Yazdır
Kıdem tazminatında mevcut uygulama 1475 sayılı İş Kanunu'nun halen yürürlükte olan 14. maddesi uyarınca yürüyor. Bu maddenin 5. fıkrasında kadın işçilere kıdem tazminatı için önemli bir istisna tanınmış durumda. Buna göre kadın işçiler evlendikten sonraki bir yıl içerisinde istifa ederek kıdem tazminatlarını alabiliyor. Bunun gerekçesi ise Medeni Kanunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 159. maddesiydi. Bu madde, evlendikten sonra kocanın çalışmasını istememesi halinde kadının evlilik birliğinin devam etmesi amacıyla işinden ayrılmak durumunda kalabileceğini ifade ediyordu. Günümüzde bu maddenin gerekçesi ortadan kalkmış olmakla beraber evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı alabilme hakkı devam ediyor.
HERHANGİ BİR SINIR YOK
Bu hakkın kullanılmasında herhangi bir sınır yok. Yani kadın işçi üç kez evlenirse üç kez kıdem tazminatı alabilir. İlk evliliği nedeniyle bir yıl ve daha fazla süredir çalıştığı işyerinden istifa ederek ayrılan kadın işçi kıdem tazminatını alıp boşandıktan sonra yeniden bir işe girip ikinci kez evlenirse, yine istifa ederek yeniden kıdem tazminatı hakkını elde eder. Bu hakkı kullanan kadın işçinin yeniden çalışmaya başlaması için boşanması da şart değildir. Evlendikten sonra bir yıl içerisinde daha iyi bir iş teklifi alan kadın işçi evlilik nedeniyle mevcut işyerinden kıdem tazminatını alarak ayrıldıktan sonra farklı bir işyerinde daha iyi ücretle çalışmaya başlayabilir. Kadın işçilerin bu haklarını kötüye kullanıp kullanmadığı konusunda Yargıtay'ın görüşü genellikle çalışan lehine oluyor.
YENİDEN ÇALIŞABİLİR
Pek çok işveren bu nedenle işinden ayrılan ve yeniden çalışmaya başlayan kadın işçiler aleyhine davalar açıyor. Yargıtay bu tip davalarda kadın işçinin evlendikten sonra kıdem tazminatını alarak işinden ayrılmasının gelecekte de çalışmayacak olduğu anlamına gelmediğini ve kadın işçinin bir süre sonra evlilik ve iş hayatını birlikte yürütebileceğini düşünerek yeniden çalışmaya başlayabileceği yönünde karar veriyor Yargıtay'ın kararlarındaki en önemli gerekçe çalışma hakkının anayasal bir hak olduğu ve engellenemeyeceğidir.
YARGIYI YANILTAN HAKKINI KAYBEDER
Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alan kadın işçinin bu hakkı elde etmek için eşinden hileli boşanarak yeniden evlendiğinin tespit edilmesi halinde ise yargı kararları değişebiliyor. Bu yönde bir davranışın muvazaa (yargıyı yanıltma) olarak değerlendiren mahkemeler kadın işçinin eşiyle hileli bir şekilde boşandığına ve kıdem tazminatı alabilmek için yeniden evlendiği yönünde kararlar verebiliyor. Dolayısıyla kadın işçisine kıdem tazminatı ödeyecek işverenlerin bu durumu kontrol etmelerinde fayda var. Olay mahkemeye taşınır ve hileli boşanmayla muvazaa durumu tespit edilirse kadın işçiye ödenen kıdem tazminatının geri alınabilmesi mümkün olacaktır. Hileli boşanmayla hakkını kötüye kullanan işçi tazminatını işverenine faiziyle geri ödemek durumunda kalacağı gibi işinden de olmuş olacaktır.
BİR YILLIK SÜREYİ KAÇIRMAYIN
Kadın işçilerin evlilik nedeniyle kıdem tazminatlarını alırken dikkat etmeleri gereken en önemli nokta bir yıllık süre. Bu noktada önemli olan düğün tarihi değil, resmi nikâh tarihidir. İşverenler evlilik nedeniyle istifada kadın işçilerden istifa dilekçesiyle birlikte evlilik cüzdanının fotokopisini isterler. İmam nikâhı kıdem tazminatı hakkı doğurmaz.
(Okan Güray Bülbül-Akşam)
Kıdem tazminatı ve 3600 ayrıntısı: İşte erken emeklilik formülü!
Kıdem tazminatında tavan ücret belli oldu