Amerikalılar neden bu kadar huysuz?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Amerikalılar ekonomi konusunda bu aralar oldukça huysuz. Teşvikler suyunu çekmiş ve enflasyon hızla yükselirken, ABD’li tüketiciler de harcamalarını kısmaya çalışıyor. 2022 yılı Amerikalılar için tam bir fiyasko olmaya doğru gidiyor.

Marketwatch’tan Rex Nutting’in haberine göre, 2022 yılında harcamalarında önemli derecede kısıtlamaya giden tüketiciler satın alma güçlerini kaybetmiş durumda. Bütçeleri daraldıkça daha az harcama yapan Amerikalılar resesyondan kaçmanın yolunu arıyor.

Amerikalılar fakirleşiyor

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, bu noktada ABD’li ailelerin gerçekten ne kadar tasarrufları olduğu sorusu akla geliyor. Çünkü ABD’de istihdam rakamları yükseliyor ve ücretlerde önemli artışlar yaşanıyor. Ancak buna rağmen çalışanların gelirleri enflasyon altında eziliyor. Amerikalılar belki de kendilerini daha fakir hissetmiyor olabilirler ancak açık gerçek şu ki ABD vatandaşları kesinlikle daha fakir durumdalar. Aslına bakılırsa Amerikalılar, bir yıllık süre içinde alım güçlerinde hiç böylesine büyük düşüş yaşamadılar.

Enflasyon krizi, çok az malın peşinden koşan çok fazla kişiden kaynaklanmıyor çünkü ABD vatandaşları artık o kadar da zengin değil. Dolayısıyla kısa vadede enflasyonun düşmesini beklemek düşük bir ihtimal gibi duruyor. Şu an yaşanan yüksek enflasyon aşırı talepten ziyade arz sorunlarıyla ilgiliymiş gibi görünüyor. Tedarik zincirindeki sorunlar çözülene ya da ekonomi çökene kadar enflasyonun yüksek kalma olasılığı ise çok yüksek görünüyor. Veriler de bu gerçeği destekliyor.

Amerikalılar belki de kendilerini daha fakir hissetmiyor olabilirler ancak açık gerçek şu ki ABD vatandaşları kesinlikle daha fakir durumdalar.

Yüzde 7,8 düştü

ABD Ekonomik Analiz Bürosu’nun (BEA - Bureau of Economic Analysis) yaptığı tahmine göre ABD’de reel harcanabilir gelirler, yani vergiler ve enflasyon düşüldükten sonra kalan miktar, 2022 yılının ilk çeyreğinde yıllık yüzde 7,8 oranında düştü. Tarihsel olarak bakıldığında ise bu büyüklükte bir düşüş, resesyon dönemleri dışında neredeyse hiç yaşanmamış.

İşin kötüsü, her şeyin daha da kötüleştiği. Reel harcanabilir gelirlerdeki düşüş son dört çeyreğin hepsinde yaşandı ve Mart ayı sonu itibariyle bir önceki yıla göre yüzde 12’lik rekor bir düşüş gerçekleşmiş durumda. Bu düşüş 1974 yılında yaşanan rekor yüzde 2,6’lık gerilemeyi yerle bir etmiş bir orana karşılık geliyor. BEA yaptığı açıklamada vergiler ve enflasyon sonrası gelirlerin Mayıs ayında da yüzde 0,1 düşerek ilk çeyrek ortalamasının altında kaldığını belirtiyor.

Gelirlerdeki düşüş toplam 2,5 trilyon dolar

2022 yılı Mart ayından bu yana gelirlerde yaşanan düşüş toplam 2,5 trilyon doları buldu. Reel gelirde yaşanan bu olağanüstü düşüşün birincil nedeni, pandemi döneminde yaşanan yüksek enflasyon ve genel ekonomik krizle başa çıkmaya çalışan hanelere ve işletmelere yardım sağlamak amacıyla tasarlanmış bazı federal vergi ve harcama teşvik ve programlarının sona ermesiyle açıklanabilir. Şu an ABD’liler, gelirlerindeki bu düşüşün iyi bir şey olduğunu düşünüyorlar çünkü mevcut enflasyon sorununun hükümetin insanlara yaptığı bu yardımlardan kaynaklandığına inanıyorlar.

Teşvikler ne kadar işe yaradı?

Teşvikler, 2020 ve 2021 yıllarında ekonominin pandemi nedeniyle kapanma noktasına gelip yavaş yavaş yeniden canlanarak milyonlarca insanı yoksulluktan uzak tuttuğuyla ilişkilendiriliyor. Teşviklerle yapılan ödemeler ailelerin beslenmesini, barınmasını ve giydirilmesini sağladı. Ancak uzmanlar ve eleştirmenler, yüksek para arzının tüketici fiyatlarını 2021 yılında yüzde 6,3 oranında artıran enflasyonist baskıları körüklediği görüşünde. Uzmanlar, yaşanan enflasyonun çok az mal ve hizmet peşinde koşan çok fazla dolardan kaynaklandığını düşünüyor.

Uzmanlar, yaşanan enflasyonun çok az mal ve hizmet peşinde koşan çok fazla dolardan kaynaklandığını düşünüyor.

Hükümetin sağladığı bu teşviklerin büyük bölümü sona erdi ya da küçültüldü. Hükümetin gerçekleştirdiği ödemeler 2021 yılı Mart ayından bu yana 2,5 trilyon dolar geriledi ve bu kayıpların neredeyse tamamı yoksul ve orta sınıftan aileleri etkiledi.

Hükümet, ailelere dolar vermeyi kesmiş olsa da FED başta olmak üzere birçok kurum, enflasyon sorununun çözüldüğü görüşünde değil. Bu görüşe göre ABD’li ailelerin pandemi sürecinde fazlasıyla tasarrufa gittikleri için (2-4 trilyon dolar arasında olduğu tahmin ediliyor) gelirleri düşmüş olsa da daha harcayacak çok paraları bulunuyor. FED Başkanı Powell da ekonominin iyi durumda olduğunu ve beklenen yüksek faiz oranlarını kaldırabileceğini savunarak bu görüşü onaylıyor.

Tasarruflar nasıl dağıldı?

Şu ana kadar toplanan veriler herkesin pandemi sürecinde tasarrufa gittiği ve birikimlerini artırdığı yönünde. Asıl soru ise 2 ila 4 trilyon dolar arasında olduğu tahmin edilen bu fazla birikimin 333 milyon ABD vatandaşı arasında nasıl dağıtıldığı.

Tasarruflardan elde edilen birikimler şayet orta sınıf aileler tarafından tutuluyorsa enflasyon kazanı kaynamaya devam edecek demektir.

Tasarruflardan elde edilen birikimler şayet orta sınıf aileler tarafından tutuluyorsa, aylık gelirlerinin artık yetmeyeceği bir yaşam tarzını sürdürmek için birikimlerini aylarca hatta yıllarca harcayabilirler demektir. Bu da tüketici talebinin mal ve hizmet arzının üstünde kalması anlamına geleceğinden, enflasyon kazanı kaynamaya devam edecek demektir.

Ancak eğer tasarruflar 2020 ve 2021 yıllarında yaşanan büyük boğa piyasasında servetlerini artırmış ultra zenginler tarafından tutuluyorsa, bu durumda ileriye dönük enflasyonist baskılar daha da hafifleyecektir. Çünkü bu birikimlerin çok az bir bölümü harcanacak ve fiyatları yükseltmek için gerekli talep artışı yeterli seviyede olmayacaktır.

FED, üç ayda bir yayınladığı fon akışı raporunda farklı varlık sınıflarının dağılımını tahmin etmeye çalışıyor ancak hangi tür ailelerin tasarruf ettiği bu raporda yer almıyor. Şimdi ise FED birikmiş nakit dağılımını belirlemek için 2022 tüketici finansman anketi yürütüyor ancak veriler yıllar boyu açıklanmadığından, doğru öngörülerde bulunmak pek mümkün görünmüyor.

Tasarruflar 2020 ve 2021 yıllarında yaşanan büyük boğa piyasasında servetlerini artırmış ultra zenginler tarafından tutuluyorsa, enflasyonist baskılar daha da hafifleyecektir.

Tasarruf sahipleri ortalama aileler mi?

FED ekonomistleri, pandemi döneminde normal ailelerin tasarruflarını artırdığından şüpheleniyor. JP Morgan Chase ve Bank of America’nın banka hesabı verileri de benzer şeyleri söylüyor. Ancak bu durumun gerçek olması, ABD toplumuna yayılan endişeleri yersiz kılmalı. ABD vatandaşları yağmurlu günler için para biriktirmiş ve yağmur yağmışsa, bu kadar huysuz olmamaları gerekiyor.

Dolayısıyla bir diğer ihtimali düşünmekte yarar olduğu ortaya çıkıyor. O da, çoğu aile olmasa da birçok ailenin faturalarını ödemekte zorlandığı ve zorunlu ihtiyaçların maliyetleri arttıkça isteğe bağlı harcamaları kısmaya başladıkları olarak karşımıza çıkıyor. Eğer bu ihtimal gerçekse tüketici harcamaları ekonomistlerin ve FED’in beklentilerinden çok daha erken ve hızlı yavaşlayabilir demektir.

Hükümet tarafından yapılan açıklamada gerçekten de Mayıs ayında tüketici harcamalarında reel bazda yüzde 0,4 oranında düşüş yaşandığı gözleniyor. Bu rakam birçok ekonomistin bu çeyrek ve bu yıla dair büyüme tahminlerinde revizeye gitmesine neden oldu. Bu durum, FED’in kaçmaya çalıştığı resesyon girdabına kapılabileceği anlamına geliyor. 2022 yılında büyümenin anahtarı, cevabı henüz verilmemiş en büyük sorulardan birinin cevabına bağlı gözüküyor: ABD’li ortalama bir ailenin bankada ne kadar birikmişi var? Bu sorunun cevabına bundan birkaç yıl sonra değil, şimdi ihtiyaç var.

San Francisco Fed Başkanı ekonomide daralma beklemiyor

Resesyon endişeleri ABD ve Avrupa vadeli endekslerini aşağı çekiyor

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 231 bin oldu

ABD'de kişisel tüketim harcamaları 40 yılın zirvesine yakın seyrediyor