Yazdır
İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti'nin liderlik yarışında finale kalan iki adaydan biri olan Dışişleri Bakanı Liz Truss İngiltere’nin yeni Başbakanı olarak seçildi. Öğrenciyken okulda sahnelenen bir oyunda Margaret Thatcher'ı canlandıran Truss, 39 yıl sonra, gerçek hayatta bu mevkiye ulaşmayı başardı.
Partideki liderlik seçimi ve liderin görevden alınması süreçlerini yürüten organı "1922 Komitesi" Başkanı Milletvekili Sir Graham Brady, başkent Londra'daki Kraliçe 2. Elizabeth Konferans Merkezi'nde parti üyelerinin yaptığı oylamanın sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, oylamada, Liz Truss 81 bin 326 (%57,4) oy alırken , rakibi Rishi Sunak 60 bin 399 (%42,6) oyda kaldı.
Sonuçlar açıklandıktan sonra Truss yaptığı açıklamada “Önümüzdeki iki yılda somut sonuçlar getireceğimizi göstermemiz gerekir. Vergileri düşürüp ekonomimizi büyütmek için cesur bir plan açıklayacağım. Enerji krizinde çözüm getireceğim, enerji faturaları ve uzun vadeli enerji tedariği sorunlarımız üzerinde çalışacağım.” diye konuştu.
Başbakan Boris Johnson, yarın tatilini İskoçya'daki Balmoral Malikanesi'nde geçiren Kraliçe 2. Elizabeth'e istifasını sunacak ve ardından Truss, Kraliçe'den yeni hükümeti kurma görevini alacak.
Yeni Başbakan Truss, Kraliçe ile görüşmesinin ardından başkent Londra'ya dönecek ve burada bir konuşma yapacak.
Liz Truss'ın yarın yeni kabineyi açıklaması öngörülüyor.
Başbakanlık için Rishi Sunak ile yarıştı
Seçimin ilk aşamasında partinin milletvekilleri, istifa eden Boris Johnson'un yerini almaya aday olanlar arasında beş tur tercih yapmışlar ve en sona eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ile Dışişleri Bakanı Lis Truss kalmıştı. Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak'ın Türkiye karşıtı söylemleri ön plana çıkarken, Liz Truss döneminde Türkiye-İngiltere ilişkilerin daha da artması bekleniyor.
Haftalardır devam eden liderlik yarışına ülkenin içinde bulunduğu ekonomik güçlüklerin nasıl aşılacağı tartışmaları damgasını vurdu.
Verdiği mülakatlarda ve parti üyeleriyle yapılan toplantılarda, son 20 yıldır -kendisinin de içinde yer aldığı- hükümetlerin izlediği ekonomi politikalarının büyüme sağlayamadığını söyleyerek eleştiren Truss'ı, rakibi eski Maliye Bakanı Rishi Sunak'tan ayırt eden en önemli nokta, geçim sıkıntısı içindeki kesimlere yardım paketleri yerine, derhal ve ciddi oranlarda vergi indirimleri vadetmesi.
Truss, bu politikanın zaten 40 yılın en yüksek düzeyine çıkmış görünen enflasyonu daha da körükleyeceği eleştirilerini reddediyor, aksine alım gücünü artırarak boğulan ekonomiye nefes aldıracağını savunuyor.
Yakın çevresinde, yüzde 20 olan KDV'nin yarıya indirilmesi dahil bir çok vergi indirimi önerisi dile getiriliyor ama Truss henüz planlarını detaylandırmadı.
Liz Truss, kamu çalışanlarının maaşlarının yaşadıkları bölgedeki fiyat artışlarına endekslenmesi yolundaki planından ise partisinin önde gelen isimlerinden, Londra dışında çalışan memurların ücretlerinde önemli düşüş anlamına geleceği eleştirileri gelince vazgeçti.
Truss son olarak başbakan olması halinde bir hafta içinde enerji krizine çözüm bulmaya yönelik bir planı kamuoyuna açıklama sözü verdi. Halkın "enerji faturalarını ödeyebilmesine yardımcı olmak için derhal harekete geçeceğini" söyledi ancak planının ayrıntılarını açıklamadı. Ancak enerji faturalarının bir süre dondurulmasının da seçenekler arasında olduğu bildiriliyor.
Truss liderlik yarışı sürecinde ekonomi konusunda şu ana kadar:
-Geçen yıl içerisinde artırılan sosyal sigorta primlerini yeniden düşürmeyi
-2023 yılında yüzde 19'dan yüzde 25'e çıkarılması planlanan kurumlar vergisi artışını iptal etmeyi
-Enerji fiyatlarına "yeşil" projelere harcanması için eklenen vergiyi askıya almayı
-Vergi kesintilerini Covid borçlarını daha uzun vadeye yayarak karşılamayı
-Ülkenin farklı bölgelerinde serbest ticaret bölgeleri yaratmayı
-Savunma bütçesi için belirlenen hedefi 2026 için yarım puan artırarak GSYİH'nın yüzde 2,5'u, 2030 için yüzde 3'üne çıkarmayı vadetti.
KISA SÜREDE ÖNEMLİ BİR SEVİYEYE YÜKSELDİ
46 yaşındaki Liz Truss, geçen yıl İngiltere'nin ikinci kadın dışişleri bakanı olmuştu. Truss parlamentoya seçildiğinden bu yana hükümette iç ve dış politikaya ilişkin bir dizi önemli göreve getirilmişti.
1975 Oxford doğumlu Truss, matematik profesörü olan babası ile hemşire olan annesinin "solcu" olduklarını söylüyor. Ama o aile geleneğini sürdürmemiş. Erkek kardeşi bir keresinde BBC radyosunda, çocukluklarında aile içinde Monopol gibi oyunlar oynamayı sevdiklerini fakat kaybetmekten nefret eden Liz'in oyunu kazanamamaktansa ortalıktan kaybolmayı tercih ettiğini anlatmıştı.
Oxford Üniversitesi'nde felsefe, politika ve ekonomi okuyan Truss öğrenciler arasındaki siyasi faaliyetlere aktif olarak katıldı ve siyasette önce Liberal Demokrat sonra Muhafazakar saflarda yer aldı.Okulu izleyen yıllarda Shell ve Cable & Wireless şirketlerinin muhasebe bölümlerinde çalıştı fakat hep politikaya atılmayı istiyordu.