Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve doğal gaz vanalarını kapamasıyla birlikte, Avrupa yeni enerji kaynaklarına yönelmek zorunda kalıyor. Aradığını Afrika’da bulan Avrupa, kömür için neredeyse bir servet ödüyor.
Avrupa’nın yeni altını ‘kömür’ oluyor gibi gözüküyor. Enerji krizinin çözümünü kömürde bulan Avrupa, çevre hassasiyetlerini de bir kenara bırakarak, kömür için küresel düzeyde ava çıkıyor.
Afrika ülkeleri servete konmak üzere
Reuters’tan Sudarshan Varadhan, Helen Reid, Nuzulack Dausen, Jonathan Saul ve Nina Chestney’nin haberine göre, ağırlıklı olarak kaju fıstığıyla uğraşan Afrika ülkesi Tanzanya ise bu yaşananlardan habersiz, adeta büyük bir servete konmak üzere. Kömür için birbiriyle adeta savaşan Avrupa ülkeleri, Tanzanya limanlarını kaju fıstığı yerine kömür yüklü gemilerle dolduruyor.
Finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre, Tanzanya geleneksel olarak sadece doğu Afrika'daki komşu ülkelere kömür ihraç ediyor. Ülkenin güneybatısındaki madenlerden en yakın Hint Okyanusu limanı olan Mtwara’ya taşımak 600 km’den fazla yük taşımak anlamına geldiğinden, bu hem zorlu hem de maliyetli bir faaliyet olarak görülüyor. Ancak Avrupa’yı felç eden enerji krizi, Tanzanya ve birçok ülke için işleri değiştiriyor.
Elektrik üretmek için kullanılan termal kömür fiyatları, birçok Avrupa ülkesinin en büyük enerji sağlayıcısı olan Rusya'yı kaybetmesiyle birlikte rekor seviyelere sıçrıyor. Avrupa ülkeleri ve diğer alıcılar, Tanzanya, Botsvana ve hatta Madagaskar gibi genellikle uzak ülkelerden kömür temin etmek için rekabet ediyor. Yeniden canlanan kömür talebi, çevreye zararlı fosil yakıtlardan uzak durmaya yönelik iklim planlarıyla ise çatışıyor.
Avrupa kömür için rekabet ediyor
Kömür madencisi Bluesky Minings Genel Müdürü Rizwan Ahmed, "Ukrayna Savaşı’ndan sonra Avrupalı oyuncular kömürün olduğu her yere gidiyorlar ve çok iyi fiyatlar ödemeyi teklif ediyorlar” diyor.
Cargill Okyanus Taşımacılığı Bölümü Başkanı Jan Dieleman, son aylarda Avrupa'ya kömür sevkiyatlarında belirgin bir artış gözlemlediklerini söylüyor. Dieleman, “Avrupa diğer alıcılarla rekabet ediyor. Bunu yapması ise çok normal çünkü tek alternatif olan doğalgaz kömürden daha pahalı” diyor. Dieleman, “Avrupa kömür tedarik edebilmeli. Afrika ülkelerinin yanı sıra Kolombiya ve hatta daha uzak yerlerden de Avrupa'ya çok güçlü akışlar göreceğimizi düşünüyorum” şeklinde konuşuyor.
Jeopolitik atmosferin değişmesiyle birlikte kömür kaynaklarına sahip bazı ülkeler, elde edecekleri karları kaçırılmaması gereken bir şans olarak görüyor. Küresel bir ölçüt olarak kömür fiyatları, Avustralya’nın Newcastle limanında, 16 Eylül 2022 tarihi itibariyle ton başına 429 dolardan işlem görüyor. Bu rakam, kömürün Mart ayında gördüğü 483,50 dolarlık tarihi zirvesine yakın bir rakam olarak dikkat çekiyor. Kömür geçen yıl bu tarihlerde ton başına 176 dolardan işlem görüyordu.
Çok çabuk benimsendi
Birleşik Krallık merkezli deniz taşımacılığı şirketi Braemar’ın araştırması, yüksek talep ve sıkışık kömür arzının ticaret yollarını yeniden çizerek filo kullanımını artırdığını ve ağzına kadar dolu gemilerin sayısının hızla arttığını gösteriyor.
Hint danışmanlık şirketi Coalmint'in verilerine göre ise Avrupa Birliği'nin geleneksel olarak Asya pazarlarına tedarik sağlayan Avustralya, Güney Afrika ve Endonezya'dan termal kömür ithalatı, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinden sonraki dört ayda 11 kattan fazla arttı.
Ukrayna’nın işgali, AB ülkelerini Rusya'dan gelen doğalgaza olan bağımlılıklarını sonlandırmaya zorladı. Avrupa’nın Rusya'dan kömür ithalatını yasaklaması, alternatif yakıt kaynakları bulma konusunda elektrik üreticileri üzerindeki baskıyı da artırmış oldu.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel'e göre, Rusya genellikle AB'nin termal kömürünün yaklaşık yüzde 70'ini, doğal gazının ise yüzde 40'ını sağlıyordu. Avrupa ülkeleri, zorlu bir kışa hazırlanmak için yakıt depolamaya ve nahoş kömür santrallerini yeniden açmaya çalışırken geçici çevresel hedefler belirlemek durumunda kaldılar.
Avrupa'daki hükümetler, kömür tercihinin geçici bir değişiklik olduğunu söylüyor, ancak bu daha çok enerji krizinin ne kadar süreceğine bağlı gibi gözüküyor.
Kömür ve linyit üretimi yüzde 25 arttı
Bank of America analistleri, Avrupa’yla ilgili olarak, “Son üç yılda bir dizi tesis kapanmış olmasına rağmen, güçlü teşvikler sayesinde kömür ve linyit üretimi bir yıl önceki seviyelerinin yüzde 25 üzerinde seyrediyor” diyor.
Termal kömür kullanımındaki artış, ülkeleri iddialı karbondioksit emisyonlarını azaltma hedefleriyle karşı karşıya getirebilir. Enerji düşünce kuruluşu Ember'e göre, AB'de daha fazla kömür yakmak, Rus gaz arzı tamamen durdurulursa karbondioksit emisyonlarını yılda yüzde 1.3 oranında artıracak.
Avrupa'daki hükümetler, bunun geçici bir değişiklik olduğunu söylüyor, ancak bu daha çok enerji krizinin ne kadar süreceğine bağlı gözüküyor. Almanya, elektrik arzı güvenliğini sağlamak için bazı kömür santrallerinin planlanan kapatmalarını erteliyor.
Botsvana kömür madencisi Minergy, kömür piyasasının daha uzun olmasa da en azından 2023 ortasına kadar güçlü kalacağını düşünüyor ve üetim kapasitesini ikiye katlamayı umuyor. Şirket, “Kömürle ilgili olumsuz anlatı terk edildi ve savaştan kaynaklanan enerji krizlerinde kömür öncelikli enerji kaynağı olarak benimsendi" diyor.
Dünyanın en büyük kömürden hidrojen üreten tesisi Çin'de açıldı
Çin'in Rusya ve Endonezya'dan kömür ithalatı arttı
Avrupa'da kömür kullanımı artacak
Rusya petrol, doğalgaz ve kömür üretiminde düşüş bekliyor
AB, Rusya'dan kömür ithalatına son verdi
Rusya, kömür ihracatına vergi uygulamayı değerlendiriyor