Yazdır
2021'in son aylarında dolar/TL'deki yukarı yönlü sert hareket sonrası TCMB, 21 Aralık'ta Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını devreye aldı.
Kasım 2021'de 9,50 lira civarında seyreden dolar, merkez bankasının müdahalesi öncesinde 18,41 liraya kadar çıkmıştı. KKM ile birlikte 10 liraya kadar gerileyen dolar, aradan geçen 10 ayda, aralıktaki zirve seviyesini de aşarak 18,50 liranın üzerine çıktı.
Özellikle 2018 sonrasında hanehalklarının TL'deki değer kaybıyla beraber, ağırlık dolar olmak üzere yabancı paralara talebi arttı. 2011 yılında yüzde 27 civarında olan mevduat dolarizasyonu, KKM ile birlikte yüzde 72'ye ulaşarak zirve seviyesini gördü.
Yabancı para pevduatlardaki bu sürekli artış, KKM'nin devreye alınması ile bir süreliğine durdu. Ancak TCMB verilerine göre, 2022 yılında yurt içi yerleşiklere ait yabancı para mevduat hacminde 26.7 milyar dolara ulaşan bir çözülme görülüyor. Bu çözülmenin 12.4 milyar doları döviz ve altın fiyatlarındaki değişimden yani parite etkisinden kaynaklanıyor. Dolayısıyla parite etkisinden arındırıldığında, yerlilerin döviz mevduat hacminde 2021 sonundan 30 Eylül'e kadar geçen 9 aylık sürede 14.2 milyar dolar düşüş hesaplanıyor. Bu düşüş döviz mevduatın toplam mevduat içindeki payına da yansıyor. Sene başında yüzde 60.43 olan dolarizasyon oranı 30 Eylül itibarıyla yüzde 51.86'ya gerilemiş durumda.
Sözcü'den Mehtap Özcan Ertürk'ün haberinde, "Bu verilere dayanarak dolarizasyonunun durduğunu belirtmek mümkün görünmüyor. Zira bu süreçte KKM kapsamındaki mevduat büyüklüğünün 1.4 trilyon lirayı aştığı ve hesaplamalara göre kura endekslenen anapara miktarının 84 milyar doları bulduğu göz önüne alındığında ‘liralaşma'nın daha fazla dolarlaşma getirdiği açıkça gözleniyor. Döviz ve dövize endeksli olan kur korumalı hesaplarla birlikte dolarizasyon yüzde 72 ile tarihi zirve seviyelere ulaşmış durumda." diye belirtildi.
KİT'ler TCMB'den 3 aydır döviz almıyor
KKM ve katılma hesaplarında biriken tutar arttı