 290.8 milyar lira olacağı öngörüldü. Ancak yılsonu gerçekleşmesinin 594.4 milyar liraya ulaşacağı tahmin edildi. İthal mallardan alınan KDV’de geçen yıla göre 303.6 milyar liralık artış yaşanacak.
Yüksek enflasyon kurumlar vergisi gelirlerine de yansıdı. Geçen yıl 190.2 milyar lira olan kurumlar vergisi gelirlerinin başlangıçta bu yıl 183.1 milyar liraya gerileyeceği öngörüldü. Nisan ayında vergi oranlarında yapılan artış ve yüksek enflasyon nedeniyle kurumlar vergisinin yılsonunda 514.6 milyar liraya ulaşması ve geçen yıla göre 331.5 milyar lira (yüzde 170 oranında) artması bekleniyor. Gelecek yıl ise yüzde 24 artışla 639 milyar lira tutarında kurumlar vergisi geliri öngörülüyor.
38.8 MİLYAR LİRA TUTATRINDA MTV GELİRİ
Araç sahiplerinden her yıl alınan motorlu taşıtlar vergisinden (MTV) geçen yıl 18.9 milyar lira gelir elde edilirken, bu yıl ise 24.6 milyar lira gelir öngörüldü. Gerçekleşmenin 23.6 milyar düzeyinde kalması bekleniyor. Ancak, gelecek yıl yüzde 64.4 artışla 38.8 milyar lira tutarında MTV geliri öngörülüyor.
Özel tüketim vergisinden (ÖTV) 2021 yılında 207 milyar lira gelir elde edilirken, 2022’de başlangıçta 220.8 milyar liralık gelir tahmini yapıldı. Ancak, bu yılın sonunda ÖTV gelirinin 385 milyar lira olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Yılbaşındaki hedefe göre 164 milyar lira daha fazla ÖTV geliri elde edilecek. Gelecek yıl ise ÖTV gelirlerinin yüzde 33 oranında artışla 512,6 milyar liraya ulaşması öngörülüyor.
Eşel mobil sistemi dolayısıyla 2021 yılında akaryakıttan alınan özel tüketim vergisi 32.1 milyar lirada kaldı. Başlangıçta 2022 yılında ise 32.2 milyar liralık gelir öngörüldü. Ancak, yıl içinde eşel mobil uygulamasına son verilmesi nedeniyle akaryakıttan alınan ÖTV gelirlerinin bu yılın sonunda 78.8 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. Gelecek yıl ise bu kalemden yüzde 9 artışla 85,9 milyar liralık gelir öngörülüyor.
ALKOLLÜ İÇKİDEN 126,1 ÖTV GELİRİ BEKLENİYOR
Alkollü içkilerden alınan ÖTV gelirleri geçen yıla göre yüzde 76 oranında artışla 22,9 milyardan 40,3 milyar liraya çıkacak. Gelecek yıl ise bu yılki gerçekleşmeye göre yüzde 37,7 artışla 55,5 milyar liralık gelir öngörülüyor.
Tütün mamullerinden alınan ÖTV gelirleri 2021 yılında 67,7 milyar lira iken, başlangıçta bu yıl 70,6 milyar öngörüldü, ek bütçe ile de 87,6 milyar lira olarak revize edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin, geçen yıla göre yüzde 41,8 artışla 96 milyar lira olması bekleniyor. Gelecek yıl da yüzde 31,3 artışla 126,1 milyar liralık gelir öngörülüyor.
MOTORLU TAŞIT ÖTV GELİRLERİ HEDEFİ
Motorlu taşıt satın alırken ödenen ÖTV’den 2021 yılında 66,7 milyar lira gelir elde edilirken, başlangıçta 2022 yılında 72,4 milyar lira gelir öngörüldü. Otomotiv sektöründeki durgunluğa rağmen motorlu taşıtlardan alınan ÖTV gelirlerinin bu yılın sonunda 140,1 milyar liraya ulaşması bekleniyor. Bu da 2021 yılına göre yüzde 110 artış anlamına geliyor. Gelecek yıl ise yüzde 45.6’lık artışla 204 milyar lira gelir öngörülüyor.
DİJİTAL HİZMETLER VERGİSİ GELİRLERİ
İnternet üzerinden elde edilen kazançlara uygulanan ve 2020 yılında hayatımıza giren dijital hizmetler vergisinden elde edilen gelirler hızla artıyor. 2020’de 1,1 milyar, 2021 yılında 2,8 milyar lira olan dijital hizmetler vergisi gelirlerinin bu yılın sonunda 5,1 milyara, gelecek yıl da 7,2 milyar liraya çıkacağı öngörülüyor.
Hak-İş’ten vergi dilimi miktarlarının artırılması talebi
Türk-İş ve TİSK'ten Cumhurbaşkanı Erdoğan'a vergi mektubu
Vergi mevzuatı yönünden iştirak edilen şirketin tasfiyesinde ortaya çıkan zararlar